رؤیای حقوق بشر

این ها تنها مواردی از اسناد بین المللی است:
▪ اساساً باید حقوق انسانی را با اجرای قانون حمایت كرد تا بشر به عنوان آخرین علاج به قیام بر ضد ظلم و فشار مجبور نگردد. (مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ دول عضو متعهد شده اند كه احترام جهانی و رعایت واقعی حقوق بشر و آزادی های اساسی را با همكاری سازمان ملل متحد، تامین كنند.(مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ مجمع عمومی سازمان ملل اعلامیه جهانی حقوق بشر را آرمان مشترك برای تمام مردم و كلیه ملل، اعلام می كند تا جمیع افراد و همه اركان اجتماع، این اعلامیه را دایماً مد نظر داشته باشند.(مقدمه اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ احدی را نمی توان تحت شكنجه یا مجازات یا رفتار ظالمانه و یا برخلاف انسانیت و شوون بشری یا موهن قرار داد.(ماده ۱۵ اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ همه حق دارند در مقابل هر تبعیضی كه ناقض اعلامیه حاضر باشد و علیه هر تحریكی كه برای چنین تبعیضی به عمل آید به طور تساوی از قانون بهره مند شوند.(ماده ۷ اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ در برابر اعمالی كه حقوق اساسی فرد را مورد تجاوز قرار دهد و آن حقوق به وسیله قانون اساسی یا قانون دیگری برای او شناخته شده باشد، هر كس حق رجوع موثر به محاكم ملی صالحه را دارد. (ماده ۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ هركس حق دارد برقراری نظمی را بخواهد كه از لحاظ اجتماعی و بین المللی، حقوق و آزادی هایی را كه در این اعلامیه ذكر گردیده است تامین كند و آن ها را به مورد عمل گذارد.(ماده ۲۸ اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ حقوق و آزادی های شمرده شده در این اعلامیه، در هیچ موردی نمی تواند بر خلاف مقاصد و اصول ملل متحد اجرا گردد.(ماده ۲۹ اعلامیه جهانی حقوق بشر)
▪ بر كشورها و سازمان های بین المللی است كه با همكاری با سازمان های غیردولتی، شرایط مطلوب در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی برای تضمین برخورداری كامل و موثر از حقوق بشر را فراهم آورند. كشورها بایستی همه موارد نقض حقوق بشر و عوامل به وجود آورنده آن ها و نیز موانع برخورداری از این حقوق را از میان بردارند. (اعلامیه كنفرانس جهانی حقوق بشر وین، قسمت دوم بند ۷)
▪ احترام به حقوق بشر و آزادی های اساسی بدون تبعیض از هر نظر، یك قاعده اساسی حقوق بشر بین المللی است. امحاء عاجل و همه جانبه كلیه اشكال نژادپرستی و تبعیض نژادی و نابرابری های مربوط به آن از وظایف دارای اولویت برای جامعه بین المللی است. دولت ها بایستی اقدامات موثر برای جلوگیری و مبارزه با آن ها را به عمل آورند.(اعلامیه كنفرانس جهانی حقوق بشر وین، قسمت دوم بند ۸)
▪ كنفرانس جهانی حقوق بشر نگرانی شدید خود را از تداوم نقض حقوق بشر در كلیه نقاط دنیا كه در بی توجهی نسبت به استانداردهای مندرج در اسناد بین المللی حقوق بشر و حقوق بشردوستانه صورت می گیرد و عدم جبران خسارت به طور كافی و موثر از قربانیان این گونه اعمال را اعلام می دارد.(اعلامیه كنفرانس جهانی حقوق بشر وین، قسمت دوم بند ۱۸)
▪ كنفرانس جهانی حقوق بشر نگرانی خود را از نقض گسترده و مستمر حقوق بشر و وضعیت هایی كه در نقاط مختلف همچنان موانع جدی در برخورداری از حقوق بشر را فراهم می كند اعلام داشته و آن را محكوم می كند.
از جمله موارد این نقض ها و موانع، شكنجه و رفتارها یا مجازات های خشن، غیرانسانی و خفت آور، بازداشت های خودسرانه، ناپدید شدن افراد، اشغال خاك یك كشور توسط نیروهای خارجی و سلطه بیگانه و فقدان حاكمیت قانونی می باشد.(اعلامیه كنفرانس جهانی حقوق بشر، قسمت دوم بند ۱۹)
▪ در این قرارداد( كنوانسیون جلوگیری از نسل كشی) مفهوم كلمه نسل كشی یكی از اعمال مشروحه ذیل است كه به نیت نابودی تمام یا گروه ملی و قومی و نژادی و یا مذهبی ارتكاب گردد:
۱) قتل اعضای آن گروه
۲) صدمه شدید نسبت به سلامت جسمی و یا روحی افراد آن گروه
۳) قراردادن عمدی گروه در معرض شرایط زیستی نامناسب كه منتهی به زوال جزیی یا كلی آن شود.
۴) انجام اقداماتی به منظور جلوگیری از توالد و تناسل بین گروه
۵) انتقال اجباری اطفال گروه به گروه دیگر(كنوانسیون جلوگیری از نسل كشی، ماده ۲)
(این كنوانسیون توسط نظر مشورتی دیوان بین المللی دادگستری و همچنین دبیركل سازمان ملل و شورای امنیت و دیوان كیفری بین المللی برای رواندا و دیوان كیفری بین المللی برای یوگسلاوی جزو قواعد آمره بین المللی محسوب گشته و برای همه دولت ها هرچند كه به كنوانسیون نپیوسته باشند الزام آور شده است.)
