سیرصعودی

شاخص قیمت زمین اولین بار در سال ۱۳۴۶ برآورد گردید. روش محاسبه این شاخص بر مبنای خرید و فروش زمین بود، لذا تهیه آن در سال ۱۳۵۹ كه مصادف بود با تصویب قانون ممنوعیت خرید و فروش زمین شهری، متوقف شد. اما در سال ،۷۷ همزمان با نوسانات شدید قیمت ساختمان و زمین و نیز ركود بیش از انتظار فعالیت ها و معاملات دراین بخش، آگاهی از وضعیت قیمت زمین از سوی مسئولین بانك مركزی ضروری تشخیص داده شد. لذا كارشناسان مربوط با بررسی روش های مختلف، شیوه مناسبی را با تكیه بر بررسی آماری فعالیت های ساختمانی و با بهره گیری از اطلاعات مربوط به بلوك های نمونه انتخاب شده، طراحی و اجرا نمودند. شاخص قیمت زمین اولین بار در سال ۱۳۴۶ برآورد گردید. روش محاسبه این شاخص بر مبنای خرید و فروش زمین بود، لذا تهیه آن در سال ۱۳۵۹ كه مصادف بود با تصویب قانون ممنوعیت خرید و فروش زمین شهری، متوقف شد. اما در سال ،۷۷ همزمان با نوسانات شدید قیمت ساختمان و زمین و نیز ركود بیش از انتظار فعالیت ها و معاملات دراین بخش، آگاهی از وضعیت قیمت زمین از سوی مسئولین بانك مركزی ضروری تشخیص داده شد. لذا كارشناسان مربوط با بررسی روش های مختلف، شیوه مناسبی را با تكیه بر بررسی آماری فعالیت های ساختمانی و با بهره گیری از اطلاعات مربوط به بلوك های نمونه انتخاب شده، طراحی و اجرا نمودند.وضعیت كنونی بازار راكد مسكن كه به زعم كارشناسان و مسئولین، به رخوت فرو رفته است، بیش از همه به علت پایین بودن توان خرید متقاضیان یا به عبارتی بالا بودن بیش از حد بهای مسكن است. در این میان افزایش قیمت زمین در بروز این تغییر و تحولات بسیار مؤثر است. آنچه پیش روی دارید، بررسی تغییرات شاخص قیمت زمین در مناطق شهری كشور، از ابتدای سال ۸۱ تا انتهای نیمه اول سال ۸۳ طی دوره های سه ماهه، براساس نتایج تحقیقات دایره آمار ساختمانی اداره آمار اقتصادی بانك مركزی است. در انتها نیز به چند نتیجه مهم اشاره شده است.
سال ۱۳۸۱
۱- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه اول سال ۸۱
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه اول سال ۸۱ به عدد ۴/۲۱۹ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل ۵/۱۱ درصد افزایش نشان می دهد. شاخص مذكور در مقایسه با دوره مشابه سال قبل معادل ۱/۳۱ درصد افزایش داشته است.
- تهران: شاخص قیمت زمین در سه ماهه اول سال ۸۱ در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۸/۲۰۱ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۷/۸ درصد نسبت به سه ماهه قبل می باشد. این شاخص نسبت به سه ماهه اول سال ۸۰ برابر ۳/۲۹ درصد افزایش یافته است.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه اول سال ۸۱ شاخص قیمت زمین در شهرهای بزرگ ۲/۱۵ درصد نسبت به دوره قبل افزایش داشت. عدد شاخص در این دوره در گروه شهرهای بزرگ به ۷/۲۲۱ رسید. شاخص مذكور نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل معادل ۸/۳۵ درصد افزایش داشته است.
- سایر مناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور عدد شاخص در سه ماهه اول سال ۸۱ به ۶/۲۷۷ رسید كه نشان می دهد در این گروه از شهرها شاخص قیمت زمین به ترتیب نسبت به سه ماهه چهارم سال ۸۰ و سه ماهه اول همین سال افزایشی معادل ۴/۱۲ درصد و ۴/۲۶ درصد است.
