نفقه زوجه

نفقه زوجه از جمله مواردی است که پس از جاری شدن عقد بین زوجین برعهده مرد است. ممکن است در مورد نفقه و شرایط آن سوالا تی مطرح شود که در زیر به برخی از این سوالا ت پاسخ گفته شده است.
▪ نفقه زوجه شامل چه مواردی است؟
ـ مسکن و البسه و غذا و اثاث منزل و دارو و هزینه های درمان و خدمتکار.
▪ آیا شوهر ملزم به تهیه خادم در منزل برای زوجه است؟
ـ در صورتی شوهر ملزم به استخدام خادم در جهت انجام امورات منزل است که زوجه عادت به داشتن خدمتکار داشته است.
▪ آیا در صورت بیماری یا نقص عضو زوجه، شوهر مکلف به استخدام خدمتکار در منزل است؟
ـ بله، در صورت احتیاج زوجه به واسطه بیماری یا نقص عضو شوهر مکلف به استخدام خدمتکار است.
▪ در صورت الزام زوج به تهیه نفقه زوجه (مسکن، لباس و غذا و ...) معیار تناسب تامین نفقه زوجه بر چه اساسی تعیین می گردد؟
ـ به علت وجود تمایز در نحوه معیشت افراد جامعه، زوج مکلف به تامین نفقه زوجه براساس وضعیت و طریقه زندگی سابق و متناسب شخصیت و موقعیت اجتماعی با رعایت حقوق متعارف زن است.
آیا براساس موارد معین در قانون مدنی مرد مکلف به تامین فقط مسکن والبسه و غذا و اثاث منزل است؟
ـ خیر، این موارد به عنوان نمونه تصریح گردیده است و جنبه انحصاری ندارد و شوهر باید به عنوان ریاست خانواده، تامین معاش خانواده را عهده دار شود.
▪ آیا در صورت امتناع از ادای وظایف زوجیت توسط زوج حق نفقه وجود دارد؟
ـ خیر; هرگاه زن از ادای وظایف قانونی زوجیت خودداری نماید مستحق به نفقه نخواهد بود.
▪ در صورت فوت شوهر، زوجه در عده وفات حق نفقه دارد؟
ـ خیر، در زمان فوت شوهر و به سر بردن زوجه در حین عده وفات حق استحقاق نفقه ندارد.
▪ در صورت عدم پرداخت نفقه از سمت شوهر، دریافت نفقه زوجه به چه ترتیبی است؟
ـ در صورت استنکاف از پرداخت توسط زوج، با مراجعه زوجه به دادگاه خانواده و اثبات عدم دریافت نفقه با تعیین میزان نفقه، زوج ملزم به پرداخت آن می گردد.
▪ اگر چه شوهر با استطاعت مالی و تمکین زوجه، نفقه زوجه را پرداخت ننماید آیا ضمانت اجرای عدم پرداخت در قانون مجازات اسلا می تعیین شده است؟
ـ بله، منطبق با ماده ۶۴۲ قانون مجازات اسلا می با رعایت تمکن مالی زوج و تمکین زوجه به صرف امتناع از پرداخت نفقه به سه ماه و یک روز تا پنج ماه حبس محکوم خواهد گردید.
▪ آیا زوجه در عقد نکاح موقت مستحق دریافت نفقه است؟
ـ خیر، براساس قانون مدنی، زوجه (که به عقد موقت زوج درآمده است) حق دریافت نفقه ندارد، مگر این که ضمن عقد ازدواج شرط شده باشد.
▪ در صورت خوف ضرر بدنی یا مالی یا شرافتی برای زوجه در منزل زوج ایجاد گردید، در صورت تهیه مسکن علیهده توسط زوجه آیا شوهر ملزم به پرداخت نفقه است؟
بله، در صورت اثبات ضرر به حیثیت و جسم یا اموال زوجه و تهیه مسکن مجزا توسط زوجه; مادام که زن در ـ بازگشت به منزل شوهر معذور است، حق دریافت نفقه از شوهر دارد.
▪ آیا در صورت عدم پرداخت نفقه گذشته، زوجه حق دریافت نفقه گذشته را دارد؟
ـ بله، در صورت امتناع از پرداخت نفقه توسط شوهر، زوجه در هر حال حق دریافت کلیه نفقه گذشته را دارد.
▪ نفقه فرزند بر عهده زوج است یا زوجه؟
ـ نفقه اولاد بر عهده پدر است.
▪ در صورت فوت پدر نفقه فرزند بر عهده کیست؟
ـ پس از فوت پدر یا عدم قدرت مالی به انفاق، نفقه اولاد بر عهده اجداد پدری است.
▪ در چه صورتی پرداخت نفقه اولاد بر عهده مادر است؟
ـ در صورت عدم حیات پدر و اجداد یا عدم تمکن مالی مشار الیهم، نفقه فرزند بر عهده مادر است.
▪ در صورت عدم تمکن مالی پرداخت نفقه فرزند توسط مادر و پدر و اجداد پدری حق دریافت نفقه اولاد بر عهده کیست؟
ـ در چنین وضعیتی با رعایت درجه طبقاتی بر عهده اجداد و جدات مادری است.
مستحق نفقه کیست؟ (نسبت به افراد واجب النفقه (خویشاوندان))
کسی مستحق نفقه می باشد که تمکن مالی نداشته و نتواند به وسیله اشتغال به شغل مایحتاج زندگی خود را فراهم نماید.
▪ کسی که ملزم به انفاق نفقه اقارب (خویشاوندان) است، دارای چه شرایطی باید باشد؟
ـ فرد انفاق دهنده باید متمکن از دادن نفقه باشد و از این جهت در زندگی خود دچار مشقت نگردد.
▪ آیا نفقه اقارب (خویشاوندان) در زمان گذشته قابل مطالبه است؟
ـ خیر; حق نفقه خویشاوندان نسبت به گذشته قابل اعمال نمی باشد، برخلاف حق نفقه زوجه که نسبت به گذشته و آینده قابل اعمال است.

نویسنده : قباد دوست محمدلو

منبع : روزنامه مردم سالاری