تهدیدات هسته ای

قرار گرفتن در معرض تشعشع چه به شکل جنگ هسته ای و یا حوادث راکتورها و چه به شکل بمب های کثیف یکی از مرگبارترین تهدیدات نامرئی است محافظت در مقابل تشعشعات بستگی به عوامل متعددی دارد . اما به هر حال اقدامات متعددی وجود دارند که با عمل کردن به آنها می توان میزان خطر را کاهش داد .
الف) بمب های کثیف
یک بمب رادیو اکتیو کثیف در حقیقت یک بمب هسته ای به معنای سنتی خود نیست بلکه یک بمب معمولی ولی مخلوط شده با مواد رادیواکتیو است که منفجر شده و مواد رادیواکتیو را در ناحیه وسیعی پخش می کند .
چون در یک بمب کثیف واکنش هسته ای رخ نمی دهد بنابراین ابر قارچی شکل معمولی بمب های هسته ای که پر از ید رادیو اکتیو است ایجاد نمی شود . همین ید رادیو اکتیو است که علت افزایش سرطان تیروئید بعد از انفجارات و حوادث هسته ای می باشد . بنابراین یدید پتاسیم هیچ کمکی به کاهش خطرات احتمالی ناشی از تشعشع یک بمب کثیف نمی کند .
در حقیقت انفجار یک بمب کثیف باعث تولید مقادیر معمول گرد و غبار مثل سایر انفجارات می شود . اما این گرد و غبار با عناصر رادیو اکتیو مخلوط است . انفجار میتواند باعث صدمات فوری بعلت خود انفجار شود ولی اثر عناصر رادیو اکتیو را نمی توان به راحتی تخمین زد .
اثر گرد و غبار رادیو اکتیو به کمیت وکیفیت آن و به استعدادی افرادی که در معرض آن قرار می گیرند بستگی دارد . قرار گرفتن در معرض این مواد احتمال ابتلا به سرطان در طول زندگی را افزایش می دهد ولی احتمال ایجاد بیماری در آینده نزدیک بسیار کم می باشد .
گروه خاصی از مردم شامل اطفال ،‌ افراد مسن و افراد دچار ضعف سیستم ایمنی مواجه با خطر بالاتری ازعوارض ناشی از تشعشع در طول زمان می باشند . اما روی هم رفته خطر اصلی در این است که بمب کثیف می تواند با ایجاد وحشت و اختلال فعالیت ها بر روی یک شهر تأثیر منفی زیادی بگذارد .
برای پیشگیری از خطر این نوع بمب در وهله اول نباید به محل گرد و غبار و در کل محل انفجار نزدیک شد و در مرحله بعد اگر انفجاری رخ داد و ابری از گرد و غبار مشاهده گردید به منزل رفته و درها و پنجره ها را ببندید .
این کار مانع از ورود گرد و غبار به منزل می شود و نهایتاً اگر گرد و غبار روی بدن و لباس شما نشست در حداقل زمان ممکن لباس های خود را درآورده و دوش بگیرید .
ب ) حوادث هسته ای
احتمال بروز حادثه در نیروگاه های هسته ای نکته جدیدی نیست . یکی از راههای کاهش عوارض حوادث هسته ای استفاده از قرص های یدید پتاسیم است . این قرص ها خطر سرطان تیروئید بعلت تشعشع را کم می کند . دارو نسبتاً بی خطر بوده و حاوی همان فرم ید موجود در نمک مصرفی است . قرص های یدید پتاسیم با جلوگیری از جذب ید رادیواکتیو تولید شده توسط انفجارات هسته ای در تیروئید باعث محافظت از تیروئید می شود .
غده تیروئید هر گونه ید در دسترس را جذب کرده و تفاوتی مابین ید رادیواکتیو و ید معمولی نمی گذارد . بنابراین غده با یدید پتاسیم پر و اشباع شده و هیچ گونه ید دارای رادیاسیون را جذب نمی کند .
افراد زیر ۴۰ سال و اطفال دارای بیشترین خطر ابتلا به سرطان تیروئید بعد از قرار گرفتن در معرض تشعشع هستند . بطور کلی خطر سرطان تیروئید کمتر از بعضی سرطان های دیگر می باشد ولی دراطفال خطر بیشتری دارد .
متخصصین توصیه می کنند مردمی که نزدیک به یک نیروگاه هسته ای زندگی می کنند قرص های یدید پتاسیم را برای موارد اورژانس در دسترس خود نگاه دارند . بهتر است این قرص ها بعد از حادثه و قبل از قرار گرفتن در معرض تشعشع استفاده شوند یعنی قبل از اینکه ابر هسته ای به فرد برسد . میزان تأثیر این قرص ها بعد از یک دوره ۴۸ ساعته رو به کاهش می رود البته باید بر روی این نکته تأکید کرد که یدید پتاسیم فقط باعث محافظت بر علیه سرطان تیروئید است و نباید درمانی برای تمام سرطان ها و تمام عوارض تشعشع محسوب شود همچنین انواع متعدد دیگری از سرطان مثل سرطان خون به تشعشعات نسبت داده شده است .
ج ) خطر جنگ هسته ای
پیشرفت در مراقبت های پزشکی باعث شده است که مردم زیادی حتی کسانیکه نزدیک به محل یک بمب هسته ای بوده اند احتمال زنده ماندن داشته باشند .
فردی که در معرض دوزهای بالا قرار گرفته است نیاز به تریاژ ( تعیین اولویت درمانی ) و بستری شدن فوری دارد . برای دوزهای متوسط تا زیاد با درمانهای حمایتی مثل آنتی بیوتیک اغلب می توان فرد را نجات داد . دوزهای متوسط تا زیاد معمولاً در مورد یک بمب واقعی یا حادثه ای در یک راکتور هسته ای صدق می کند .
بعد از گذشت خطر حاد ، موج بعدی با انتشار تشعشع به میزان کم رخ می دهد که می تواند توسط باد تا هزاران کیلومتر منتقل شود . پیش بینی اینکه اوضاع جوی چطور می تواند بر انتشار یک ابر هسته ای از یک انفجار دوردست تأثیر بگذارد غیر ممکن است ولی آشنائی با خطرات آن می تواند به مسئولین اجازه دهد که اقدامات محافظتی را انجام دهند .
زمانی که شما از انفجار یک بمب هسته ای اطلاع داشته باشید بیشترین کوشش ها باید در جهت اقدامات محافظتی مثل ید و بررسی جهت اطمینان از عدم آلودگی منابع غذائی باشد .
عوارض قرار گرفتن د رمعرض تشعشع با میزان کم نیاز به سالها زمان برای پدیدار شدن دارد که به محققین زمان کافی برای مداخله می دهد .