۲- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه دوم سال ۸۱
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه دوم سال ۸۱ به عدد ۶/۲۳۳ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه مشابه سال قبل به ترتیب ۵/۶ درصد و ۱/۳۳ درصد افزایش داشته است.
- تهران: این شاخص در سه ماهه دوم سال ۸۱ در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۶/۲۱۳ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۸/۵ درصد نسبت به دوره قبل می باشد. این شاخص نسبت به سه ماهه دوم سال قبل برابر ۸/۲۷ درصد افزایش یافته است.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه دوم سال ۸۱ شاخص قیمت زمین در شهرهای بزرگ ۶/۷ درصد نسبت به دوره قبل افزایش داشت. عدد شاخص در این دوره در گروه شهرهای بزرگ به ۵/۲۳۸ رسید. شاخص مذكور نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل معادل ۷/۴۲ درصد افزایش داشته است.
- سایر مناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور، عدد شاخص در سه ماهه مذكور به ۶/۲۹۳رسید كه نشان می دهد در این گروه از شهرها، شاخص قیمت زمین نسبت به سه ماهه اول سال ۸۱ و سه ماهه دوم سال ۸۰ به ترتیب ۸/۵ درصد و ۲۹ درصد افزایش دارد.
۳- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه سوم سال ۸۱
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه سوم سال مورد نظر به عدد ۱/۲۵۱ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل ۵/۷ درصد افزایش نشان می دهد. شاخص مذكور در مقایسه با دوره مشابه سال قبل معادل ۳/۳۶ درصد افزایش داشته است.
- تهران: این شاخص در سه ماهه اول ۸۱ در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۲/۲۲۱ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۶/۳ درصد و ۲۵ درصد به ترتیب نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه سوم سال ۸۰ می باشد.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه سوم سال ۸۱ شاخص قیمت زمین در شهرهای بزرگ به ترتیب ۳/۱۱ درصد و ۹/۵۱ درصد نسبت به دوره قبل و دوره مشابه سال قبل افزایش داشته است. عدد شاخص در این دوره در این گروه به ۵/۲۶۵ رسید.
- سایر مناطق شهری: در این گروه عدد شاخص در سه ماهه مذكور به ۲/۳۲۶ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۱/۱۱ درصد و ۳/۳۹ درصد به ترتیب نسبت به دوره قبل و دوره مشابه سال قبل است.
۴- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه چهارم و سال ۸۱
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در این گروه در سه ماهه چهارم سال ۸۱ به عدد ۴/۲۸۳ رسید كه به ترتیب نسبت به سه ماهه قبل و دوره مشابه سال قبل ۹/۱۲ درصد و ۱/۴۴ درصد افزایش داشته است. متوسط شاخص قیمت زمین در سال ۸۱ نسبت به سال قبل ۵/۳۶ درصد افزایش نشان می دهد.
- تهران: شاخص قیمت زمین در سه ماهه چهارم سال ۸۱ در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۸/۲۳۴ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۱/۶ درصد و ۵/۲۶ درصد به ترتیب نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه مشابه سال ۸۰ می باشد. متوسط شاخص فوق در سال ۸۱ نسبت به سال قبل معادل ۱/۲۷ درصد افزایش داشته است.
- شهرهای بزرگ: در دوره مورد نظر شاخص مربوطه در شهرهای بزرگ ۴/۲۰ درصد نسبت به دوره قبل افزایش داشت. عدد شاخص در این دوره در گروه شهرهای بزرگ به ۷/۳۱۹ رسید. این شاخص نسبت به سه ماهه مشابه سال پیش معادل ۱/۶۶ درصد افزایش داشته است. در این گروه، متوسط شاخص مذكور در سال ۸۱ نسبت به سال ۸۰ معادل ۴/۴۹ درصد افزایش نشان می دهد.
- سایر مناطق شهری: در این گروه عدد شاخص در دوره مورد نظر به ۹/۳۷۶ رسید كه بیانگر افزایشی معادل ۵/۱۵ درصد و ۶/۵۲ درصد به ترتیب نسبت به سه ماهه قبل و دوره مشابه سال ۸۰ است.
