نقش تله تکست در توسعه اطلاعاتی جامعه دانش مدار ایران

دنیای پیچیده فناوری اطلاعات، ابزارها و تکنیکهای مختلفی را برای اشاعه اطلاعات فراهم آورده است. مهمترین نگرش در استفاده از این ابزارها ایجاد امکان استفاده هرچه بیشتر و مطلوب تر از اطلاعات است. با این دیدگاه وقتی از جامعه دانش مدار سخن به میان می آید باید این گونه استنتاج کنیم که همه افراد جامعه از نظر سطح دسترسی به اطلاعات از جایگاه یکسانی برخوردارند. هرچند که ممکن است امکانات اشاعه اطلاعات در هز یک از بخش های اجتماع تفاوت داشته باشد.گسترش و توسعه اینترنت در کشور ما علی رغم این که ازرشد مناسبی برخوردار بوده اما هنوزهم به استانداردهای لازم نرسیده است. ضمن این که به خاطر کمبود امکانات فنی و علمی-آموزشی ضریب نفوذ اینترنت در بسیاری از شهرها وتقریباً همه روستاها صفر است. هرچند که در شهر هایی هم که اینترنت مورد استفاده قرار می گیرد همچنان مشکلات پیش و پا افتاده ای کاربران را رنج می دهد.
در تعریف جامعه دانش مدار این انتظار از جامعه و برنامه ریزان آن ایجاد می شود که همه افراد، چه مردم ساکن در شهر ها و چه مردم روستا نشین قادر باشند در هر لحظه و با هر امکاناتی که در اختیار دارند به اطلاعات مورد نظر خود دست یابند.
اما آیا جامعه ما به چنین جایگاهی از نظرفنی برای توزیع اطلاعات دست یافته؟ مشکلات و معضلات توزیع یکنواخت و یکسان اطلاعات در کشور چیست؟آیا قادر به شناسایی و رفع این معضلات هستیم؟
نباید فراموش کنیم که کشور ما به عنوان یک کشور جهان سومی و در حال توسعه هنوز هم با مشکلی به نام بی سوادی روبروست و در صد قابل توجهی از جمعیت را افراد بی سواد و یا کم سواد تشکیل می دهند که بیشتر آنها در روستاها ساکن هستند. در مقایسه بین دو جامعه شهری و روستایی به خوبی می توان از سطح نامتقارن و نا متوازن اطلاعات ما بین این دو جامعه آگاه شد. جامعه شهری با امکانات مختلفی چون روزنامه، اینترنت، شبکه های مختلف تلویزیونی، دانشگاه و... می تواند به راحتی نیاز های اطلاعاتی خود را مرتفع سازد اما جامعه روستایی که به راستی یکی از مهترین حلقه های زنجیره توسعه پایداراست از بسیاری از این امکانات محروم است و امکانات موجود هم از حداقل استاندارد برخوردارند . از این رو باید به جایگاه روستا در جامعه اطلاعاتی یا دانش مدار ایران نگاه ویژه ای شود. بخش عمده ای از چرخه اقتصاد غیر نفتی کشور در اختیار جامعه روستایی استکه مبتنی براقتصاد تولیدی است. اسن توجه می تواند فرآیندتولید، اشتغال، عدم مهاجرت به شهر، صادرات و درآمد زایی را برای جانعه روستایی فرهم کند. بنابراین در حال حاضر و با توجه به شرایط و امکانات فعلی بیاستی به دنبال راهکارها و شیوه هایی از اطلاع رسانی باشیم که با ابزارهای جامعه روستایی منطبق باشد. یعنی قادر باشد روستاییان را با توجه به سطح دانش، فرهنگ و امکانات مالی در چایگاه مناسب و متوازن با جامعه شهری قرار دهد. در این صورت می توان امیدوار بود که از یک جامعه دانش مدار برخوردار هستیم.
معضلات اطلاع رسانی به روستا
۱)امکانات فنی:
با توجه به اینکه توسعه ابزارهای اطلاع رسانی در کشور ما گام های اولیه خود را پشت سر می گذارد لذا ما هنوز در توسعه و اشاعه این ابزار ها به روستاها موفق نبوده ایم. توجه به سطح پراکندگی روستاها در کشور و همچنین آمار جعیتی این روستاها نیز ار دیگر معضلاتی است که توسعه امکانات فنی مثل خطوط تلفن ثابت، اینترنت و ... را با مشکل مواجه می سازد. بنابراین یافتن ابزارو امکانات عمومی تر و گسترده تر این امکان را به ما می دهد تا از طریق این ابزارها به نحو بهتری در جهت اطلاع رسانی به روستا اقدام کنیم.
۲)امکانات آموزشی
با توجه به اینکه سطح دانش و امکانات علمی و آموزشی روستاها در حد و اندازه شهرهای کشور نیست لذا نباید انتظار داشت که در شرایط فعلی جامعه روستایی بتواند با ابزارهایی مثل اینترنت و کامپیوتر ارتباط مناسبی برقرار کند و از آن استفاده بهینه کند چه بسا که جامعه شهری نیز هنوز با مسائلی چون زبان انگلیسی که زبان عمومی اینترنت است درگیر است.
