جهان جدید از افق خونین غزه

نیمه شب چهارشنبه همراه با چرخش عقربه های ساعت، رقم سال میلادی نیز از ۲۰۰۸ به ۲۰۰۹ تغییر کرد. سال ۲۰۰۸ سالی بود پر از تحصن، اعتراض، بحران، مناقشه های پیچیده، حملات تروریستی خونبار، سقوط پیاپی مؤسسات اقتصادی و انتخابات شگفتی ساز. مروری بر مهمترین رویدادهای این سال به وضوح گویای آهنگ بحران خیز آن است.
اما در واپسین روزهای پایانی سال وقوع جنگ غافلگیرانه، خاورمیانه را باز هم به کانون بحران تبدیل کرد. غزه آماج بی رحمانه ترین حمله واقع شد. سال ۲۰۰۹ در حالی به سال ۲۰۰۸ پیوند خورده که بزرگترین فاجعه انسانی در نگین کوچکی که مسلمانان و آزادگان سراسر جهان آن را دربرگرفته اند، تاکنون جان بیش از ۴۰۰ انسان را گرفته است. یک هفته است از حملات رژیم صهیونیستی به غزه می گذرد و چشم اندازهای صلح و همزیستی در این نقطه جهان تیره گشته است.تبانی سیاسی پشت این جنگ میان برخی کشورهای عربی همچون مصر، عربستان و اسرائیل بسیاری از صلح طلبان را به آینده جهان جدید ناامید ساخت. غزه در کانون بحران های سال ۲۰۰۸ نشست. اسرائیل که در ماه فوریه و مارس بیش از ۱۲۰ فلسطینی را به شهادت رساند تحت فشارهای داخلی و خارجی و مقاومت حماس مجبور به اعلام آتش بس ۶ ماهه با حماس شد. اما تل آویو یکباره همه قرارها را زیرپا گذاشت، تمامی مرزهای غزه را بست و این منطقه را که ساکنان آن حامیان حماس هستند تحت محاصره قرار داد. تلاش مجامع جهانی برای رفع محاصره غزه نیز راه به جایی نبرد تا این که شنبه این هفته ارتش اسرائیل تهاجم گسترده خود علیه غزه را شروع کرد. حملات جنایتکارانه این رژیم طی هفته گذشته باعث به شهادت رسیدن ۴۰۰ فلسطینی شد. غائله غزه چهره خاورمیانه و نظام جهانی را با دگرگونی عمیق روبه رو کرده است.
هر چند برخی کشورهای عربی در جنایات رژیم صهیونیستی سهیم شدند و حتی مصر پا را تا آن حد فراتر گذاشت که اعلام کند هرگز حاضر نخواهد شد مرز رفح را بر فلسطینی های ساکن غزه بگشاید، اما در مقابل ملت های عرب بزرگترین جنبش آزادی غزه را به راه انداختند. برپایی تظاهرات های اردن و مصر در نخستین روزهای غائله بزرگترین طنین حمایت از غزه را دارد. در پایان هفته گذشته اغلب سازمان های مردمی کشورهای عربی که برنامه های سرگرم کننده سال نو مسیحی را برعهده داشتند، اعلام کردند امسال در حمایت از مردم غزه پرچم سیاه برافراشته خواهند کرد.خانه اپرای قاهره، تلویزیون خصوصی اردن و همچنین ترکیه ازجمله این سازمان ها و نهادها هستند که از همه سودهای سرشار این برنامه های سرگرم کننده به خاطره غزه چشم پوشی کردند. زیرا هیچ مسلمانی نمی تواند در روزهایی که کودکان غزه ای به خاک و خون کشیده می شوند، حتی لبخندی بر لب بیاورد.
عبور چین از بحران: غائله راهبان تبتی نخستین رویداد بزرگ سال ۲۰۰۸ بود. در آخرین روزهای فوریه راهبان تبت که برپایی مسابقات المپیک چین را نزدیک می دیدند، سکوت خاص خود را رها کردند و در شورشی وسیع که دامنه های آن به تبتی های خارج از چین و در هند نیز کشیده شد، نگاه همه جهانیان را معطوف به خود ساختند. این شورش برای دولت چین که وعده داده بود به طور کامل امنیت مسابقات المپیک را فراهم خواهد کرد، شورشی پردردسر بود که می توانست باعث رویگردانی توریست ها از مسابقات المپیک شود. پس از درگیری های مسلحانه ای که بین تبتی ها و دولت چین روی داد، سرانجام دو طرف راضی به از سرگیری مذاکراتی شدند که سال ها است جریان دارد اما نتیجه دلخواه تبتی ها را که استقلال است، در برنداشته است.
روز نو برای لبنان: انتخاب رئیس جمهور برای لبنان تبدیل به بحران سریالی که پایان ناپذیر به نظر می رسید، شده بود. گروه های سیاسی در لبنان بارها برای انتخاب رئیس جمهور نشست پارلمانی تعیین کردند اما هر بار این نشست به تعویق افتاد. سرانجام مشکل انتخاب رئیس جمهور منجر به نبردهایی خیابانی شد. انفجارهای پراکنده و درگیری های خیابانی کشته های وسیعی را به جا گذاشت تا آنکه سرانجام در ماه مه گروه های لبنانی سرانجام با امضای توافقنامه دوحه به آشتی رسیدند، حاصل این توافق انتخاب میشل سلیمان، رئیس ارتش لبنان به عنوان رئیس جمهور بود اما هنوز لبنانی ها در حال اجرای بندهای این توافقنامه هستند. آخرین پله این پیمان انتخابات پارلمانی است که زنگ آن به صدا درآمده است.
