دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا
درگذشت سیدضیاالدین طباطبایی (در این روز ۳۰ اوت)
۳۰ اوت سال ۱۹۶۹ (۸ شهریور سال ۱۳۴۸ خورشیدی) سیدضیاالدین طباطبایی (یزدی) در ۸۰ سالگی درگذشت و در آن روز از خود یك دختر ۳ ساله و یك پسر ۲ ساله و تاریخچه ای پر از ماجرا به یادگار گذارد كه هنوز جا دارد در زوایای آن به بررسی پرداخت. وی از نوجوانی به كار روزنامه پرداخت. سابقه تحصیل در فرانسه داشت. در یكی از حساسترین ایام قرن ۲۰ بازیگر اصلی یك كودتا در ایران شد كه فصل تازه ای را در تاریخ میهن ما گشود. درگیری دكتر مصدق با او از صحنه های جالب تاریخ سیاسی معاصر ایران است. اگر تاریخچه زندگانی سیدضیا الدین را مرور كنیم با تعجب می بینیم كه بسیاری از كارها را از مهرماه و دو مورد را در هفتم مهرماه آغاز كرده بود.
سیدضیالدین پسر میرزا علی آقا یزدی هفتم مهرماه ۱۲۸۸ خورشیدی (۱۹۰۹ میلادی) روزنامه "شرق" را به مدیریت خود به زبانهای فارسی و فرانسه منتشر ساخت كه پس از لغو پروانه از ۱۵ مهر سال بعد، روزنامه "برق" را به جای آن نشر داد. ۲۸ اسفند ۱۲۹۶ (۱۹۱۸) كه هنوز جوانی بیش نبود درصدر یك هیات از جانب وثوق الدوله به روسیه اعزام شد تا زمینه امضای قراردادی را فراهم سازد. گزارش او درباره آن چه را كه در این سفر دیده بود و دگرگونی ناشی از انقلاب بلشویكی در روسیه در نوع خود جالب است. پس از روزنامه "برق"، سیدضیاالدین روزنامه "رعد" را منتشر ساخت كه انتشار و تجدید انتشار آن عمری نسبتا طولانی داشت. تغییر نظام روسیه، بیش از هر كشور دیگر در ایران موثر افتاد و انگلستان رقیب قدیمی روسیه بر سر ایران مجبور شد دست به مانورهای متعدد بزند تا بدون اصطكاك با موازین جامعه ملل كه تازه تاسیس شده بود و مشروطیت جدید الولاده ایران، جای پای خود را نه تنها حفظ بلكه محكمتر كند و كودتای ۲۱ فوریه سال ۱۹۲۱(سوم اسفند ۱۲۹۹ خورشیدی) را به حساب همین مانورها نوشته اند كه دو عامل اصلی روی پرده آن سیدضیاالدین و ژنرال رضاخان بودند. این دو قبلا ملاقاتهایی داشتند. دوم اسفند كه ژنرال رضاخان با ۲۵۰۰ قزاق و توپ به شاه آباد (نزدیك تهران) آمد، سید ضیا به دیدار او شتافت و برای قزاقها نطق كرد و طبق گزارشها، سه ماه حقوق عقب افتاده آنان را پرداخت كرد! و این نیرو علی رغم مخالفت احمدشاه قاجار روز بعد تهران را تصرف و احمد شاه را مجبور به صدور حكم نخست وزیری سید ضیاالدین و سردار سپه ای رضاخان كرد. سید ضیاالدین در طول سه ماه نخست وزیری خود روزنامه ها را بست و بسیاری از مقامات و نخست وزیران سابق را به زندان افكند. دكتر مصدق كه در آن زمان استاندار فارس بود به احمدشاه كه حكم نخست وزیری سیدضیا را امضا كرده بود اعتراض كرد و از همان زمان درگیری این دو سیاستمدار آغاز شد. سیدضیا