شوک در بازار لپ‌تاپ

اگر شما از دسته‌ افرادی هستید که به اخبار مربوط به لپ‌تاپ و بازار آن علاقه‌مند یا احتمالا دستی در بازار خرید و فروش این کالا دارید یا حتی هر از چند گاهی سری به مراکز خرید و فروش لپ‌تاپ می‌زنید، حتما طی دو تا سه هفته اخیر متوجه بروز یک شوک ناگهانی در بازار شده‌اید.
شوکی که شاید بتوان گفت بازار خرید و فروش این کالا را فلج کرده است.
کارشناسان و فعالان بازار خرید و فروش لپ تاپ، دلایل مختلفی را برای این موضوع عنوان می‌کنند. گروهی از عدم تعادل در عرضه و تقاضای این کالا می‌گویند و برخی معتقدند، احتمال تغییر نرخ تعرفه گمرکی برای ورود لپ تاپ باعث شده است تا فروشندگان از عرضه این کالا به بازار خودداری کنند.
گروهی نیز از سودجویی برخی افراد در واردات این کالا خبر داده و ... به هر حال بازار لپ‌تاپ طی دو تا سه هفته اخیر روزهای سخت و تلخی را می‌گذراند و میزان عرضه تقریبا به حد غیرقابل باوری کاهش یافته است.
این شرایط هر دو گروه خریدار و فروشنده را به تنگ آورده است و نه تنها باعث کمبود لپ‌تاپ در بازار شده است، بلکه رشد ۲۰ تا ۳۰درصدی نرخ این کالا را نیز در پی داشته است.
● اول دفتر
قصه زمانی آغاز شد که فروشندگان و واردکنندگان لپ‌تاپ، از حدود دو تا سه هفته قبل از برگزاری الکامپ سیزدهم، در صدد فروش اجناس خود برآمدند و برای نیل به این هدف تخفیف‌های ۲۰ تا ۳۰درصدی برای خریداران در نظر گرفتند.
خریداران نیز از شرایط موجود استفاده کرده و با استفاده از تسهیلاتی که فروشندگان به مشتری می‌دادند، اقدام به خرید لپ‌تاپ کردند.
با توجه به آن شرایط، تا حدود سه تا چهار روز قبل از برگزاری الکامپ سیزدهم، بازار تقریبا از اجناس قبلی تهی شده بود و شرکت‌های واردکننده لپ‌تاپ، سری جدید این کالاها را در نمایشگاه الکامپ سیزدهم در معرض دید علاقه‌مندان گذاشتند تا ضمن معرفی و فروش این محصولات، طی روزهای بعد از برگزاری نمایشگاه به عرضه گسترده لپ‌تاپ به بازار پرداخته و با شناسایی خواسته‌های مصرف‌کنندگان لپ‌تاپ‌های پرتقاضا را وارد بازار کنند.
اما اوضاع بر وفق مراد واردکنندگان لپ‌تاپ پیش نرفت و یک اتفاق باعث شد تا نظم بازار به کلی به هم خورده و پیش‌بینی فعالان بازار غلط از آب درآید.
بله، گمرک جمهوری اسلامی که مدت کوتاهی است به فرودگاه امام خمینی منتقل شده است در یک اقدام ناگهانی از ترخیص محموله‌های لپ‌تاپ و برخی لوازم دیجیتالی مانند MP۳ PLAYER،PDA و دوربین‌های دیجیتال خودداری کرده و باعث به هم خوردن تعادل بازار خرید و فروش این کالاها شده است.
● بشنو از نی. ...
فعالان بازار که دل پردردی از این موضوع دارند، معتقدند این اقدام گمرک باعث شده است تا میزان خرید و فروش و گردش مالی در این حوزه تا حدود بسیار زیادی کاهش یابد و به عبارتی بازار خرید و فروش لپ‌تاپ طی ۱۰روز اخیر فلج شود. شایسته یک فروشنده لپ‌تاپ در پاساژ پایتخت در این زمینه می‌گوید: «وضعیت بازار به حدی وخیم است که فروشندگان هم از فروش لپ‌تاپ به یکدیگر خودداری می‌کنند، چه برسد به فروش لپ‌تاپ به مشتری!»
