آیا گروه اتا به خشونت‌ها ادامه می‌دهد؟

”تا چه زمان این آتش‌بس، همیشگی خواهد بود؟ ۱۴ ماه پیش گروه جدائی‌طلب ”اتا“ قول داد که آتش‌بس همیشگی را رعایت کند، اما در دسامبر گذشته به قول خود وفا نکرد و عامل یک انفجار در پارکینگ فرودگاه باراخاس مادرید معرفی شد. طی این انفجار دو اکوادوری کشته شدند. این گروه چند روز پیش نیز به طور رسمی آتش‌بس همیشگی با دولت اسپانیا را پایان داد.“ مجله اکونومیست در شمارهٔ اخیر خود با توجه به اعلام رسمی گروه جدائی طلب باسک موسوم به ”اتا“ مبنی بر ”آتش‌بس همیشگی“ با دولت اسپانیا و احتمال بروز مناقشات و درگیری‌های جدید در این کشور، به تحلیل اوضاع پیشروی اسپانیا پرداخته است.
در این تحلیل آمده است: ”با توجه به این‌که حزب سوسیالیست در انتخابات محلی در اسپانیا نتایج بدی کسب کرد، این نتایج ضربه مهلکی برای خوزه لوئیس زاپاترو نخست‌وزیر اسپانیا محسوب شد. طی سه سال گذشته زاپاتر و شخصاً برای ایجاد صلح پایدار با گروه اتا تلاش کرد و به‌کار خود در این مسیر ادامه داد. اما انفجار در پارکینگ فرودگاه باراخاس مادرید یک شکست بزرگ برای نخست‌وزیر اسپانیا در این مسیر محسوب شده است.“
در تحلیل اکونومیست می‌خوانیم: ”اعلام پایان رسمی آتش‌بس همیشگی توسط گروه جدائی‌طلب اتا که مطمئناً با از سرگیری خشونت‌ها در اسپانیا همراه خواهد بود، به‌نظر می‌رسد که به اعتبار زاپاترو لطمه وارد کند و باعث شود تا حزب وی از شانسی کمتر برای کسب پیروزی در انتخابات ماه مارس برخوردار باشد. ایرادگیری‌های گروه اتا از آتش‌بس همیشگی در اسپانیا غیرعادلانه است. گروه اتا هنوز نیز نسبت به سابق ضعیف‌تر است. طی حملات این گروه در چهار سال گذشته فقط چهارتن کشته شدند: این در حالی است که طی ۳۶ سال گذشته ۸۰۰ تن کشته شدند.
در حال حاضر پلیس اسپانیا همکاری بیشتری با همتایان فرانسوی خود دارد. در حال حاضر این یک اشتباه است که بگوئیم با فعالیت‌های تروریستی اتا فقط می‌توان با اهرم زور و تنبیه مقابله کرد. این در حالی است که حزب مردم مخالف اسپانیا (PP) به استفاده از اهرم زور اعتقاد دارد.“ در تحلیل اکونومیسی عنوان شده است: ”آیا شباهت یا اختلاف زیادی بین گروه اتا و جبهه آزادی‌بخش ایرلند (IRA) وجود دارد؟
مطمئناً تفاوتی میان فعالیت‌های تروریستی گروه اتا و توافق تقسیم قدرت ماه گذشته میان ”یان پائیسلی“ از اتحادیه دموکراتیک اولستر و ”مارتین مک‌گینس“ از شین‌فین (شاخه سیاسی جبهه آزادی بخش ایرلند) وجود دارد. هنوز نیز بعضی از این نوع مقایسه‌ها اغلب درست از آب در می‌آید. منطقه باسک سال‌ها است که نسبت به تفویض قدرت در ایرلندشمالی دور بوده است و هیچ شباهتی نه به تقسیم فرقه‌ای کاتولیک‌ها و پروتستان‌ها و نه به حضور دو دولت (دولت لندن و دولت دوبلین) دارد. اقدامات مادرید در راستای ایجاد فدرالیسم اقدامی است در جهت پیشرفت که شباهت اندکی به اتفاقات مشابه در انگلیس دارد.
