نگاهی به مطبوعات جهان-۲۴ آگوست ۲۰۰۸

ـ نیوزویک: بازی جدید پس از گرجستان؛ تجدیدنظر در روابط ایران و آمریکا
ایران را به عنوان بزرگترین تهدید علیه تمدن غرب به‎ ‎خاطر دارید، البته پس از عراق؟ ‏محافظه کارانی که بر سیاست خارجی آمریکا در هفت سال گذشته حکومت کرده اند، تنها راه ‏مقابله با ایران را تهدید آنان به انزوا، رویارویی و نابودی می دانستند. چه کسی می ‏تواند سخنان سناتور جان مک کین را در همایش های تبلیغاتی اش فراموش کند که می گفت ‏تنها مسأله ای که می تواند بدتر از جنگ با ایران باشد، ایجاد یک ایران هسته ای است؟به این نتیجه رسیده ایم که خیلی چیزها می تواند بدتر از آن باشد. اینکه روسیه مجهز به چیزی ‏درحدود ‏‎۱۰‎هزار بمب هسته ای واقعی، تهدیداتی را به مرحله عمل در می آورد که از نظر ‏تئوری به ایران بدون زرادخانه هسته ای نسبت داده می شد، مضحک به نظر می رسد. اما ‏وقتی به آینده نگاه می کنیم، نکته ای که کنجکاوی را برمی انگیزد این است که دولت آینده ‏آمریکا- حتی اگر دولت مک کین باشد- احتمالاً بدنبال همکاری با ایران برای متوازن ساختن ‏قدرت روسیه خواهد بود.وقتی روس ها برای مدت چندین قرن در قفقاز و آسیای مرکزی جولان می دادند، ایرانی ها ‏اولین مردمی بودند که نفس آتشین آنها را احساس می کردند. ممکن است به خاطر داشته باشید ‏که پادشاهی گرجستان، قبل از آنکه در قرن ۱۹ تحت مالکیت تزار درآید، رعیت شاهان ایران ‏بود. امپراطوری روسیه قرن ها به اعمال فشار ادامه داد تا اینکه روزگاری حتی شهر تبریز ‏در ایران را نیز اشغال کرد. اتحاد جماهیر شوروی حتی در قرن بیستم تلاش فراوانی به خرج ‏داد تا جمهوری سوسیالیستی ایران را پایه گذاری نماید.
این بخش هائی از تاریخ است که ذهن ‏هزاران ساله ایرانیان را به خود مشغول کرده است. این درست است که روابط تهران با مسکو ظرف ۲۰ سال گذشته با همکاری بیشتری همراه ‏بوده است، اما ایران هر کسی را که بتواند به عنوان دوست انتخاب می کند. سال هایی ‏که نفوذ روس ها در حال کمرنگ شدن بود به پایان رسیده و اقدام جدید آنها در گرجستان، به ‏عنوان علامت آشکاری از افول روزهای خویشتنداری تعبیر می شود. تاریخ خصوصاً در قفقاز، دریای خزر و آسیای مرکزی مجدداً با کینه توزی در حال شکل ‏گرفتن است. اکنون ماهیت تشنجات و توافقات در همسایگی ایران بسیار پیچیده تر از آنچه در ‏قرن ۱۹ در جریان بود، می باشد. در آن زمان، امپراطوری درحال گسترش روسیه دربرابر ‏توطئه ها، متحدان و گاهی اقدامات نظامی سهمگین رقیب خود- امپراطوری بریتانیا قرار ‏گرفت که به عنوان «بازی بزرگ» نیز از آن یاد می شود. آنچه برای تجدید ساختار سیاست ‏آمریکا در همخوانی با شرایط جدید مورد نیاز است، یک ارزیابی واقعی و شاید بهتر است ‏بگوئیم، یک ارزیابی سیاسی واقعی است. ‏ایرانیان در کوتاه مدت برخی منافع را از بازی روسیه در گرجستان و واکنش غرب به آن ‏خواهند برد. ولی نصر- کارشناس ایرانی در شورای روابط خارجی- می گوید: «اگر شما ‏دیگر بزرگترین تهدید فعلی نباشید، دیگر در کانون توجه نیستید.» بادرنظر گرفتن بن بست ‏دیپلماتیک میان مسکو و واشنگتن، اعمال تحریم های شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران به ‏دلیل پیگیری غنی سازی اورانیوم، کار بسیار مشکلتری خواهد بود. ضمناً وارد کردن فشار ‏بیشتر غیر ممکن است.