متوسط شاخص مورد بحث در گروه مورد نظر در سال ۸۱ نسبت به سال ۸۰ افزایشی معادل ۳/۳۷ درصد داشته است.
سال ۱۳۸۲
۱- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه اول سال ۸۲
- كل مناطق شهری: شاخص مذكور در این گروه در سه ماهه اول ۸۲ به عدد ۵/۳۱۳ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه مشابه سال قبل به ترتیب افزایشی معادل ۶/۱۰ درصد و ۹/۴۲ درصد داشته است.
- تهران: شاخص مورد نظر در این گروه در سه ماهه مورد بحث به عدد ۱/۲۴۷ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۲/۵ درصد و ۴/۲۲ درصد به ترتیب نسبت به دوره قبل و دوره مشابه سال پیش است.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه اول ۸۲ شاخص قیمت زمین در شهرهای بزرگ ۴/۱۷ درصد نسبت به دوره قبل افزایش داشت. عدد شاخص این دوره در این گروه به ۲/۳۷۵ رسید كه نشان دهنده افزایشی معادل ۲/۶۹ درصد نسبت به سه ماهه اول سال ۸۱ است.
- سایر مناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور، عدد شاخص در سه ماهه اول سال ۸۲ به ۵/۴۱۱ رسید كه نشان می دهد در این گروه از شهرها، شاخص قیمت زمین نسبت به سه ماهه چهارم سال ۸۱ به میزان ۲/۹ درصد افزایش دارد. این شاخص نمایانگر افزایشی معادل ۲/۴۸ درصد نسبت به دوره مشابه سال پیش است.
۲- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه دوم سال ۸۲
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور به ترتیب با ۵/۴ درصد و ۲/۴۰ درصد نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه مشابه سال پیش به عدد ۵/۳۲۷ رسید.
- تهران: شاخص قیمت زمین در سه ماهه مورد نظر در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۶/۲۵۳ رسید كه بیان كننده افزایشی معادل ۶/۲ درصد و ۷/۱۸ درصد به ترتیب نسبت به دوره قبل و دوره مشابه سال ۸۱ است.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه دوم سال ۸۲ شاخص قیمت زمین در شهرهای بزرگ ۳/۵ درصد و ۶/۵۶ درصد به ترتیب نسبت به دوره قبل و دوره مشابه سال پیش افزایش داشته است. در واقع عدد شاخص در این دوره در گروه شهرهای بزرگ به ۹/۳۹۴ رسید.
- سایر مناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور، عدد شاخص در سه ماهه دوم سال ،۸۲ ۸/۴۴۱ رسید كه نشان می دهد در این گروه از شهرها، شاخص قیمت زمین نسبت به سه ماهه اول ۸۲ و سه ماهه دوم ۸۱ افزایشی به ترتیب معادل ۴/۷ درصد و ۵/۵۰ درصد داشته است.
۳- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه سوم سال ۸۲
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه سوم سال ۸۲ به عدد ۱/۳۴۲ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه سوم سال ۸۱ به ترتیب افزایشی معادل ۵/۴ درصد و ۲/۳۶ درصد داشته است.
- تهران: شاخص مذكور در سه ماهه مورد نظر در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۲۶۰ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۵/۲ درصد و ۵/۱۷ درصد نسبت به سه ماهه قبل و دوره مشابه سال پیش می باشد.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه سوم سال ،۸۲ شاخص مورد بحث در شهرهای بزرگ به ترتیب نسبت به سه ماهه قبل و دوره مشابه سال پیش، ۲/۵ درصد و ۴/۵۶ درصد افزایش یافته است.
به این ترتیب عدد این شاخص در دوره مورد نظر در گروه شهرهای بزرگ به ۳/۴۱۵ رسید.
- سایر مناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور، عدد شاخص در دوره مورد نظر به ۴۷۵ رسید كه نشان می دهد در این گروه از شهرها، شاخص مورد بحث نسبت به سه ماهه پیش و سه ماهه اول مشابه سال پیش به ترتیب به میزان ۵/۷ درصد و ۶/۴۵ درصد افزایش داشته است.