همچنین دو تفاوت دیگر منطقه باسک با ایرلندشمالی وجود دارد که سیاستمداران در مادرید باید آن را مورد توجه قرار دهند. یکی از این تفاوت‌ها این است که به‌نظر می‌رسد دولت انگلیس درباره هرگونه تهدید که روزی باعث شود این کشور را درگیر خود کند، نگرانی کمی دارد. اگر روزی یک گروه اکثریت در ایرلندشمالی خواستار استقلال شوند اکثر سیاستمداران در لندن آن را خواهند پذیرفت. برعکس اکثر مقامات در مادرید با هرگونه اقدام در جهت خودمختاری و استقلال در منطقه باسک به طور خصمانه برخورد می‌کنند.
دومین تفاوت این است که درست از همان ابتداء اواسط دهه ۸۰، حمایت از روند صلح در ایرلندشمالی یک امر چند حزبی بود. حزب کارگر مخالف در آن زمان به شدت از حزب محافظه‌کار به‌دلیل مذاکراتش با دوبلین و شین‌فین تحت نظارت مارگارت تاچر و جان میجر حمایت کرده بود به طور مشابه و اخیراً نیز حزب محافظه‌کار به رهبری دیوید کامرون در این زمینه از تونی بلر نخست‌وزیر انگلیس حمابت کرده بود. اما برعکس حزب مردم در اسپانیا به شدت از هر اقدام زاپاتر و در مورد مشکلات مربوط به منطقه باسک مقاومت از خود نشان می‌داد.
این حزب حتی نسبت به شکست در انتخابات مارس ۲۰۰۴ از خود اظهارات خصمانه نشان می‌داد این در حالی است که این اقدام اندکی پس از انفجارها در قطار مادرید روی داد. اکثر فعالان در این حزب هنوز تأکید می‌کنند که گروه اتا در این بمب‌گذاری دخالت داشته است. این در حالی است که این ادعا به‌رغم تمامی شواهد مبنی بر اینکه عوامل این بمب‌گذاری تروریست‌های خارجی بودند، است. این اقدام شجاعانه زاپاترو (هر چند شاید بی‌تجربه) بود که تلاش کرد تا برقراری صلح پایدار در منطقه باسک را خود انجام دهد.
این خصومت حزب مردم انجام این اقدام را سخت‌تر کرد. شرط لازم برای طرح‌های آینده در مورد نحوه برخورد با گروه جدائی‌طلب اتا باید به‌گونه‌ای باشد که ابتدا احزاب اصلی در اسپانیا نقاط مشترک در این زمینه میان یکدیگر بیابند. اسپانیا در حال حاضر نیازمند این موضوع است که احزاب در این کشور پیمان ضد گروه اتا را اصلاح کنند این بدان معنا است که حزب ملی‌گرای باسک در یک میز در کنار حزب خلق این کشور بنشینند. این ملی‌گرایان که از صلح حمایت می‌کنند خواهان این موضوع نیستند که اقداماتشان به طور عمومی با مخالفت و بی‌اعتنائی روبه‌رو شود.“
● تاریخچه گروه اتا
گروه اتا یا (EUSKADI TA ASKATASUNA) (باسکی‌ها برای زادگاه باسک و آزادی) یک سازمان ملی‌گرای شبه‌نظامی در منطقه باسک اسپانیا است. از این گروه از طرف اتحادیه اروپا، آمریکا و سازمان ملل به‌عنوان یک گروه تروریستی یاد شده است.
گروه اتا در سال ۱۹۵۹ به‌وجود آمد و به سرعت از یک گروه مجری فعالیت‌های فرهنگی به گروهی نظامی که خواستار استقلال منطقه باسک شد، تبدیل گشت. ایدئولوژی این گروه ایدئولوژی مارکسیستی ـ لنینستی است. تمامی اهداف گروه اتا بر موضوع حفظ تمامیت ارضی و خودمختاری برای EUSKAL HERRIA (کشور باسک) متمرکز است. علامت این گروه یک مار (نشان‌دهنده سیاست‌ها) که گرد یک تبر پیچیده است (نشان‌دهنده مبارز نظامی) می‌باشد. گروه اتا تاکنون باعث کشته شدن حداقل ۸۰۰ تن و ربوده شدن تعداد زیادی از شهروندان اسپانیا شده است. بیش از ۵۰۰ شبه نظامی گروه اتا نیز در اسپانیا و فرانسه در زندان به‌سر می‌برند. گروه اتا نیز در اسپانیا و فرانسه در زندان به‌سر می‌برند.