در عین حال، احتمال حمله نظامی آمریکا یا حمله ای تحت سرپرستی ‏آمریکا به ایران نیز کم می شود. این کار هیچوقت ایده خوبی نبوده و حالا هم که ارتش آمریکا ‏مشغول است، می تواند خطرناک باشد. البه اسرائیل نگرانی های خود را دارد اما می بایست ‏شرایط را درک کند. در واقع بازی جدید مانند همان بازی قدیمی، داستان درازی از دسیسه ها و مناقشات است که ‏برای آن راه حل قطعی و فوری وجود ندارد. واقع گرایی، تلاش های لازم برای بهبود روابط ‏با کشورهای اطراف روسیه را علیرغم ناهمگن بودند ایدئولوژی هایشان با آرمان های ‏دموکراتیک آمریکا دیکته خواهد کرد. گری سیک- کارشناس مسائل ایران از دانشگاه کلمبیا- ‏اعتقاد دارد سیاستگذاران به جا مانده در دولت بوش عملاً این نکته را درک کرده اند هرچند ‏کمی دیر. سیک گفت: «دیدگاه آنها به دنیا پس از یازدهم سپتامبر این بود که آمریکا قدرت ‏نامحدودی دارد. فکر نمی کنم دیگر چنین اعتقادی نداشته باشند. و اگر شما اعتقاد دارید که باید ‏از قدرت در باصرفه ترین روش ممکن استفاده کنید، بنابراین باید رویکردمان به ایران را نیز ‏تغییر دهید.» این آسان نیست. ایرانی ها مذاکره کنندگان سختی هستند. آنها جاه طلبی های ‏منطقه ای و نه بین المللی دارند و اولویت اول آنها هم امنیت است. جالب است که واشنگتن با ‏کمک به آنها در احساس ثبات بیشتر به جای اینکه بیشتر تهدید شوند، سود بیشتری خواهد برد.‏
ـ فایننشال تایمز: بانک ملت تحریم ها را دور زده است
به گفته مدیر عامل بانک ملت، این بانک که سومین بانک بزرگ دولتی ایران است با ایجاد ارتباط با بانک های کوچک و نیمه کوچک که کمتر از وام دهندگان بزرگ در معرض توجه آمریکا قرار دارند، تحریم های تحمیلی آمریکا را دور می زنند.علی دیوانداری به روزنامه فایننشال تایمز گفت تحریم های آمریکا نتوانسته است مانع "ارتباط این بانک با شبکه بین المللی دلالان" شود و افزود که "ما ترتیبی دادیم تا به سرعت بانک های دیگر را جایگزین کنیم."ایالات متحده در ماه اکتبر علیه سه بانک تجاری ایران – بانک ملی، بانک صادرات و بانک ملت - تحریم های یک جانبه اعمال کرد تا دسترسی ایران را به نظام مالی آمریکا و نظام تأمین سرمایه دلاری قطع کند.کارشناسان اقتصادی می گویند تحریم های مالی بیشتر از تحریم های تحمیلی سازمان ملل که بیشتر به فعالیت های هسته ای و موشکی و افراد مرتبط با این گونه فعالیت ها محدود هستند ، به ایران ضربه وارد آورده است.آقای دیوانداری گفت "تحریم های ایالات متحده در ابتدا تأثیر منفی بر شهرت این بانک داشت و مشکلاتی را ایجاد کرد ولی در عمل هیچ توقفی در عملیات ما صورت نگرفت. ما اکنون همه روزه با بانک های مهم بین المللی و بازرگانی از جمله با بانک های اروپایی، آسیایی و آفریقایی کار می کنیم.
