صدابرداری در تلویزیون

صدابرداری خوب وموثر ،‌بسیار با آن گونه ضبط صدایی که فقط صدای متن برنامه را به گوش بیننده یا شنونده برساند متفاوت است .
▪ تنظیم وکنترل صدا :
اعمال کنترل بر صدای برنامه ،‌کمی بیش از یک جریان نیمه خودکار محسوب می‌شود . شما می‌توانید میکروفنی را نصب کنید و با تکیه برمدارهای کنترل خودکار بهره و فرکانسهای خروجی صدای برنامه را تنظیم کنید .( این مدارها به صورت خودکار صداهای گرفته شده از میکروفنها را تنظیم می‌کنند و به طور خلاصه A.G.C. خوانده می‌شوند .)
اما وقتی می‌خواهید نوعی صدای با کیفیت بالا رابا تصویر برنامه‌تان همراه سازید ، یا وقتی برنامه‌تان تولید پیچیده و مشکلی دارد . استفاده از صدابرداران ماهر و توانا از ضروریات است.
▪ اهداف کنترل صدا :
تمامی صداهایی که از میکروفنها و به اصطلاح منابع صوتی داخل استودیو و دستگاههای ضبط و پخش صدا به میز تلفیق صدا(control console/board desk) سرازیر می‌شوند.
صداهای دریافت‌شده از میکر
فنها ،‌ صفحه‌ها ،‌ نوارهای صدا و ویدئو ،‌فیلم و غیره ،‌روی میز صدا انتخاب ،‌کنترل و تلفیق می‌شوند .
خروجی صداهای نهایی به طور مداوم از طریق پخش از بلندگوهای با کیفیت بالا ارزیابی می‌شوند .
کیفیت صدا رامی‌توان باتغییر دادن ،‌کاهش دادن یاتاکید گذاردن روی بخشهایی از طیف صدا ،‌دگرگون ساخت . این کار با استفاده از صافیهای مختلف صوتی انجام می‌گیرد .
● روشهای صدابرداری تلویزیونی
▪ صدابرداری موضعی :
میکروفن شخصی: برای دریافت صدای سخنران ،‌نوعی میکروفن الکترت ‌ کوچک گردنی و آویزان ، بسیار کاربرد دارد .
این میکروفنها همیشه یا به‌وسیله یک کابل بلند حامل با وسایل و تجهیزات صدا ارتباط دارند ،‌یا به یک فرستنده رادیویی کوچک که به کمربند بازیگر بسته شده است ،‌متصل است . فرستنده رادیویی یاد شده نیز ،‌ با واحد گیرنده کوچکی که در محلی نزدیک بازیگر قرار دارد مرتبط است .( تصویر ۱الف و ب و ج )
میکروفن رومیزی برای زمانی مفید است که شخصی پشت میزی بنشیند و دیده شدن میکروفن در قاب تصویر نیز پذیرفته شده باشد .(تصویر ۲)
میکروفن مشهور به ایستاده(stand mike) ، اغلب برای کارهای صحنه‌ای مورد استفاده قرار می‌گیرد و معمولا می‌توان در صورت لزوم میکروفن را از پایه جدا کرد ، به دست گرفت و برنامه را اجرا کرد .( بیشتر برای خوانندگان و گردانندگان صحنه مورد نیاز است ) میکروفن روی پایه ،‌هنگام ضبط برنامه‌های موسیقی استفاده می‌شود .(تصویر۳)
میکروفن دستی که به علت شباهت به باتون پلیس ، ‌بیشتر به همین نام مشهور است ( میکروفن باتونی) ،‌ وسیله‌ای راحت و قابل انعطاف برای صدابرداری است . اما هنگام استفاده از این میکروفنها ، همیشه باید نگران درست نگه‌داشتن آن و بهره‌برداری صحیح از میکروفن بود می‌توان آن را با یک کابل به وسایل صدابرداری متصل ساخت ،‌یا بدون سیم و کابل ،‌ با یک فرستنده و گیرنده مخصوص آن را به کار گرفت .
