شنبه, ۸ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 27 April, 2024
مجله ویستا
اصالت نگاه شرقی
«خانهی دوست کجاست» در یک کلام حاصل نگاه نجیب و شریف در روابط اجتماعی است که در شرق اصالت دارد.
این فیلم که محصول دههی شصت است، فاتح بسیاری از جشنوارههای سینمایی در دنیاست و تأثیر وسیعی در تولیدات سینمای کودک و نوجوان بیست سال اخیر سینمای ایران داشته است. فارغ از تلاشهایی که در جهت کپیبرداری از این فیلم توسط برخی از فیلمسازان وطنی انجام گرفت اما نمیتوان تأثیرات مثبت خانهی دوست کجاست به کارگردانی «عباس کیارستمی» را در جهتدهی سینمای جشنوارهپسند در گونهی کودک نادیده گرفت.
در واقع به مدت یک دهه تقلید مستقیم و غیرمستقیم از ساختار روایی و کارگردانی این فیلم پارادایم ذهنی نویسندگان و کارگردانان سینمای کودک بود اما هیچ کسی نتوانست شبیه به این فیلم را بسازد و حتی خالق این اثر - کیارستمی - که تمام اعتبارش در سینمای جهان از این فیلم آغاز شد نیز نتوانست بهمانند این اثر را تکرار کند و همچون این فیلم مخاطبان عام و خاص را شیفتهی پیام انسانی و پیچیدگیهای ظریف کند.
● کیارستمی پیچیدهتر میشود
کیارستمی پس از خانهی دوست کجاست کارگردان پیچیدهتری شد و به دنبال موضوعاتی رفت و فیلمهایی ساخت که پیامهای پیچیدهتری برای مخاطبان سینما داشت و عامل اصلی توفیق روزافزون جهانی او نیز در همین نکته بود اما هر چه که ایام گذشت سینمای کیارستمی پس از خانهی دوست کجاست شخصیتر شد و شخصیتر شدن سینمای او لزوماً معنای عمیقتر و به غنا رسیدن نداشت بلکه سلایق شخصی در ساختار روایی فیلمهایش به حساب سبک گذاشته شد البته سبکی که فقط خالق آن میفهمید و جایی برای مشارکتجویی مخاطب خاص و عام سینما نمیگذاشت. به هر حال هرچند که غربیها از این فیلم برداشتهای ناصوابی دربارهی مردم ایران و سطح آگاهی ایرانیها داشتند اما اهل تفکر و تأمل در اروپا این فیلم را حاصل نگاه شریف و عمیق انسانی دانسته و بیشتر تحسین این فیلم از جانب آنها ناشی از همین نکته بود.
این موضوع محملی بود که برخی فیلمسازان همتراز کیارستمی در داخل کشور از آن الهام گرفتند و آثاری در جهت این خط فکری پدید آوردند که توفیقاتی نیز در این زمینه داشتند اما هیچ کدام منجر به ارتباط گسترده با مخاطب داخلی نشد اما رهآورد شخصیِ خوبی برای آنها در خارج از کشور داشت.
در یک نظر اگر نیک بنگریم کیارستمی یک بار در سینمای ایران توانست ارتباط گستردهیی با تودهی مردم کشورش – اعم از مخاطب عام و مخاطب خاص - برقرار کند که آن هم در فیلم خانهی دوست کجاست بود. این فیلم و این موفقیت - تماس گسترده با مخاطب داخلی و خارجی - حاصل بلوغ فکری و محصول تجربیات کیارستمی در عرصهی کارگردانی و مهارت او در کشف ساختار روایی سادهیی بود که در عین سادگی، نکات عمیقی در نوشته و کارگردانی به همراه داشت و تلاش او برای دیدن این فیلم قبل از تولید از هر زاویه، عامل اصلی موفقیتهای این فیلم بود.
خانهی دوست کجاست برای شخص کیارستمی ایجادکنندهی جایگاه در جشنوارههای سینمایی بود. نگاه نوعدوستانهی یک نوجوان به همکلاسیاش برای آنکه او از مدرسه اخراج نشود و تلاش وسیع این نوجوان برای رساندن دفتر مشق همکلاسی همچون سلوک عارفانهی عارفان شرقی شمرده شده و هفت شهر عشق را این نوجوان یکشبه در این راه طی میکند و این تجربهی عمیق در شخصیت او تکاملی پدید میآورد که مخاطب سینمای ایران از آن متأثر شده و احترام خاصی برای این فیلم قایل میشود.
● تأثیر بر مخاطب
تأثیرات این فیلم بر مخاطب عام و خاص آنچنان عمیق است که هر بار این فیلم از تلویزیون پخش میشود به تماشای آن مینشینند و با شیفتگی از آن لذت میبرند. اگر کیارستمی در فیلمهای بعدیاش این اصالت نگرش به موضوعات انسانی را ادامه میداد و در پی کسب جایگاه در جشنوارههای جهانی نبود، بهطور حتم سینمای ایران و مخاطبان آن جایگاه رفیعتری برای او قایل میشدند و احترامش بر جایگاهش برتری مییافت و سینمای ایران همواره مدیون او میگشت.
البته این به آن معنی نیست که سینمای ایران اکنون شأنی برای کیارستمی قایل نیست، سخن این است که اگر بعد از این فیلم، کیارستمی به دنبال پذیرش سفارش و سوژههایی که بابِ پسند جشنوارههای خارجی قرار دارند نمیرفت، میتوانست تأثیرات بیشتری بر مخاطب داخلی و همنسلان فیلمساز خود بگذارد و به گمان برخی، سینمایش مذموم و ناپسند جلوه نمیکرد.
در سالیان اخیر سینمای کیارستمی از زمانی که فیلم برای اکران در ایران نمیسازد - بسیار شخصی و با مخاطب بسیار خاص شده است. در واقع او با استفاده از جایگاه جهانیاش در حال انجام تمرینهای تصویری جدیدی برای طبعآزمایی است که هنوز مورد استقبال جهانیان قرار نگرفته اما سینمای ایران هنوز منتظر است کیارستمی فیلمی از جنس خانهی دوست کجاست بسازد تا از آن تأثیر بگیرد
امیر فرض الهی
منبع : سورۀ مهر
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
ایران دولت مجلس حجاب گشت ارشاد رئیس جمهور رئیسی دولت سیزدهم پاکستان کارگران رهبر انقلاب مجلس شورای اسلامی
سیل هواشناسی قتل کنکور تهران قم سازمان سنجش شهرداری تهران آتش سوزی پلیس زنان اصفهان
قیمت دلار خودرو مسکن قیمت خودرو دلار سایپا بازار خودرو قیمت طلا ارز ایران خودرو بانک مرکزی تورم
کیومرث پوراحمد پایتخت کتاب تلویزیون سینمای ایران سعید آقاخانی سریال ترانه علیدوستی فیلم موسیقی مهران مدیری سینما
کنکور ۱۴۰۳ عبدالرسول پورعباس
اسرائیل رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین غزه جنگ غزه روسیه چین حماس اوکراین ترکیه ایالات متحده آمریکا
فوتبال پرسپولیس جام حذفی آلومینیوم اراک استقلال فوتسال بازی تراکتور بارسلونا باشگاه پرسپولیس تیم ملی فوتسال ایران باشگاه استقلال
هوش مصنوعی گوگل سامسونگ همراه اول فناوری ربات ناسا فیلترینگ ماه
سازمان غذا و دارو مالاریا کاهش وزن آلزایمر زوال عقل