چهارشنبه, ۲۶ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 15 May, 2024
مجله ویستا

ارزیابی‌ ثانویه‌


ارزیابی‌ ثانویه‌
پس‌ از آنكه‌ مطمئن‌ شدید مصدوم‌ در معرض‌ خطر فوری‌ نیست‌ و ارزیابی‌ اولیه‌ به‌ پایان‌ رسید ، ارزیابی‌ ثانویه‌ را آغاز كنید. این‌ عمل‌، شامل‌ پی‌ بردن‌ به‌ ماجرا (اخذ شرح‌ حال‌) و انجام‌ معاینه‌ فیزیكی‌ است‌. شرایط‌ موجود مشخص‌ خواهد كرد كه‌ در معاینه‌ چقدر باید به‌ جزییات‌ بپردازید. به‌ عنوان‌ مثال‌، در شرایط‌ سرما و رطوبت‌ كه‌ منتظر رسیدن‌ آمبولانس‌ هستید، تنها لازم‌ است‌ به‌ آسیب‌های‌ عمده‌ رسیدگی‌ كنید؛ گرم‌ و خشك‌ نگه‌ داشتن‌ مصدوم‌ در اولویت‌ قرار دارد. اگر شخص‌ توانست‌ علایمی‌ را توصیف‌ كند ، بر درمان‌ همان‌ مشكلات‌ تمركز كنید.
● گرفتن‌ شرح‌ حال‌
▪ شرح‌ حال‌ در واقع‌ توصیفی‌ است‌ از نحوه‌ وقوع‌ حادثه‌، نحوه‌ ادامه‌ پیدا كردن‌ آسیب‌ یا نحوه‌ شروع‌ و تداوم‌ بیماری‌. برای‌ اخذ شرح‌ حال‌، از مصدوم‌ سؤال‌ كنید و با ناظرانی‌ كه‌ شاهد حادثه‌ بوده‌اند، گفتگو كنید. سعی‌ كنید تصویر كاملی‌ از موقعیت‌ بسازید. به‌عنوان‌ مثال‌:
▪ مصدوم‌، آخرین‌ بار در چه‌ زمانی‌ غذا خورده‌ یا چیزی‌ نوشیده‌ است‌؟
▪ آیا مصدوم‌ بیماری‌ خاصی‌ دارد یا داروی‌ خاصی‌ مصرف‌ می‌كند؟
▪ نیروی‌ ایجادكننده‌ آسیب‌ چقدر شدید بوده‌ است‌ و چگونه‌ اعمال‌ شده‌ است‌؟
▪ درباره‌ شرایط‌ محیط‌ سؤال‌ كنید (آیا مصدوم‌ در یك‌ اتاق‌ گرم‌ و دمدار قرار داشته‌ یا در یك‌ اتاق‌ سرد و یا با وزش‌ باد یا باران‌ مواجه‌ شده‌ است‌؟)
▪ در مورد سن‌ و وضعیت‌ سلامت‌ مصدوم‌ تحقیق‌ كنید: لغزیدن‌ و افتادن‌ یك‌ جوان‌ كه‌ بدنی‌ آماده‌ دارد، ممكن‌ است‌ منجر به‌ پیچ‌ خوردن‌ مچ‌ پا یا دست‌ وی‌ شود اما همین‌ حادثه‌ در مورد یك‌ زن‌ سالخورده‌، احتمالاً منجر به‌ شكستگی‌ بازو یا لگن‌ وی‌ خواهد شد.
▪ هویت‌ مصدوم‌ و در صورت‌ امكان‌، محل‌ زندگی‌ وی‌ را شناسایی‌ كنید. از این‌ اطلاعات‌ یادداشت‌ برداشته‌، زمان‌ حادثه‌ و زمان‌ معاینه‌ خود را در آن‌ درج‌ كنید تا بتوانید آن‌ را در اختیار پزشك‌ یا گروه‌ خدمات‌ اورژانس‌ قرار دهید.