۴- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه چهارم و سال ۸۲
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه چهارم سال ۸۲ به عدد ۷/۳۵۹ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه مشابه سال پیش به ترتیب افزایشی معادل ۱/۵ درصد و ۹/۲۶ درصد داشته است. متوسط این شاخص در سال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ معادل ۳۶ درصد افزایش نشان می دهد.
- تهران: شاخص قیمت زمین در سه ماهه چهارم سال ۸۲ در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۱/۲۶۸ رسید. لذا این شاخص در این دوره نسبت به دوره قبل و نیز دوره مشابه سال قبل افزایشی معادل ۱/۳ درصد و ۲/۱۴ درصد داشته است. متوسط شاخص فوق در سال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ معادل ۱/۱۸ درصد افزایش نشان می دهد.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه چهارم سال ۸۲ شاخص مذكور در این گروه، ۹/۵ درصد نسبت به دوره قبل افزایش داشت. عدد شاخص در این دوره در گروه شهرهای بزرگ به ۸/۴۳۹ رسید. شاخص مذكور نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل معادل ۶/۳۷ درصد افزایش داشته است. در گروه شهرهای بزرگ متوسط شاخص قیمت زمین درسال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ معادل ۴/۵۵ درصد افزایش نشان می دهد.
- سایرمناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور، عدد شاخص در سه ماهه چهارم سال ۸۲ به ۵/۵۱۴ رسید كه نشان دهنده افزایشی معادل ۳/۸ درصد و ۵/۳۶ درصد به ترتیب نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه مشابه سال پیش است. متوسط شاخص مذكور در این گروه در سال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ معادل ۶/۴۴ درصد افزایش نشان می دهد.سال ۱۳۸۳
۱- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه اول سال ۸۳
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه اول سال ۸۳ به عدد ۵/۳۸۳ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل ۶/۶ درصد افزایش نشان می دهد. شاخص مذكور در مقایسه با دوره مشابه سال قبل معادل ۳/۲۲ درصد افزایش داشته است.
- تهران: شاخص مذكور در این دوره در مناطق مختلف شهرداری تهران به عدد ۲۷۷ رسید كه بیانگر افزایشی معادل ۳/۳ درصد و ۱/۱۲ درصد به ترتیب نسبت به سه ماهه قبل و سه ماهه اول سال ۸۲ می باشد.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه اول سال ۸۳ شاخص قیمت زمین در شهرهای بزرگ ۱/۷ درصد نسبت به دوره قبل افزایش داشت. عدد شاخص در این دوره در گروه شهرهای بزرگ به ۲/۴۷۱ رسید كه بیانگر افزایش ۶/۲۵ درصد نسبت به دوره مشابه سال پیش است.سایر مناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور عدد شاخص در دوره مورد نظر به ۷/۵۸۰ رسید كه نشان دهنده افزایش ۹/۱۲ درصدی و ۱/۴۱ درصدی به ترتیب نسبت به دوره پیش و دوره مشابه سال پیش است.
۲- شاخص قیمت زمین در مناطق شهری ایران در سه ماهه دوم سال ۸۳
- كل مناطق شهری: شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه دوم سال ۸۳ به عدد ۴/۴۰۱ رسید كه نسبت به سه ماهه قبل و دوره مشابه سال ۸۲ به ترتیب ۷/۴ درصد و ۶/۲۲ درصد افزایش داشته است.
- تهران: شاخص قیمت زمین در سه ماهه مذكور در شهر تهران به عدد ۲۷۹ رسید كه نمایانگر افزایشی معادل ۷/۰ درصد نسبت به سه ماهه قبل و ۱۰ درصد نسبت به دوره مشابه سال ۸۲ است.
- شهرهای بزرگ: در سه ماهه دوم سال ،۸۳ شاخص قیمت زمین در شهرهای بزرگ ۶/۷ درصد نسبت به دوره قبل افزایش داشت. عدد شاخص دراین دوره در گروه شهرهای بزرگ به ۹/۵۰۶ رسید كه نشان دهنده افزایشی معادل ۴/۲۸ درصد نسبت به سه ماهه مشابه سال قبل است.