تنها اجازه داده بود كه روزنامه "ایران" متعلق به دولت انتشار خود را ازسر گیرد. احمدشاه در پی یك مشاجره با او بر سر بازداشت بدون دلیل مقامات سابق روز ۲۴ مه سال ۱۹۲۱ سیدضیا را بركنار كرد و سیدضیا با هزینه دولت و یك اسكورت مسلح از طریق عراق به خارج رفت و تا ۱۳۲۲ (۱۹۴۳) به مدت ۲۲ سال در خارج از ایران بود و در فلسطین دارای مزرعه بود. وی هفتم مهرماه سال ۱۳۲۲ به ایران بازگشت و از یزد نماینده مجلس شد كه دكتر مصدق نماینده اول تهران تلاش بسیار كرد تا اعتبار نامه او رد شود و در نطقی طولانی وی را عامل انگلستان معرفی كرد. با وجود این اعتبار نامه به تصویب رسید. قوام السلطنه نخست وزیر وقت اول فروردین سال ۱۳۲۵ خورشیدی سیدضیا را طبق ماده پنج حكومت نظامی به زندان فرستاد كه تا ۲۵ اسفند كه به دلیل بیماری آزاد شد در بازداشت بود. وی باز دست از سیاست نكشید و به تاسیس حزب پرداخت، ولی از اواسط دهه ۱۳۳۰ تا پایان عمر، عمدتا در ملك خود سعادت آباد (شمال تهران) به سر می برد، اما ملاقاتهای سیاسی او هیچگاه قطع نشد. حتی شاه سابق ۲۱ فروردین سال ۱۳۴۴، پس از حادثه تیراندازی كاخ مرمر در حالی كه سیدضیا در كنارش نشسته بود با اتومبیل روباز از خیابانهای تهران گذشت تا مردم زنده بودن وی را باور كنند.
سیدضیالدین پسر میرزا علی آقا یزدی هفتم مهرماه ۱۲۸۸ خورشیدی (۱۹۰۹ میلادی) روزنامه "شرق" را به مدیریت خود به زبانهای فارسی و فرانسه منتشر ساخت كه پس از لغو پروانه از ۱۵ مهر سال بعد، روزنامه "برق" را به جای آن نشر داد. ۲۸ اسفند ۱۲۹۶ (۱۹۱۸) كه هنوز جوانی بیش نبود درصدر یك هیات از جانب وثوق الدوله به روسیه اعزام شد تا زمینه امضای قراردادی را فراهم سازد. گزارش او درباره آن چه را كه در این سفر دیده بود و دگرگونی ناشی از انقلاب بلشویكی در روسیه در نوع خود جالب است. پس از روزنامه "برق"، سیدضیاالدین روزنامه "رعد" را منتشر ساخت كه انتشار و تجدید انتشار آن عمری نسبتا طولانی داشت. تغییر نظام روسیه، بیش از هر كشور دیگر در ایران موثر افتاد و انگلستان رقیب قدیمی روسیه بر سر ایران مجبور شد دست به مانورهای متعدد بزند تا بدون اصطكاك با موازین جامعه ملل كه تازه تاسیس شده بود و مشروطیت جدید الولاده ایران، جای پای خود را نه تنها حفظ بلكه محكمتر كند و كودتای ۲۱ فوریه سال ۱۹۲۱(سوم اسفند ۱۲۹۹ خورشیدی) را به حساب همین مانورها نوشته اند كه دو عامل اصلی روی پرده آن سیدضیاالدین و ژنرال رضاخان بودند. این دو قبلا ملاقاتهایی داشتند. دوم اسفند كه ژنرال رضاخان با ۲۵۰۰ قزاق و توپ به شاه آباد (نزدیك تهران) آمد، سید ضیا به دیدار او شتافت و برای قزاقها نطق كرد و طبق گزارشها، سه ماه حقوق عقب افتاده آنان را پرداخت كرد! و این نیرو علی رغم مخالفت احمدشاه قاجار روز بعد