● سرنخ‌های‌ بیرونی‌
اگر مصدوم‌ قادر به‌ همكاری‌ نیست‌ و یا بی‌هوش‌ است‌، برای‌ تعیین‌ وضعیت‌ وی‌ به‌ دنبال‌ سرنخ‌های‌ بیرونی‌ بگردید (اگر مشكوك‌ به‌ سوءمصرف‌ مواد هستید، مراقب‌ سوزن‌ها و سرنگ‌های‌ همراه‌ مصدوم‌ باشید). ممكن‌ است‌ با یك‌ كارت‌ ملاقات‌ برای‌ رفتن‌ به‌ بیمارستان‌ یا درمانگاه‌ و یا كارتی‌ كه‌ بر روی‌ آن‌ سابقه‌ای‌ از آلرژی‌، دیابت‌ یا صرع‌ درج‌ شده‌ است‌، مواجه‌ شوید. اسب‌سواران‌ یا دوچرخه‌سواران‌ ممكن‌ است‌ این‌ كارت‌ را در داخل‌ كلاه‌ یا كلاه‌ ایمنی‌ خود قرار دهند. داروها یا غذاها نیز می‌توانند سرنخ‌های‌ ارزشمندی‌ از حادثه‌ در اختیار شما بگذارند؛ به‌ عنوان‌ مثال‌، بیماران‌ مبتلا به‌ دیابت‌ ممكن‌ است‌ چند حبه‌ قند با خود همراه‌ باشند. به‌ علاوه‌، افرادی‌ كه‌ دچار اختلال‌ شناخته‌ شده‌ای‌ هستند، ممكن‌ است‌ بر روی‌ گردن‌بند، دستبند، مدال‌ یا جاكلیدی‌ ویژه‌ای، اطلاعات‌ هشداردهنده‌ طبی‌ داشته‌ باشند. این‌ اشیاء را در كنار مصدوم‌ نگه‌ دارید یا آنها را به‌ دو گروه‌ خدمات‌ اورژانس‌ تحویل‌ دهید.
▪ تزریق‌كننده‌ خودكار: این‌ وسایل‌ محتوی‌ اپی‌نفرین‌ (آدرنالین‌) بوده‌، برای‌ افرادی‌ كه‌ در معرض‌ شوك‌
آنافیلاكتیك‌ هستند، كاربرد دارند.
▪ دستبند هشداردهنده‌: ممكن‌ است‌ روی‌ آن‌ شماره‌ تلفنی‌ برای‌ دریافت‌ اطلاعات‌ درباره‌ سابقه‌ پزشكی‌
بیمار درج‌ شده‌ باشد.
▪ اسپری‌ استنشاقی‌: وجود یك‌ اسپری‌ استنشاقی‌ معمولاً به‌ این‌ معنی‌ است‌ كه‌ مصدوم‌ مبتلا به‌ آسم‌ است‌.
▪ داروها: مثل‌ تری‌نیتریت‌ گلیسرین‌ برای‌ آنژین‌ صدری یا فنی توئین در صرع
● نحوه‌ ایجاد آسیب‌
شما می‌توانید با مشاهده‌ شرایطی‌ كه‌ آسیب‌ در آن‌ رخ‌ داده‌ و نیروهای‌ دخیل‌ در آسیب‌، سرنخ‌های‌ بیشتری‌ در مورد آسیب‌های‌ احتمالی‌ و شدت‌ آنها به‌ دست‌ آورید. این‌ اطلاعات‌ مفید هستند زیرا به‌ فرد كمك‌ می‌كنند تا نوع‌ و شدت‌ آسیب‌ را پیش‌بینی‌ كند. در اكثر موارد، افرادی‌ كه‌ در صحنه‌ حادثه‌ یا در زمان‌ آسیب‌ با مصدوم‌ سرو كار دارند (اغلب‌، ارایه‌كنندگان‌ كمك‌های‌ اولیه‌) می‌توانند این‌ اطلاعات‌ را به‌دست‌ آورند.
● شرایط‌ آسیب‌
نوع‌ و شدت‌ آسیب‌ ناشی‌ از ضربه‌ (مثلاً سقوط‌ از ارتفاع‌ یا ضربه‌ ناشی‌ از تصادف‌ اتومبیل‌) را در صورت‌ اطلاع‌ داشتن‌ دقیق‌ از نحوه‌ وقوع‌ حادثه‌، می‌توان‌ پیش‌بینی‌ كرد. به‌عنوان‌ مثال‌، آسیب‌های‌ جدی‌ وارد بر سرنشین‌ یك‌ اتومبیل‌، احتمالاً در ضربه‌ ناشی‌ از تصادم‌ پهلو بیش‌ از تصادم‌ از روبه‌رو با همان‌ سرعت‌ است‌. علت‌ این‌ مطلب‌ آن‌ است‌ كه‌ بدنه‌ جانبی‌ اتومبیل‌، محافظت‌ كمتری‌ ایجاد می‌كند و نمی‌تواند به‌ انداه‌ قسمت‌ جلوی‌ اتومبیل‌، انرژی‌ را جذب‌ كند.
