سازمان ملل و توسعه ملی

قابلیت فناوری اطلاعات و ارتباطات برای توسعه و نیاز به واكنش فعالانه در قبال فرصتها و چالشهای پیش رو در عرصه نوین جهانی، طرح‌ریزی و اجرای راهبردهای ملی مربوط را برای كشورهای در حال توسعه ضروری كرده است.
در این میان، برنامه توسعه سازمان ملل متحد (UNDP) راهنماییها و حمایتهایی را به‌منظور توجه به فناوری اطلاعات در اولویتهای توسعه ملی، تنظیم راهبردهای الكترونیكی ملی مشتمل بر توسعه ظرفیتها، ایجاد فرصتهای برابر اقتصادی و اجتماعی علاوه بر ابعاد زیرساختی و سیاسی و اتخاذ رویكرد مبتنی بر مشاركت ذی‌نفعان به‌منظور به‌كارگیری بهینه منابع و ملاحظه نیازهای واقعی در راهبردها ارائه می‌كند.
برنامه توسعه سازمان ملل متحد با جلب همكاری دوجانبه و چندجانبه بخشهای خصوصی، غیر انتفاعی و نیز موسسات مختلف درگیر در زمینه فناوری اطلاعات و ارتباطات، كشورهای عضو را در راستای كسب خبرگی و نهادینه كردن فرایندهای مشاوره و شراكت به‌منظور دستیابی به ثبات ملی یاری می‌كند. همچنین، برنامه مزبور چارچوبی راهبردی و مجموعه‌ای از ابزار مربوط را در قالب مشاركت بخشهای خصوصی و دولتی و ایجاد فرصتهای دیجیتال برای پاسخگویی به تقاضای موجود و ممكن برای كشورهای عضو ارائه می‌دهد.
فعالیتهای چنین رویكردی در بر گیرنده خط‌مشی‌های سیاسی و پشتیبانی به‌صورت زیر است:
▪ همایشها و كارگاههای ملی و محلی برای ایجاد همگرایی در میان ذی‌نفعان و تسهیل بحث و تبادل نظر در زمینه اولویتها و تحقق راهبردهای كلان و خرد از طریق حمایتهای كارشناسان داخلی، شبكه همكاریهای شمال- جنوب و نیز تسهیم تجارب مربوط.
▪ برقراری تشكل و همسویی در میان نیروهای چندگانه فعال در عرصه فناوری اطلاعات و ایجاد مجامع حرفه‌ای متشكل از سازمانهای دولتی، بخش خصوصی، سازمانهای غیر دولتی و دانشگاهها و موسسات علمی و آموزشی.
▪ طراحی و اجرای ارزیابیهای آمادگی الكترونیك برای تنظیم راهبردهای الكترونیك ملی كه در ارزیابیهای مزبور، علاوه بر شاخصهای اقتصاد كلان و امور اجتماعی به مقاطع راهبردی زیر نیز توجه می‌شود:
ـ زیرساخت، دسترسی و اتصال.
ـ چارچوبهای سیاسی/ مقرراتی.
ـ سرمایه انسانی.
ـ رویكردهای انگیزشی برای جلب همكاری شركتهای كوچك و متوسط و نیز توسعه آنها.
ـ محتوا و كاربریهای مناسب با تمركز بر توسعه مسئولانه و مرتبط با وضعیت.
▪ شناسایی اولویتها و توسعه راهبردهای فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه ملی.
▪ ارزیابی برآوردهای موجود و توسعه راهبردی ظرفیتها برای انجام ارزیابیهای متناوب الكترونیك، تحلیل اثرات و نظارت دقیق بر موانع، سنجش اثربخشی و در صورت لزوم، ایجاد تغییر در نقاط تمركز.
▪ ایجاد هماهنگی بین فناوری اطلاعات و اولویتهای كلیدی توسعه ملی، به‌ویژه آن دسته از مواردی كه مرتبط با راهبردهای كاهش فقر، انرژی و محیط زیست پایدار، پیشگیری از بحران، ایدز و برنامه‌های ملی برای تساوی جنسی و محرومیت اجتماعی است.
از نتایج و اثرات رویكرد در پیش گرفته شده می‌توان به موارد زیر اشاره كرد:
▪ افزایش تعداد كشورهایی كه از راهبرد و شیوه ارزیابی الكترونیكی جامع برخوردار هستند.
▪ افزایش تعداد كشورهایی كه سیاستها، راهبردها و اقدامات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات برای كاهش فقر، حاكمیت مردم‌سالارانه، انرژی و محیط زیست پایدار، برنامه‌های مهار ایدز و نیز ترویج تساوی جنسی و رفع محرومیت اجتماعی را در پیش گرفته‌اند.

یزدان محمدبیگی

منبع : ماهنامه تدبیر