"او از ذکر نام یا ملیت بانک های خارجی مربوطه خودداری کرد ولی گفت تعداد بانک هایی که با بانک ملت کار می کنند در زمان تحریم ها افزایش یافته زیرا بانک های بزرگ بین المللی که به منظور حفظ منافع خود در آمریکا روابط خود را قطع کرده یا مقدار آن را کاهش بخشیده اند، با بانک های کوچک یا نیمه کوچک که کمتر در معرض توجه آمریکا قرار دارند، جایگزین شده اند.وی گفت "این اقتصاد، حتی در بدترین شرایط، جذابیت های مخصوص به خود را دارد."دیپلمات های غربی قبول دارند که معاملات مالی ایران ادامه یافته است ولی تأکید می کنند که این معاملات بسیار بیشتر هزینه و درد سر در بر داشته و وقت بسیاری صرف شده است. آنها می گویند این مشکلات مانع از سرمایه گذاری های بزرگ در کشور شده اند.فرانسه و بریتانیا اخیرا در این ادعا که بانک های ایرانی به فعالیت های هسته ای غیر قانونی و تروریسم مالی اشتغال دارند، به ایالات متحده پیوستند. ایران این اتهامات را تکذیب کرد.اتحادیه اروپا خواستار تحریم های مالی در خارج از سازمان ملل شده است و از ماه جون تا کنون بانک ملی ایران، بزرگ ترین بانک تجاری ایران را از فعالیت در سرزمین های خود محروم کرده است. اتحادیه اروپا همچنین به نهادهای مالی هشدار داده است که انجام معاملات با بانک های ایران به دقت تحت نظارت خواهد بود.بانک ملت دارای شش شعبه در خارج از کشور است که از جمله یک شعبه آن در لندن است و موسوم به "بانک بین المللی پارس" می باشد که هنوز به فعالیت اشتغال دارد.آقای دیوانداری گفت "اگر اروپا تحریم های یک جانبه تحمیل کند مشکل ایجاد خواهد شد ولی ما همچنان قادر خواهیم بود که بار دیگر بانک هایی را که ما را ترک می کنند با بانک های دیگر جایگزین کنیم."وی به بانک های خارجی هشدار داد که اگر کار را (با ایران) ترک کنند برای آنها مشکل خواهد بود که برگردند.از انقلاب سال ۱۹۷۹ که همه ی بانک ها ملی شدند تا کنون هیچ وام دهنده خارجی در ایران وجود نداشته است. ولی بانک های بزرگ بین المللی دارای دفاتر نمایندگی بوده اند که در طول دو سال گذشته به خاطر تحریم ها فعالیت آنها کم شده یا آن دفاتر بسته شده اند.آقای دیوانداری گفت بازار ایران را نمی توان نادیده گرفت. "سرمایه گذاری داخلی به خودی خود نمی تواند نیازهای کشور را برآورده کند که این ایران را به فرصتی برای بانک های خارجی به ویژه به عنوان بانک های سرمایه گذاری – نه بانک های خرد - تبدیل می کند تا به عنوان دروازه هایی برای جذب سرمایه گذاری خارجی عمل کنند." به نظر او اگر این بانک های خارجی تصمیم بگیرند وارد بازار ایران شوند، میزان نقل و انتقال سرمایه برای آنها می تواند تا ۴۰ درصد باشد که این رقم تقریبا دو برابر میزان آن در اروپا است.او همچنین از بانک ها و شرکت های خارجی خواست علیرغم تحریم ها به برنامه خصوصی سازی بانک ملت که به زودی صورت خواهد گرفت ملحق شوند و اهمیت ژئوپولیتیک و منابع عظیم انرژی ایران را برای آنها یادآور شد.
ـ سی ان ان:جو بایدن سیاست خارجی بوش- مک کین را تاسف بار خواند
"جو بایدن" سناتور ایالت "دلاور" که از سوی "باراک اوباما" نامزد دمکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا به عنوان معاون رییس جمهوری برگزیده شده است، سیاست خارجی جورج بوش - مک کین را تاسف بار خواند. سناتور بایدن ۶۵ ساله یکی از سیاستمداران کهنه کار آمریکایی است که مدت سه دهه تجربه حضور در سنای آمریکا را دارد، همواره از منتقدان سیاست های خارجی بوش بوده است. بایدن در بخش دیگری از سخنرانی خود در اسپرینگفیلد به این نکته اشاره کرد که طی سالها حضور در سنای آمریکا، واشنگتن را تا این حد شکننده ندیده است. سناتور بایدن در حال حاضر رئیس کمیته امور خارجه سنای آمریکا است . انتخاب بایدن از سوی تیم مبارزاتی مک کین مورد حمله قرار گرفت این در حالی است که هفته آتی قرار است، مک کین، نامزد جمهوری خواهان در انتخابات ۲۰۰۸، نام معاون خود را اعلام کند.

منبع : دیپلماسی ایرانی