۲۰ بهمن ـ ۹ فوریه ـ ژول میشله مورخ فرانسوی در یک نگاه

نهم فوریه سالروز در گذشت« ژول میشله Jules Michelet» مورخ مشهور فرانسوی است كه در سال ۱۸۷۴ در ۷۵ سالگی فوت شد. او كه در ۱۷۹۸ به دنیا آمده بود پسر یك چاپخانه دار پاریسی بود كه آرزو داشت پسرش كار مهم انجام دهد.
بزرگترین توصیه میشله به تاریخنگاران این بوده است كه هنگام آغاز به تحقیق و نوشتن، فریب شهرت یك مقام را نخورند، زیرا شهرت ممكن است به خاطر «خدمت» نباشد. او گفته است كه در قدیم مقاماتی بودند كه به مردم ظلم ، ولی به شعراء خوبی می كردند و این شعراء ، خطیبان و اولیاء كلیسا بودند كه آنان را مشهور ساخته اند؛ نه خدماتشان.
میشله در كتاب «مقدمه ای بر تاریخ» نوشته است كه در نگارش تاریخ، به رقم زدن اسناد خشك و پشت سر هم قرار دادن آنها نباید اكتفا شود، بلكه مورخ باید ضمن ارائه حقایق، آنها را تحلیل كند تا كتابهای تاریخ، مشابه هم نباشند و هر تالیف نسبت به دیگری كاری نوین باشد و مكمل یكدیگر. وی از این كه كتاب های تاریخ كه باید به مردم و رهبرانشان درس بدهند و تجربه گذشتگان را بیاموزند رونوشت (المثنا)ی یكدیگر شده اند ابراز تاسف و ناخرسندی كرده است.
میشله در جای دیگری گفته است كه از یك مقام، انتظار خدمت كردن به جامعه را دارد و برایش فرق نمی كند كه رئیس كشور انتخابی موقت یا مادام العمر باشد و یا موروثی و غیر انتخابی ، آن چه كه مهم است خدمات این فرد و میزان وفاداریش به ملت و میهن و محافطت از حقوق مردم و تامین رفاه و آسایش آنان است. مورخ باید برود و ببیند كه یك مقام چه كرده است، نه این كه چه كسی و از چه فامیلی بوده است.
میشله به كسانی كه می خواهند روزی یك چهره ملی و نامدار شوند اندرز داده است كه از جوانی مراقبت كنند كه نقطه ضعف نداشته باشند كه با یك اتهام و شایعه كوچك هم می شود تاریخ یك فرد را خراب كرد.
این تاریخ نگار می گوید: خدمت بزرگ یك فرد (هركس) به همنوعان این است كه اواخر عمر بنشیند و اشتباههایی را كه در طول زندگی مرتكب شده است بنویسد و یا به همگان بگوید تا اشتباه كردن از جامعه رخت بربندد. مجموعه اشتباهات مردم، یك جامعه را خراب و مسئله دار می كند. قدر شناسی عامل مهمی در یك جامعه است كه اعضای آن را به انجام كارهای خوب و مهم كه پیشرفت جامعه به آنها بستگی دارد ترغیب و دلگرم می كند. مورخ باید نخست تحقیق كند كه در دوره مورد نظر، وضعیت قدردانی از افراد و ضعیت تشویق و تنبیه چگونه و تا چه حد بوده است. اگر تشویق و حمایت در كار نباشد، هیچگونه پیشرفتی حاصل نخواهد شد. «تاریخ» همه اش شرح كارهای سلاطین و شاهزادگان (سران كشورها و مدیران جامعه) نباید باشد كه می دانیم بیش از نیمی از آن كارها دروغ است و یا این كه به آن صورت نبوده است و سبیل نخستین نویسنده (مبلغ) را كه رقم زننده دست اول و منبع استناد دیگران بوده قبلا چرب كرده بودند.
مهمترین كار میشله نگارش «تاریخ فرانسه» است كه برای این كار سی سال وقت صرف كرد. در این كتاب، وی جزئیات تحولاتی را كه به ساخت ملت فرانسه منجر شد به رشته تحریر كشیده و كیفیت و روحیه فرانسویان را از دیدگاهی میهندوستانه منعكس ساخته است.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز