کسب مدال با مواد نیروزا

جهان در سال ۲۰۰۸ شاهد یک رشته تحولات و دستاوردهای مهم در زمینه های علمی و فنی بود. از خبرسازترین تحولات سال گذشته میلادی، انجام یکی از بزرگ ترین و پرهزینه ترین آزمایش ها در رشته فیزیک کیهانی بود که با هدف آزمون بخشی مهم از فرضیه مهبانگ در مورد پیدایش جهان ماده توسط گروهی از پژوهشگران در مرکز تحقیقات هسته یی در نزدیکی شهر ژنو سوئیس اجرا شد. تاسیسات و تجهیزات ویژه این آزمایش با هزینه یی معادل ۹ میلیارد دلار ایجاد شد تا شرایطی را که براساس فرضیه های علمی، در زمان پیدایش کیهان و پیش از پدید آمدن اتم و تشکیل ماده وجود داشت، بازسازی کند و به پژوهشگران امکان بدهد تا چگونگی ظهور نخستین ذره بسیط دارای جرم (موسوم به ذرات الهی) را در محیط آزمایشگاهی مشاهده کنند. پیش از آغاز این آزمایش در ماه سپتامبر سال جاری، رسانه های گروهی گزارش دادند برخی از مردم نگرانند که ممکن است نتیجه انجام این آزمایش، ایجاد سیاهچاله و نابودی جهان باشد اما پژوهشگران اطمینان دادند چنین واقعه یی روی نخواهد داد. آزمایش «ذرات الهی» ۹ روز پس از آغاز به دلیل بروز نقص فنی متوقف شد و مسوولان طرح وعده داده اند پس از انجام تعمیرات لازم، این آزمایش اوایل ماه ژوئن سال آینده از سر گرفته خواهد شد.
● گرمایش زمین
موضوع گرمایش زمین در سال ۲۰۰۸ همچنان از مهم ترین مباحث در محافل علمی و سیاسی جهان بود. در این سال، اجلاس سران کشورهای گروه هشت در ژاپن با صدور بیانیه یی اعلام کرد این کشورها در نظر دارند تا سال ۲۰۵۰ میزان تولید گازهای گلخانه یی را تا پنجاه درصد کاهش دهند. اگرچه سازمان های حمایت از محیط زیست اقدامات صورت گرفته در زمینه کاهش گازهای گلخانه یی را ناکافی دانسته و مورد انتقاد قرار داده اند، اما برخی از این سازمان ها گفتند بیانیه اجلاس گروه هشت در مقایسه با گذشته، لحنی قاطعانه تر و هدفی مشخص تر داشته است. در مقابل، این نظر هم مطرح شد که بیانیه گروه هشت ممکن است به مانعی در برابر روند مذاکرات جاری تبدیل شود که تحت نظر سازمان ملل جریان دارد و قرار است در ماه دسامبر سال ۲۰۰۹ خاتمه یابد. منتقدان بیانیه گروه هشت همچنین گفتند این بیانیه تاریخ مشخصی را به عنوان مبداء اندازه گیری کاهش پنجاه درصدی در میزان تولید گازهای گلخانه یی تعیین نکرده است. با این همه نخست وزیر ژاپن، که میزبانی اجلاس را برعهده داشت، تلویحاً گفت ترجیح می دهد سال ۲۰۰۰ به عنوان مبدأ در نظر گرفته شود. این بیانیه منعکس کننده دیدگاه «جرج بوش» رئیس جمهوری امریکا در این زمینه نیز بود که میزان کاهش گازهای گلخانه یی در هر کشوری باید با سطح فعالیت اقتصادی آن کشور متناسب باشد و در این مورد تمایزی بین کشورهای پیشرفته و کشورهای در حال توسعه منظور نشود. کشورهای رو به رشد، به خصوص چین، هند، برزیل، مکزیک و آفریقای جنوبی، تاکید داشته اند که لازم است در مقایسه با کشورهای ثروتمند جهان، از معافیت های ویژه یی در زمینه تولید گازهای گلخانه یی برخوردار شوند و به همین دلیل نیز بیانیه اجلاس گروه هشت را ناکافی توصیف کردند.
● انقراض گونه های حیوانی و گیاهی
پژوهشگران در سال ۲۰۰۸ باز هم در زمینه حفظ محیط زیست اعلام کردند خطر نابودی گونه های حیوانی و گیاهی به مراتب جدی تر از آن است که ارزیابی شده است. براساس یک مقاله تحقیقی که در نشریه علمی «نیچر» منتشر شد، روش های جاری برای تخمین روند نابودی گونه های حیات کارآمد نیست زیرا بسیاری از عوامل موثر بر این روند را نادیده می گیرد. در این گزارش آمده است استفاده از روش های مناسب تر نشان می دهد خطر انقراض گونه های حیوانی و گیاهی ده ها یا حتی صدها برابر بیشتر از آن است که پیشتر تصور می شد.
روش های کنونی بر اساس دو عامل نرخ زاد و ولد و تغییر در شرایط محیطی، یعنی نابودی زیستگاه های جانوری و گیاهی استوار است، در حالی که به گفته نویسندگان مقاله نشریه نیچر، لازم است عوامل دیگری مانند نسبت جمعیت نر به جمعیت ماده، اندازه فیزیکی موجود مورد نظر و برخی جنبه های رفتاری آن نیز منظور شود. همزمان اتحادیه بین المللی حفظ محیط زیست گفته است که بیش از ۱۶ هزار گونه حیوانی و گیاهی با خطر نابودی روبه رو است. این اتحادیه تخمین زده است که حدود یک چهارم تمامی پستانداران و یک سوم دوزیستان در فهرست جانوران در معرض انقراض قرار دارند.
● ورزش قهرمانی و دوپینگ
یکی از مهم ترین وقایع ورزشی سال ۲۰۰۸ برگزاری بازی های المپیک در پکن، پایتخت جمهوری خلق چین، بود. قبل از آغاز بازی ها، سوالات جدی در مورد چگونگی آزمایش دوپینگ ورزشکاران مطرح شد و برخی از متخصصان گفتند نحوه آزمایش تشخیص ماده هورمونی اریتروپروئیتین (ایپو) کارایی لازم را ندارد.
مصرف این ماده بر تولید سلول های قرمز خون تاثیر می گذارد و مصرف آن می تواند باعث افزایش توانایی ورزشکاران شود. شماری از کارشناسان پزشکی ورزشی این احتمال را مطرح کرده اند که ممکن است تعداد قابل توجهی از ورزشکاران شرکت کننده در المپیک از این ماده استفاده کرده باشند، بی آنکه آزمایش های معمول وجود این ماده را تشخیص دهد. به گفته آنان، ورزشکاران می توانند با کنترل میزان مصرف این ماده، تشخیص استفاده غیرمجاز از آن از طریق روش های جاری را ناممکن سازند و به این ترتیب، عملاً با استفاده از مواد نیروزا در مسابقات شرکت کنند و مدال هایی را نیز نصیب خود سازند. علاوه بر این، تولید این ماده در چین، هند و کوبا باعث بروز دشواری بیشتری شده است، زیرا داروی تولیدی در این کشورها به بهایی نازل و از طریق خرید اینترنتی در دسترس است.

www.bbc.co.uk

منبع : روزنامه اعتماد