گروه اتا توسط جوانان ملی‌گرائی که زمانی وابسته به حزب ملی‌گرای باسک بودند تشکیل شد. این جوانان در سال ۱۹۵۲ فعالیت‌های خود را به‌صورت بحث‌های دانشجوئی در دانشگاه داوستو در شهر بیلبائو اسپانیا آغاز کردند. این ملی‌گرایان که پیشتر جزء عوامل حزب ملی‌گرای باسک بودند، در سال ۱۹۵۹ خود را به نام اتا معرفی می‌کردند.
اختلاف آن‌ها با حزب ملی‌گرای باسک به این دلیل بود که آن‌ها فکر می‌کردند حزب ملی‌گرای باسک در اعلام مخالفت‌های خود علیه دیکتاتوری ژنرال فرانکو بیش از حد متعادل عمل می‌کند. آن‌ها با رد استفده از تاکتیک‌های خشونت‌آمیز و هدایت جنبش مقاومت باسک در راستای استفاده از یک مسیر درست مخالفت کردند. این زمان دوره جنگ‌های آزادی‌بخش ملی بود. اتا در سال ۱۹۶۵ یک موضع مارکسیستی ـ لنینیستی را در دوران فعالیت‌های خود تصویب کرد. در سال‌های اخیر فعالیت‌های گروه ”اتا“ اکثراً به‌صورت تخریب زیربناهای اسپانیا بوده است. در همین حال دقیقاً مشخص نیست که سیاست کشتار گروه ”اتا“ چه زمانی آغاز شد و حتی مشخص نیست که چه فردی از گروه اتا اولین اقدام تروریستی را انجام داده است.
منابعی وجود دارد که چه فردی از گروه اتا اولین اقدام تروریستی را انجام داده است. منابعی وجود دارد که نشان می‌دهد اولین اقدام تروریستی گروه اتا در ۲۷ ژوئیه سال ۱۹۶۰ رخ داده است. در این ماه یک جوان ۲۲ ساله با نام ”بگونا اروس ایبارویا“ در یک انفجار در سن‌سباستین کشته شد. در همین حال در نظرسنجی‌ها مشخص شده است که حمایت‌ها از اقدامات گروه اتا در منطقه باسک یک حمایت ضعیف است. این در حالی است که مذاکرات سیاسی با گروه اتا از حمایت زیادی برخوردار است.
براساس نظرسنجی دانشگاه شهر وسکر در اسپانیا در منطقه باسک در نوامبر ۲۰۰۶ مشخص شده است که اکثریت مردم منطقه باسک از اهداف گروه اتا حمایت نمی‌کنند ۶۸ درصد خواهان استقلال این منطقه نیستند و ۳۷ درصد از شرایط خودمختاری این منطقه خرسند هستند ۲۶ درصد فدرالیسم را ترجیح می‌دهند و یک‌درصد نیز از تمرکزگرائی حمایت می‌کنند.) براساس تحقیقات این دانشگاه اکثریت باسکی‌ها حتی ملی‌گرا هم نیستند.
در حالی‌که فقط تعداد کمی از این افراد از روش‌های خشونت‌آمیز حمایت کرده‌اند. در همین حال و براساس یک نظرسنجی اخیر توسط دولت خودمختار باسک (دسامبر ۲۰۰۶) مشخص شد که ۸۸ درصد از باسکی‌ها فکر می‌کنند که لازم است که همه احزاب مذاکره کنند که این مذاکره شامل گفت‌وگوها درباره چارچوب سیاسی برای منطقه باسک است.

منبع : روزنامه آفتاب یزد