۳)امکانات فرهنگی
یکی از شاخصهای ترویج توسعه روستایی امکان تغییر و بهینه سازی فرهنگ روستایی است. جامعه روستایی بنا به دلایل مختلف در مقابل تغییر فرهنگی مقاومت نشان می دهد که اعتماد کامل به منبع اطلاعاتی و ابزار آن پیدا نکند از پذیرش آن خودداری می ورزند. بنابراین نباید به یکباره از جامعه روستایی انتظار داشت که تغییر دفعی را بپذیرد. بلکه باید برای تغییرات تدریجی برنامه ریزی کرد.
۴) امکانات مالی
چامعه روستایی مشکلات اقتصادی فراوان قادر به هزینه کردن زیاد برای دستیابی به اطلاعات نیست. اما با توجه به اینکه جایگاه این بخش از جامعه دانش مدار در جریان توسعه همه جانبه غیر قابل انکار و تردید است. لذا برنامه ریزان و توسعه دهندگان اطلاعات در جامعه بایستی برنامه های توسعه اطلاعاتی خود را مطابق و هماهنگ با امکانات و توانایی های مالی آنها تنظیم نمایند.
۵)پراکندگی روستاها
با توجه به پراکندگی روستاها در کشور و با توجه به سطح جمعیتی متفاوت و گاهاً غیر قابل مقایسه و عدم امکانات مناسب برای رسیدن مناسب روزنامه، کتاب و... به روستاها این مشکل به وجود می آید که روستائیان ما هیچگاه به موقع از اطلاعات مورد نیاز خود آگاه نمی شوند. بنابراین روشی که برای اشاعه اطلاعات انتخاب می شود بایستی این قدرت را داشته باشد که با حذف فاصله های جغرافیایی در اطلاع رسانی به موقع و سریع نیز نقش داشته باشد.
با توجه به مسائل مطرح شده با توجه با شرایط و امکانات فعلی کشور برای نیل به شعار جامعه دانش مدار(جامعه ای که همه بخش ها امکان دسترسی مستقیم و سریع اطلاعات را با انواع ابزارهای موجود بدهد) در ساختارجوامع روستایی بهترین گزینه ای که بتواند از نظر فنی، علمی، فرهنگی و مالی مطابق با توالنمندی ها و ظرفیتهای روستا باشد استفاده از شبکه های پیام نما با تله تکست است.
تله تکست به عنوان یک رسانه مکتوب الکترونیکی-تصویری علی رغم برخی کمبودها دارای ویژیگیها و محاسن بسیار خوبی است. با توجه به اینکه عمر چندانی از ظهور اولین شبکه پیام نما در ایران نمی گذرد اما با این حال این شبکه توانسته از موقعیت مناسبی در میان مخاطبان برخوردار شود.
تله تکست ها با استاندارد۸۰۰ صفحه اطلاعات گنجایش انتقال حجم بالایی از اطلاعات را دارند که این اطلاعات می تواند از مسائل متنوع و مختلف تشکیل شود.
چرا تله تکست؟
با بررسی معضلات گسترش IT روستایی به این نتیجه رسیدیم که روستاهای ما با مشکلات فنی، آموزشی، فرهنگی، مالی وپراکندگی برای دستیابی سریع و مناسب به اطلاعات مواجه هستند. اماببینیم تله تکست تا چه حد می تواند در رفع مشکلات برای جامعه روستاییموثر باشد.
اگر از بعد فنی به قضیه نگاه کنیم می توان این مسئله را عنوان کرد که با توجه به اینکه حداقل ابزار مورد نیاز برای دسترسی به شبکه پیام نما یک دستگاه تلویزیون است که احتمال وجود و امکان تهیه آن برای اکثر روستا نشینان وجود دارد. لذا در این بخش با مشکل چندانی مواجه نیستیم زیرا جامعه روستایی خود این ابزار را در اختیار دارد.
در مسئله آموزشی و علمی نیز با توجه به اینکه تله تکیت ها امکان اشاعه اطلاعات با زبان فارسی را دارند قسمت اعظم مشکلات را می توانند حل کنند. همچنین به رعایت شیوه های نگارش در سطحی که قابل درک برای جامعه روستایی باشد می توان گام های خوبی برای توسعه مناسبتر این اطلاعات و کاربردی شدن آنها در بین مردم روستا بکنند. ضمن اینکه آموزش نحوه کاربرد و استفاده از شبکه های پیام نما بیش از چند دقیقه وقت نمی گیرد.
اطلاعات منتشره از طریق تله تکست ها هزینه ای را بر دوش روستاییان وارد نخواهد کرد یعنی روستاییان در قبال استفاده از خدمات شبکه های پیام نما به پرداخت شارژ نخواهند داشت و همانطور که قبلاً ذکر شد تنها با یک دستگاه تلویزیون قادر خواهند بود به شبکه متصل شوند.رسانه ای مکتوب چون تله تکست با توجه به این که از طرف ارگان های رسمی و مورد اعتماد مردم تهیه و برنامه ریزی می شود لذا می تئاند تاثیر خوبی در جذب مخاطب و تاثیر گذاری در بین آنها داشته باشد. تله تکست با توجه به اینکه توسط امکانات مخابراتی و امواج تلویزیونی گسترش می یابد می تواند اطلاعات را در سطح گسترده ای از داخل و خارج کشور منتشر کند. ضمن اینکه حاوی اطلاعات روزآمد و جدیدی برای مخاطب خود باشد تا خلا ناشی از عدم وجود سایر ابزارهای اطلاع رسانی روزآمد مثل روزنامه ها و... را پرکند

منبع : وبلاگ مديريت فناورى اطلاعات