قفقاز؛ همچنان ملتهب و ناآرام: بحران قفقاز از بزرگترین بحران های سال ۲۰۰۸ است که به زعم ناظران جهانی فتیله جنگ سرد را روشن کرد. بحران زمانی شروع شد که گرجستان به اوستیای جنوبی حمله کرد. روسیه که هنوز جراحت هایش از استقلال کوزوو و سپر موشکی امریکا تازه بود به حمایت از اوستیای جنوبی که شهروندان آن همگی پاسپورت روسی دارند، وارد مبارزه وسیع با گرجستان شد و تا آستانه دروازه های تفلیس پیش رفت. در این بین امریکا نیز که پای خود را در قلمرو شوروی سابق گذاشته است به حمایت از گرجستان، ناوهای خود را وارد دریای سیاه کرد. پس از این تهدید های مسکو علیه غرب وسیع تر شد و با اعلام خطر قطع صادرات نفت روسیه به اروپا، فرانسه که ریاست دوره ای اتحادیه اروپا را برعهده دارد به عنوان میانجی وارد این غائله شد و آن را به پایان رساند. اما حاصل آن تثبیت نفوذ روسیه و اعلام استقلال اوستیای جنوبی و آبخازیا بود.
ناکامی ناتو و شبح طالبان:دولت های غربی در میانه جنگ، چراغ سبز مذاکره به طالبان نشان دادند تا جایی که اولین دور این مذاکرات با میزبانی عربستان و حضور نمایندگان کرزای و طالبان برگزار شد اما سران طالبان از ادامه مذاکرات امتناع کردند و در نتیجه دولت جدید امریکا به رهبری اوباما اعلام کرد که با گسیل ۳۰هزار نیروی جدید سیاست تمرکز بر جنگ افغانستان را دنبال خواهد کرد.
ابرهای تیره بر فراز شبه قاره:پاکستان که تابستان امسال شاهد انفجار عظیم قتل ماریوت بود، بیش از یک ماه پیش خود را رودرروی بحرانی دید که خاطره سه روزه جنگ ویرانگر با همسایه اش را زنده کرده است. یک گروه افراد مسلح طی ۳ روز در بمبئی پایتخت اقتصادی هند وحشت آفریدند و ۱۷۰ شهروند را کشته و خسارات فراوانی به بار آوردند. در پی این حمله هند انگشت اتهام خود را به سوی پاکستان نشانه گرفت و موج جنگ سرد هنوز میان دو کشور جریان دارد. در روزهای اخیر این جنگ لفظی شکلی دیگر یافته و دو طرف با اعزام نیروهای نظامی خود را برای هرگونه کنش، آماده باش نگه داشته اند.
گام های بلند روسیه و چین:سال ،۲۰۰۸ سال احیای دو قدرت حریف امریکا، یعنی روسیه و چین نام گرفته است. چین و روسیه اکنون در همه مراکز مورد علاقه امریکا گام گذاشته اند. شرکت گاز پروم به اتفاق کمپانی های نظامی روسیه با کشورهای امریکای لاتین پیمان های مهم نظامی امضا کرده است، نیجریه که یکی از بزرگترین کشورهای دارای ذخایر گاز است، گاز پروم به این کشور پیشنهاد داده خط لوله ای به طول ۲هزار و ۷۰ ۰ مایل بکشد و گاز خود را به اروپا صادر کند.
همزمان با روسیه ، چین نیز با بستن چندین قرارداد مهم اقتصادی با امریکای لاتین، خاورمیانه و کشورهای آفریقایی، خیز بلندی برای تسخیر حوزه های سنتی غربی ها برداشته است.
سونامی اقتصادی: بحران اقتصادی از زمره رویدادهای بنیادینی است که ساختار جهان هزاره سوم را دگرگون کرده است. بلایی که با کاهش بهای مسکن در انگلیس و سقوط نورترن راک شروع شده بود و با افزایش بهای انرژی در امریکا خود را نشان داد، ناگهان چون گردبادی وال استریت را درنوردید تا در پی آن تمام بازارهای بورس جهان دچار بحران شوند. علائم اولیه این بحران اکنون به صورت افزایش آمار بیکاران در امریکا و اروپا نمایان شده است اما نشانه های واقعی آن در افول هژمونی سرمایه داری و سقوط دلار رخ می نماید.
آخرین پرده از شکست جنگ طلبان: در چهارمین ماه سال ۲۰۰۸ همه منتظر بودند ببینند آیا یک زن رئیس جمهور امریکا می شود یا یک سیاهپوست یا پیرترین کاندیدای ریاست جمهوری امریکا. اما سرانجام نامزد سیاهپوست توانست در ماراتنی طولانی ابتدا هیلاری، رقیب زن را کنار بزند و سپس جان مک کین پیر را که می خواست به عنوان ادامه دهنده راه بوش وارد کاخ سفید شود را پشت سر بگذارد. باراک اوباما رئیس جمهور جدید امریکا که ۲۰ روز دیگر سکان هدایت کشورش را به دست خواهد گرفت میراث دار تمام مشکلاتی خواهد بود که بوش در ۸ سال دوران ریاست جمهوری اش برجای گذاشته است. بحران افغانستان و بحران عراق بزرگ ترین این مشکلات هستند که به نظر نمی رسد اوباما به این زودی بتواند بر آنها فائق آید. جورج بوش آخرین سفر خداحافظی خود را به عراق انجام داد. او امیدوار بود با امضای توافقنامه امنیتی که به نیروهای امریکایی اجازه می دهد تا سال ۲۰۱۱ در عراق باقی بمانند پایانی خوش را برای دولت خویش رقم بزند اما حمله خبرنگار عراقی که با کفش های خویش رئیس جمهور امریکا را هدف قرار داد همه رویاهای او در سفر به عراق را بر هم زد.

بنفشه غلامی

منبع : روزنامه ایران