میکروفن آویخته ،‌به طور معمول روی ناحیه‌ای از صحنه تصویربرداری که گروهی از بازیگران به ایفای نقش مشغولند آویران می‌شود . مناسب برای صدابرداری از فعالیتهای جمعی ، ‌ارکستر و گروه همسرایان ( کر ) است .
میکروفن مشهور به PZM که به طور ثابت در نزدیکترین سطح خضوربازیگران ، مجریان ،‌نوازندگان ،‌ تماشاگران و ... نصب می‌شود .برای صحبتهای جمعی و واکنش تماشاگران ،‌یا به عنوان میکروفن رومیزی کاملا مناسب است .
▪ تعقیب کردن حرکت بازیگران و مجریان :
هنگامی که اشخاص در صحنه حرکت می‌کنند ، می‌توانید از یک میکروفن گردنی ( شخصی) ،‌میکروفن دستی ، یا چند میکروفن نصب شده درنقاط حساس صحنه ،‌ برای دریافت صدای آنان استفاده نمایید . اما بی‌تردید ،‌کیفیت خوب صدا،‌ فقط از طریق میکروفنهایی تامین می‌شود که روی بومهای مناسب و متحرکی نصب شده باشند و هدایت آنها را دستیار متخصص صدا به عهده گرفته باشد .
میکروفن تفنگی چه دردست گرفته شود چه روی یک دسته کوتاه بوم(fishpole) نصب گردد ،‌به طور معمول برای صدابرداری از فواصل دور،‌جایی که مجریان و بازیگران در بین مردم و نسبتا دور از دسترس هستند ،‌مورد استفاده است ( تصویر۵)
بوم چرخدار کوچک (giraffe/tripod boom) این امکان را می‌دهد که میکروفن را روی بازوی از پیش تنظیم شده بوم ،‌در نزدیک محل اجرای بازیگران ، نصب کرده ،‌در فضای بسیار محدود حرکتی بوم ،‌آن را به بالا و پایین و چپ وراست حرکت دهید ؛ یا سر میکروفن را به سوی مورد نظر بچرخانید و صدا را باکیفیت خوب ضبط یا پخش کنید .البته بازوی بوم در حدود ۲.۱ یا ۲.۷۵متر کوتاه و بلند می‌شود ،‌ واین امکان محدودی است . در ضمن وزن بوم بسیار سنگین است ، به همین دلیل حرکتش در محل تولید می‌تواند خطرساز باشد .(تصویر ۶)
بوم صدای بزرگ یا سکوی متحرک ضبط صدا که بازوی بلند آن انعطاف‌پذیر است . میکروفن را آزادانه به اطراف حرکت می‌دهد و این امکان را فراهم می‌آورد که حرکات بالا و پایین ،‌چپ و راست میکروفن براحتی انجام گیرد .سر میکروفن به هرسو می‌چرخد. این بوم بلند توانایی تعقیب بازیگر را در محدوده ۲.۵تا ۶ متر داراست و این امکان خیلی خوبی است .برای حرکت دادن و استفاده از این ابزار بسیار موثر صدابرداری ،‌دستیار صدابردار بسیار توانایی مورد نیاز است که از ایجاد سایه بوم بر روی دکور ، صحنه و بازیگران و پیدا بودن میکروفن در نما پیشگیری کند .
● صدابرداری تلویزیون در عمل
روشهای صدا برداری درعمل با محدودیتها و محاسنی روبرو است که لازم به توجه هستند.