- سایر مناطق شهری: در سایر مناطق شهری كشور عدد شاخص در سه ماهه دوم سال ۸۳ به ۹/۶۰۶ رسید كه نشان می دهد در این گروه از شهرها، شاخص مذكور نسبت به سه ماهه اول سال ۸۳ به میزان ۵/۴ درصد افزایش دارد. این شاخص نمایانگر افزایشی معادل ۴/۳۷ درصد نسبت به سه ماهه دوم سال ۸۲ می باشد.
اما در اینجا به چند نتیجه مهم از نتایج این تحقیقات اشاره می گردد:
۱- افزایش متوسط شاخص قیمت زمین در سال ۸۱ نسبت به سال ۸۰ به ترتیب در شهرهای بزرگ (۹/۴۹ درصد)، سایر مناطق شهری (۳/۳۷ درصد) و تهران (۱/۲۷ درصد) روی داده است. متوسط شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری در سال ۸۱ نسبت به سال قبل ۵/۳۶ درصد افزایش داشته است. این افزایش متوسط شاخص قیمت زمین در سال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ همچنان به ترتیب در شهرهای بزرگ (۴/۵۵ درصد)، سایر مناطق شهری (۶/۴۴ درصد) و تهران (۱/۱۸ درصد) بوده است. همچنین متوسط شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری در سال ۸۲ نسبت به سال پیش ۳۶ درصد افزایش نشان می دهد. لذا میزان افزایش متوسط شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری در سال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ تفاوت چندانی با افزایش متوسط شاخص این قیمت در سال ۸۱ نسبت به سال پیش از آن نداشته است.
همچنین مقایسه این درصدها روشن می كند كه افزایش متوسط شاخص قیمت زمین در سال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ در تهران (۱/۱۸ درصد) كمتر از افزایش متوسط شاخص قیمت زمین در سال ۸۱ نسبت به سال پیش از آن در این شهر (۱/۲۷درصد) بوده است: در حالیكه این موضوع در مورد شهرهای بزرگ و سایر مناطق شهری دقیقاً برعكس بوده است.
۲- افزایش شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه اول، دوم، سوم و چهارم سال ۸۱ نسبت به دوره های مشابه سال ۸۰ (۱/۳۱ درصد، ۱/۳۳ درصد، ۳/۳۶ درصد و بالاخره ۱/۴۴ درصد)، روند افزایشی داشته است. در حالیكه افزایش این شاخص در گروه مذكور در سه ماهه اول، دوم، سوم و چهارم سال ۸۲ نسبت به سه ماهه های مشابه سال ۸۱ (۹/۴۲ درصد، ۲/۴۰ درصد، ۲/۳۶ درصد و بالاخره ۹/۲۶ درصد) روند كاهشی داشته است. همچنین افزایش شاخص قیمت زمین در كل مناطق شهری كشور در سه ماهه های اول و دوم سال ۸۳ نسبت به دوره های مشابه سال ۸۲ (۳/۲۲ درصد، و ۶/۲۲ درصد) صعودی بوده است.
۳- افزایش شاخص قیمت زمین در تهران در سه ماهه های اول، دوم و سوم سال ۸۱ نسبت به دوره های مشابه سال ۸۰ (۳/۲۹ دصد، ۸/۲۷ درصد و ۲۵ درصد)، روند كاهشی داشته است. ناگهان افزایش شاخص قیمت زمین در گروه مذكور در سه ماهه آخر سال ۸۱ نسبت به دوره مشابه سال پیش جهش كوچكی داشته است. در حالیكه افزایش این شاخص در تهران در تمام سه ماهه های سال ۸۲ نسبت به دوره های مشابه سال ۸۱ (۴/۲۲ درصد، ۷/۱۸ درصد، ۵/۱۷ درصد و بالاخره ۲/۱۴ درصد)، همواره روند كاهشی داشته است. همچنین افزایش شاخص مذكور در تهران در سه ماهه های اول و دوم سال ۸۳ نسبت به دوره های مشابه سال ۸۲ (۱/۱۲ درصد و ۱۰ درصد) روند نزولی داشته است.

منبع : روزنامه همشهری