در راننده‌ای‌ كه‌ كمربند ایمنی‌ بسته‌ و از ناحیه‌ جلو یا عقب‌ اتومبیل‌ تصادف‌ كرده‌ است‌، می‌توان‌ به‌ نوع‌ خاصی‌ از آسیب‌ مشكوك‌ شد. بدن‌ به‌طور ناگهانی‌ به‌ یك‌ سمت‌ حركت‌ می‌كند اما سر برای‌ یك‌ لحظه‌ قبل‌ از حركت‌، عقب‌ می‌ماند. این‌ حالت‌ منجر به‌ حركت‌ «شلاقی‌» گردن‌ می‌شود (شكل‌ مقابل‌). همچنین‌ مصدوم‌ ممكن‌ است‌ آسیب‌هایی‌ ناشی‌ از اثر مهاری‌ كمربند ایمنی‌ (مثل‌ كوفتگی‌ یا شكستگی‌ استخوان‌ جناغ‌ سینه‌ و احتمالاً كوفتگی‌ قلب‌ و ریه‌ها) داشته‌ باشد. ممكن‌ است‌ برخی‌ از آسیب‌های‌ صورت‌ ناشی‌ از برخورد با فرمان‌ اتومبیل‌ یا كیسه‌ هوای‌ باد شده‌ باشد.
● نیروهای‌ اعمال‌ شده‌ روی‌ بدن‌
نیروهای‌ پرانرژی‌ وارد شده‌ در یك‌ ضربه‌، از دیگر عوامل‌ مهم‌ در تعیین‌ نوع‌ و شدت‌ آسیب‌ها هستند. به‌عنوان‌ مثال‌، اگر شخصی‌ از ارتفاع‌ یك‌ متری‌ به‌ روی‌ زمین‌ سخت‌ سقوط‌ كند، احتمالاً دچار كوفتگی‌ خواهد شد ولی‌ آسیب‌ جدی‌ نخواهد دید. با این‌ حال ، سقوط از ارتفاع بلندتر از ۲متر احتمالاً آسیب‌های‌ جدی‌تری‌ (مثل‌ شكستگی‌ دنده‌ یا لگن‌ و خونریزی‌ داخلی‌ ناشی‌ از آسیب‌ به‌ اعضای‌ داخلی‌) ایجاد می‌كند.
● چه‌ سؤال‌هایی‌ باید پرسید؟
وقتی‌ بر سر یك‌ مصدوم‌ حاضر می‌شوید، از مصدوم‌ یا شاهدان‌ سؤالاتی‌ را برای‌ پی‌ بردن‌ به‌ نحوه‌ ایجاد آسیب‌ بپرسید. سؤالات‌ احتمالاً می‌توانند به‌ صورت‌ زیر باشند:
▪ آیا مصدوم‌ از وسیله‌ نقلیه‌ به‌ بیرون‌ پرتاب‌ شده‌ است‌؟
▪ آیا مصدوم‌ كمربند ایمنی‌ را به‌طرز صحیح‌ بسته‌ بود؟
▪ آیا وسیله‌ نقلیه‌ واژگون‌ شد؟
▪ آیا مصدوم‌ كلاه‌ ایمنی‌ بر سر داشت‌؟
▪ مصدوم‌ از چه‌ ارتفاعی‌ سقوط‌ كرد؟
▪ مصدوم‌ روی‌ چه‌ سطحی‌ سقوط‌ كرد؟
▪ آیا شواهدی‌ از برخورد مصدوم‌ به‌ یك‌ شی‌ء سخت‌ (مثل‌ كف‌ زمین‌ و یا داش‌بورد یا شیشه‌ جلوی‌ اتومبیل‌) وجود دارد؟
این‌ سؤالات‌ به‌ ویژه‌ در مواردی‌ كه‌ خود مصدومان‌ قادر نیستند كه‌ اطلاعات‌ را در اختیار شما بگذارند، بسیار مهم‌ هستند. تمام‌ اطلاعاتی‌ را كه‌ جمع‌آوری‌ كرده‌اید، به‌ گروه‌ خدمات‌ اورژانس‌ انتقال‌ دهید.
نحوه‌ ایجاد آسیب‌ «شلاقی‌» در یك‌ تصادف‌ اتومبیل‌، به‌ دلیل‌ نیروهای‌ ناگهانی‌ كه‌ به‌ بدن‌ وارد می‌شوند، ممكن‌ است‌ سر به‌ عقب‌ رفته‌، سپس‌ به‌ سرعت‌ به‌ جلو حركت‌ كند (یا برعكس‌). این‌ حركت‌ به‌ آسیب‌ «شلاقی‌» همراه‌ با كشیدگی‌ عضلات‌ و رباط‌های‌ گردن‌ منجر می‌شود.
منبع : پایگاه اطلاع‌رسانی دانشگاه علوم پزشکی تبریز