▪ دریافت صدا بامیکروفنهای شخصی و موضعی:
کاربرد میکروفنهای شخصی، کاربرد این میکروفنهای بسیار ساده و آسان است . فقط کافی است میکروفن کوچک رابه لباس بازیگر وصل کنید . با این میکروفن ، مشکل هنگامی بروز می‌کند که بازیگر_گوینده ، مصاحبه شونده با انگشتان دست به سینه اشاره و آن را لمس کند ،‌ یا با دست ناخواسته روی میکروفن را بپوشاند ،‌ یا لباس پرسروصدایی بپوشد که به اصطلاح خش‌خش کند .میکروفن را طوری نصب کنید که مناسب لباس وموقعیت قرار گرفتن احتمالی وضع سر مجری یا بازیگر باشد . وقتی او سرش را به اطراف بچرخاند ،‌صدا کم و زیاد می‌شود.
میکروفن رومیزی وسیله بسیار مناسبی است ،‌البته تا زمانی که افراد دورمیز با کاغذهای روی آن ایجاد سروصدا نکنند ،‌ با انگشتان روی میز نکوبند یا ضرب بگیرند.
میکروفن ایستاده ازجای خود حر کت داده می‌شود ،‌ پا می‌خورد و جابه‌جا می‌شود ،‌ اما برای دریافت صدای موضعی وسیله بسیار با ارزشی است .
میکروفن دستی ؛ در صورتی که درست نگه‌داشته شود ، میکروفن بی‌نظیری است . اما اغلب از آن درست استفاده نمی‌شود و به شکل صحیح تنظیم نمی‌گردد .
میکروفن آویخته نتیجه رضایت‌بخشی را برای صدابرداری از گروهی که به طور ثابت و ساکن در جایی مستقر هستند یا بازیگرانی که به طور دقیق روی علامتهای تعیین شده توقف می‌کنند ،‌ارائه می‌دهد.
میکروفن مشهور به PZM را می‌توان براحتی روی نزدیکترین سطح نسبت به بازیگران نصب کرد . اما از مشکلات بزرگ آن ،‌ دریافت صداهای اضافی ناخواسته و انعکاس صداهاست .
میکروفن تفنگی اگر بدرستی هداست شود ،‌وسیله بسیار خوبی برای دریافت صداهای اصلی و حذف و نادیده گرفتن صداهای غیر ضروری و نامناسب محیط است .
بوم کوچک صدا ، بهترین وسیله متحرک برای آویختن میکروفن است . تعقیب حرکت بازیگران به وسیله حرکت دادن پایه چرخدار آن ،‌کار مخاطره‌آمیزی به حساب می‌آید .
▪ به کاربردن بوم صدا:
استفاده از بوم صدای بزرگ ،‌ مناسبترین شیوه قابل انعطاف را برای میکروفن‌گذاری تامین می‌کند.اما هزینه بهره‌برداری ازآن گران است .نسبتا حجیم است ونیازبه گرداننده یامتصدی ماهری دارد . میکروفن نصب شده بر روی این بوم می‌تواند در جهات مختلف بچرخد ومناسب با قد بازیگرانبالا و پایین شود.کیفیت صدای ضعیف راخوب و صداهای قوی را متعادل دریافت می‌دارد . بوم می‌تواند بازیگران را در محیط وسیعی تعقیب کند . اما برای این کار باید جای درستی قرار گرفته باشد.
شرح تصویر:
فضای پوششی بوم صدا:
۱- طول موثر بازوی بوم رامی‌توان تغییر داد و برای هماهنگی باتغییرات موجود در صحنه( فاصله و ارتفاع سوژه) آن ار با زاویه‌ای مناسب بالاتر یا پایین‌تر برد .
۲- بازوی بوم می‌تواند حول شعاع بزرگی( حداکثر۳۶۰درجه) بچرخد ،‌با زاویه‌ای برابر با ۲۰درجه بالا یا پایین برود ودر محدوده فضای قابل توجهی ،‌صدای بازیگران رادنبال کند.
۳- قرار دادن بوم در مرکز ،‌پوشش موثری از فضای حرکت و بازی در صحنه را میسر می‌سازد.

منبع : شبکه رشد