▪ اشخاصی كه مرتكب نسل كشی و یا اعمال مشروحه در ماده سوم (نسل كشی و یا تبانی، تحریك، شروع و شركت در نسل كشی) شوند اعم از این كه اعضای حكومت یا مستخدمین دولت و یا اشخاص عادی باشند مجازات خواهند شد. (كنوانسیون جلوگیری از نسل كشی، ماده ۵)
▪ اشخاص متهم به نسل كشی یا یكی دیگر از اعمال ماده سوم به دادگاه های صالح كشوری كه جرم در آن جا ارتكاب شده و یا به دادگاه كیفری بین المللی كه طرف های متعاهد صلاحیت آن را شناخته باشند جلب خواهند شد.(كنوانسیون جلوگیری از نسل كشی، ماده ۶)
▪ هر یك از متعاهدین می توانند از مراجع صلاحیتدار سازمان ملل بخواهند كه بر طبق منشور ملل متحد برای جلوگیری و مجازات نسل كشی یا اعمال دیگر مذكور در ماده سه اقدامات مقتضی را به عمل آورد.(كنوانسیون جلوگیری از نسل كشی، ماده ۸)
تاكنون تنها یك بار مجمع عمومی سازمان ملل متحد عملی را مصداق نسل كشی دانسته است و آن كشتار مردم بی پناه صبرا و شتیلا توسط رژیم غاصب اسراییل بوده كه به موجب قطعنامه D ۱۲۳/۳۷ در ۱۶ دسامبر ۱۹۸۲ نسل كشی دانسته شد. این كشتار توسط شارون كه وزیر جنگ وقت بوده، صورت گرفت.
● مهمترین سند:
كنوانسیون های چهارگانه ۱۹۴۹ ژنوو پروتكل های الحاقی آن در مورد حقوق بشردوستانه است.
حقوق بشردوستانه یكی از شاخه های اصلی حقوق بین الملل عمومی است. این حقوق مشتمل بر قواعدی است كه هدف آن، یكی حمایت از افرادی است كه در زمان جنگ در مخاصمه شركت نكرده و یا آن را ترك كرده اند و دیگر، محدود كردن روش ها و وسایلی است كه در جنگ به كار گرفته می شوند.
معاهداتی كه حقوق بشردوستانه را تشكیل می دهند بالغ بر ۱۶ سند بین المللی اعم از كنوانسیون اعلامیه، پروتكل می باشند كه در آن ها موضوعاتی چون بهبود شرایط مجروحان جنگی، رعایت قوانین و عرف جنگ های زمینی، منع كاربرد گازهای خفه كننده، سمی و یا دیگر گازها، حمایت از غیرنظامیان در زمان جنگ، رفتار مناسب با اسیران جنگی، منع و محدودیت استفاده از سلاح های خاص، منع تكمیل ، تولید، ذخیره سازی و كاربرد سلاح های شیمیایی و ... مورد توجه قرار گرفته است. كنوانسیون های چهارگانه ۱۹۴۹ ژنو نیز جزء این اسناد محسوب می شود)
یكی از عناوین كنوانسیون های چهارگانه ژنو عبارت است از: كنوانسیون ژنو مربوط به حمایت از افراد غیرنظامی در دوران جنگ. اغلب كشورهای عضو سازمان ملل به این كنوانسیون ها ملحق شده اند و شاید هیچ سند حقوق بشری بین المللی به اندازه این كنوانسیون ها عضو نداشته باشند.
دو پروتكل الحاقی به كنوانسیون های ژنو در ۸ ژوئن سال ۱۹۷۷ به منظور توسعه و تكمیل مقررات بشردوستانه در ارتباط با جنگ های بین المللی و غیربین المللی تصویب و هر دو در سال ۱۹۷۸ لازم الاجرا شدند. این دو پروتكل روی هم دارای ۱۳۰ ماده هستند! كه در یكی از این پروتكل ها حدود ۳۰ ماده (از ماده ۴۸ تا ۷۹) به حمایت از حقوق مردم غیرنظامی پرداخته است.
ماده ۴۸ این پروتكل می گوید: برای رعایت حال افراد و اشیای غیرنظامی و حمایت از آن ها، دولت های عضو تعهد می كنند كه همواره بین اهداف نظامی و غیرنظامی تمایز قایل شوند و عملیات خود را مستقیماً فقط متوجه اهداف نظامی نمایند.
موارد فوق تنها قسمتی از اسناد بین المللی در باب حقوق بشر و حقوق بشردوستانه بود. اسنادی كه بارها و بارها توسط قدرت های بزرگ بهانه ای برای تجاوز و اشغال قرار گرفته است.
اما این چند هفته اخیر، به نظر، تمامی این اسناد كه افتخاری برای داعیه داران حقوق بشر تلقی می شود، كان لم یكن شده اند و چشم های مجامع بین المللی به روی قتل عام های لبنان بسته شده است. شورای امنیت در كنار حق وتو همچنان در پی تصویب قطعنامه ای مناسب است و همزمان كودكان و غیرنظامیان كه به طور مستقیم از سوی اسناد حقوق بشری مورد حمایت قرار گرفته اند در زیر آوارها مدفون می شوند.
انواع سلاح ها كه در این اسناد به طور صریح، ممنوع اعلام شده اند، یكی پس از دیگری به هدف اصابت می كنند و صدها قربانی می گیرند و همچنان قدرت های بزرگ و نهادهای بین المللی به دنبال خاورمیانه ای همراه با صلح و ثباتند و جالب این كه قربانیان چنین جنگ نابرابری تروریست شناخته شده و تكلیف به خلع سلاح می شوند. این داستان سال هاست كه تكرار می شود و دنیا همچنان در «رؤیای حقوق بشر» به سر می برد.

منبع : روزنامه جوان