فریمهای پلاستیکی عینک

● پلاستیک‌ :( Plastic ) پلاستیکهای اولیه ای که در ساخت فریم از آنها استفاده می شده، از جنس باکلیت و گالالیت بودند. این پلاستیکها به خاطر شکنندگی در برابر سرما،خوب عمل نمی‌کردند. بعدها از ماده­ی زیلونیت به­طورگسترده در ساخت فریم استفاده شد. این ماده به خوبی صیقل می‌پذیرد، اما در مقابل حرارت بالا، قابل اشتعال است‌. به ‌همین خاطر تولید این فریم ها ممنوع شد .( به­دلیل استفاده از ماده­ی زیلونیت به فریمهای زیل [ zyl ] نیز معروف‌بودند.)
● سلولز استات‌ :( Cellulose acetate ) «سلولز استات» ماده‌ای است که به­طور گسترده در ساخت فریم به­کار می‌رود. ماده­ی اصلی سلولز، از پنبه یا خمیر چوب گرفته شده و سپس مورد عمل‌آوری واقع می‌گردد. هنگامی که ماده­ی اولیه­ی سلولز از پنبه‌استخراج می‌شود، به­صورت رشته‌هایی می‌باشند که به تخم پنبه چسبیده اند و آن‌قدر کوتاه می‌باشند که قابل‌استفاده برای منسوجات نیستند.این رشته‌هـا را Linter گویند. مواد استخراجی از چوب و یا پنبه را با مخلوطی از انیدرید،اسید استیک و اسید سولفوریک(که به عنوان کاتالیزور عمل می‌کنند) به هم‌می‌آمیزند. سپس، مواد پلاستیک‌ساز و موادی را جهت استحکام، به آن اضافه می نمایند.
امروزه، بعضی از آلرژیها را به استفاده از فریمهای ساخته شده از سلولز استات نسبت می دهند. گرچه، این موضوع نادر است‌. زیرا بیشتر اوقات، مشکلات پوستی ناشی از این گونه واکنشهای آلرژیک مربوط به ذراتی می شود که توسط مواد سازنده­ی فریم قابل جذب اند. یعنی ماده­ی سازنده­ی فریم، خود به تنهایی نمی تواند باعث بروز یک واکنش آلرژیک شود. لذا، به منظور محافظت سطح فریم از تماس با این گونه مواد، سطح فریم را روکش می کنند.در صورتی که سطح فریم روکش نشود، این امکان وجود دارد که سلولز استات، موادی را که آلرژی‌زا هستندجذب نماید. یک روکش خوب، روکشی است که مانع رسیدن اشعه­ی فرابنفش به فریم شود. چنین روکشی از کم رنگ شدن فریم نیز جلوگیری‌ می‌نماید.
«سلولز استات‌» را می‌توان به شکل ورقه‌های پلاستیکی ساخت و از آن قطعات فریم را برید و یا اینکه‌ به­صورت دانه‌های استات درآورده و آن را در مدل تزریقی به­کار برد.برای ساخت فریم، سلولز استات را معمولاً به­صورت ورقه‌ به­کار می‌برند.
● سلولز استات پروپیونات‌ ( Propionate ) یا : ( cellulose aceto - propionate )
که عموماً به پروپیونات معروف است‌. بسیاری از خصوصیات سلولز استات را دارا بوده وبرای مدل‌تزریقی مناسب‌تر است‌.(همچنین به جهت دارا بودن وزن کمتر نسبت به استات،از مزیت سبکی نیز برخوردار می باشد.) پایداری رنگ در پروپیونات نسبت به سلولز استات کمتر می‌باشد و در صورتی‌که روکش جذب کننده­ی اشعه­ی ماوراء بنفش نداشته باشد، مدت ‌نسبتاً کوتاهی رنگ خود را از دست می‌دهد. برای ساخت فریم، دانه‌های پروپیونات را حرارت داده تا به­صورت مایع درآیند. سپس، آن را به وسیله­ی تزریق‌ برای ساخت مدلهای دلخواه به­کار می‌برند.دانه‌های پروپیونات، ممکن است که در ابتدا بی‌رنگ باشند که در این صورت بعد از ساخت فریم قسمتهای مختلف آن را به دلخواه رنگ می‌کنند.
● اوپتایل: ( Optyl ) اپوکسی رزین که برای ساخت فریم به­کار می‌رود، تحت نام تجاری Optyl معروف است‌. این ماده، ازطریق مخلوط کردن رزین مایع با یک ماده­ی سخت کننده ساخته می شود. و سپس طی فرآیندی که در خلاء صورت‌می‌گیرد، اشکال مختلفی ازفریم را تولید می‌کنند.
ماده فوق، دارای خاصیت ترموالاستیک است. بدین معنی که وقتی در مقابل حرارت قرار می‌گیرد، خم‌شده و اگر مجدداً حرارت ببیند، به شکل اولیه­ی خود باز می‌گردد. سلولز استات یک ماده­ی ترموپلاستیک‌است‌. بدین معنی که وقتی حرارت ببیند خم شده، اما با حرارت مجدد، به شکل اولیه­ی خود باز نمی‌گردد.اپتایل (Optyl)تقریباً ۳۰% سبکتر از سلولز استات می باشد. (از استات معمولاً بعنوان یک شاخص جهت‌ مقایسه­ی وزن استفاده می‌شود).(روش کار با اپتایل در بخش نصب عدسیها توضیح داده شده است‌.)