تهران را تصرف و احمد شاه را مجبور به صدور حكم نخست وزیری سید ضیاالدین و سردار سپه ای رضاخان كرد. سید ضیاالدین در طول سه ماه نخست وزیری خود روزنامه ها را بست و بسیاری از مقامات و نخست وزیران سابق را به زندان افكند. دكتر مصدق كه در آن زمان استاندار فارس بود به احمدشاه كه حكم نخست وزیری سیدضیا را امضا كرده بود اعتراض كرد و از همان زمان درگیری این دو سیاستمدار آغاز شد. سیدضیا تنها اجازه داده بود كه روزنامه "ایران" متعلق به دولت انتشار خود را ازسر گیرد. احمدشاه در پی یك مشاجره با او بر سر بازداشت بدون دلیل مقامات سابق روز ۲۴ مه سال ۱۹۲۱ سیدضیا را بركنار كرد و سیدضیا با هزینه دولت و یك اسكورت مسلح از طریق عراق به خارج رفت و تا ۱۳۲۲ (۱۹۴۳) به مدت ۲۲ سال در خارج از ایران بود و در فلسطین دارای مزرعه بود. وی هفتم مهرماه سال ۱۳۲۲ به ایران بازگشت و از یزد نماینده مجلس شد كه دكتر مصدق نماینده اول تهران تلاش بسیار كرد تا اعتبار نامه او رد شود و در نطقی طولانی وی را عامل انگلستان معرفی كرد. با وجود این اعتبار نامه به تصویب رسید. قوام السلطنه نخست وزیر وقت اول فروردین سال ۱۳۲۵ خورشیدی سیدضیا را طبق ماده پنج حكومت نظامی به زندان فرستاد كه تا ۲۵ اسفند كه به دلیل بیماری آزاد شد در بازداشت بود. وی باز دست از سیاست نكشید و به تاسیس حزب پرداخت، ولی از اواسط دهه ۱۳۳۰ تا پایان عمر، عمدتا در ملك خود سعادت آباد (شمال تهران) به سر می برد، اما ملاقاتهای سیاسی او هیچگاه قطع نشد. حتی شاه سابق ۲۱ فروردین سال ۱۳۴۴، پس از حادثه تیراندازی كاخ مرمر در حالی كه سیدضیا در كنارش نشسته بود با اتومبیل روباز از خیابانهای تهران گذشت تا مردم زنده بودن وی را باور كنند.
منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
آمریکا ایران مجلس شورای اسلامی مجلس خلیج فارس شورای نگهبان حجاب دولت دولت سیزدهم افغانستان جمهوری اسلامی ایران گشت ارشاد
هواشناسی شهرداری تهران تهران شورای شهر شورای شهر تهران شهرداری پلیس قتل فضای مجازی سیل سلامت وزارت بهداشت
قیمت دلار قیمت خودرو مالیات خودرو دلار ایران خودرو بازار خودرو بانک مرکزی قیمت طلا تورم مسکن سایپا
سریال پایتخت تئاتر تلویزیون فیلم سریال سینمای ایران موسیقی سینما کتاب قرآن کریم
سازمان سنجش انتخاب رشته باتری
اسرائیل رژیم صهیونیستی فلسطین غزه جنگ غزه روسیه اوکراین حماس نوار غزه ترکیه عراق طوفان الاقصی
فوتبال استقلال پرسپولیس فوتسال تیم ملی فوتسال ایران بازی سپاهان باشگاه پرسپولیس لیگ برتر انگلیس جام حذفی آلومینیوم اراک تراکتور
تسلا ایلان ماسک اپل تبلیغات مریخ آیفون ناسا گوگل فناوری بنیاد ملی نخبگان
سرطان سازمان غذا و دارو روانشناسی موز خواب طول عمر دندانپزشکی بارداری آلزایمر روغن حیوانی