● نایلون : ( Nylon ) نایلون‌، ماده‌ای است با خاصیت انعطاف پذیری بالا، که اگر متناوباً در طول شب در آب قرارگیرد، انعطاف‌پذیری خود را حفظ می‌کند. این ماده، تنها به مرور زمان خشک و شکننده می‌شود. نایلون اخیراً به­طور گسترده مورد استفاده واقع شده‌، مخصوصاً در ساخت عینکهای ورزشی‌.
● رابر: ( Rubber ) بعضی از عینکهای ورزشی و یا آفتابی ممکن است که از ترکیب نایلون و لاستیک ساخته شوند. این گونه‌ عینکها همان طور که انتظار می‌رود قابل انعطاف بوده و اگر خم شوند، به شکل اولیه­ی خود باز می‌گردند، اما قابل تنظیم نمی‌باشند و در مقابل ضربه تا حد زیادی مقاومند.
● الیاف کربن‌ : ( Carbon Fiber ) از الیاف کربن‌، در ساخت یک نوع فریم نازک و مستحکم استفاده
می شود. بدین منظور رشته‌هایی از الیاف کربن را با نایلون ترکیب میکنند. این ماده قابل تنظیم نبوده و در نتیجه برای ساخت حدقه­ی فریمها به­کار می‌رود. به عبارت دیگر، اگر جنس فریم انتخابی شما از الیاف کربن باشد و به هنگام انتخاب بر روی‌صورت شما خوب تنظیم نباشد، بعد هم نمی توانید آن را تنظیم نمائید.
مزیت اصلی این گونه فریمها، سبکی وزن آنها می‌باشد. این کم‌وزنی، به­خاطر استحکام زیاد الیاف کربن می‌باشدکه می‌توان فریم را نازکتر ساخت‌. (الیاف کربن ۶۰% وزن سلولز استات را دارا می‌باشد).
از آنجا که کربن سیاه است‌، رنگ فریمهای ساخته شده از این ماده مات و محدود میباشد. اغلب اوقات فریم عینک، از الیاف کربن و دسته‌های آن، فلزی می‌باشد. در هوای سرد به­دلیل شکستگیهایی که‌ ممکن است در فریم ایجاد شود، مشکلاتی پدید خواهد آمد که به خاطر این گونه مشکلاتِ دمائی، ضروری است که بعد از ساختن فریم با این ماده و در حالی که هنوز گرم است، آن را بلافاصله در معرض هوای سردقرار ندهیم‌.(در فصل هفتم در مورد کار کردن با الیاف کربن ، اطلاعات بیشتری داده شده است.)
● پلی‌آمید : ( Polyamide ) پلی‌آمید، ماده‌ای است که اساسش نایلون بوده و کاملاً مقاوم است. پلی‌آمید ۷۲% وزن سلولزاستات را دارا می‌باشد و چون می‌توان آن را نازکتر ساخت، از مزیت کم وزنی‌برخوردار است‌. برخلاف‌فریمهای ساخته شده از الیاف کربن‌، فریمهای پلی‌آمید را می‌توان به صورت شفاف ساخت‌. این فریمها، در مقابل مواد شیمیایی و حلالها مقاوم بوده و آلرژی‌زا هم نمی‌باشند.
ط کِولار: ( Kevlar ) کِولار، ماده‌ای است که با نایلون آمیخته شده‌. این ماده محکم و سبک بوده و در ساخت فریم از آن‌استفاده می‌شود. کِولار در مقابل طیف گستره‌ای از دما، حالت خود را حفظ می‌نماید، اما به سختی تغییر شکل می‌دهد. اگرچه در مقابل حرارت نرم می‌شود، اما نه جمع می‌شود و نه بسط پیدا می‌کند.
● پلی‌کربنات‌: ( Polycarbonate ) پلی کربنات‌، ماده‌ای است که در ساخت عدسیها بکار می‌رود. اما از این ماده می‌توان در ساخت فریم‌ نیز استفاده نمود. فریمهائی که با این ماده ساخته می‌شوند، عمدتاً برای مقاصد ورزشی و ایمنی‌می‌باشند. هنگامی که برای مقاصد غیرطبی بکار می‌رود، عدسی و فریم را به­طور یکپارچه می‌سازند.
عینکهای یکپارچه‌ای که از این ماده ساخته می‌شوند، بیشتر از هر نوع عینک مشابه موجود در بازارمقاوم هستند. متأسفانه‌، فریمهای ساخته شده از پلی کربنات، به­خاطر مقاومتی که در برابر تنظیم از خود نشان می‌دهند، نمی‌توانند جایگزین خوبی برای عینکهای رایج باشند.استفاده از این ماده در ساخت عینکهای ورزشی مناسبتر است‌.

تهیه و تنظیم : علی و جعفر انصاری نکو

منبع : سایت عینک