وی می‌گوید: «در شرایطی که بازار در رکود به سر می‌برد، فروشندگان به منظور گردش نقدینگی اقدام به خرید و فروش لپ‌تاپ به یکدیگر می‌کنند؛ اما در شرایط فعلی حتی فروشندگان از این کار خودداری می‌کنند و به قول معروف لپ‌تاپ‌هایشان را دودستی چسبیده‌اند.»
«کاظمی» یکی از نمایندگی‌های فروش لپ‌تاپ‌های SONY نیز می‌گوید: «شرکت‌های واردکننده لپ‌تاپ، بخش بزرگی از لپ‌تاپ‌های خود را در نمایشگاه الکامپ به فروش رساندند و به امید واردات این کالاها پس از برگزاری نمایشگاه هر چه توانستند فروختند، غافل از اینکه گمرک اجازه ترخیص کالا به واردکنندگان را نداد و بازار را به این روز انداخت.
این فروشنده معتقد است، به احتمال زیاد این امکان وجود دارد که وزارت بازرگانی قصد افزایش نرخ تعرفه واردات لپ‌تاپ را داشته باشد؛ به همین دلیل این اقدام را انجام داده است.
سروش یک فروشنده دیگر که از شرایط موجود تا حدودی عصبانی است، می‌گوید: هر کسی علت خاصی را برای این اقدام گمرک عنوان می‌کند: یکی از سودجویی یک واردکننده می‌گوید و دیگری از عدم انتقال ارز در واردات لپ‌تاپ، یکی هم از احتمال افزایش تعرفه‌های گمرکی خبر می‌دهد.
به گفته وی، این مسائل نباید باعث شوند بازار دچار آشفتگی شود، این فروشنده می‌گوید: این اقدام به هر دلیلی که صورت گرفته است، باعث شده اعتبار بسیاری از فروشندگان زیر سوال رود؛ چرا که بسیاری از عرضه‌کنندگان و فروشندگان لپ‌تاپ که از شهرستان‌های اطراف سفارش می‌گرفتند در قبول تعهد خود دچار مشکل شده‌اند و لپ‌تاپی را که قبلا ظرف دو تا سه‌روز به دست مشتری خود در نقاط مختلف کشور می‌رساندند، اکنون با تاخیر دوهفته‌ای هنوز نتوانسته‌اند، بفرستند.
این فروشنده معتقد است، ضرر و زیان مالی را می‌شود جبران کرد، اما کسب اعتبار نزد مشتری کاری سخت است که مخدوش شدن آن ضررهای زیادی به فروشنده می‌زند. کشوری یک فروشنده دیگر می‌گوید: در بین کالاهایی که گمرک اجازه ترخیص آنها را نمی‌دهد علاوه بر لپ‌تاپ i،MP۳ Player PDA و دوربین‌های دیجیتالی هم مشاهده می‌شوند که بازار خرید و فروش این کالاها نیز تا حدود یک هفته گذشته مانند بازار فعلی لپ‌تاپ بود، اما از آنجا که این کالاها به دلیل حجم کوچکی که دارند به راحتی از طریق مبادی غیر رسمی وارد کشور می‌شوند، بازار طی یک هفته اخیر تا حدودی به شرایط عادی بازگشته است.
● انفجار شایعه در بازار
این رسم زمانه است و البته رسم بازار که وقتی اتفاقی می‌افتد، در رابطه با آن حرف و حدیث‌های فراوانی (راست یا دروغ) بر سر زبان‌ها می‌افتد و هر کس سعی می‌کند گناه را برگردن ارگان، شخص یا دستگاه خاصی بیاندازد.
در رابطه با بازار لپ‌تاپ و اتفاقاتی که در بازار این کالا افتاده است نیز اخبار مختلفی به گوش رسیده است.
میرابراهیمی مدیرعامل شرکت نگاران، نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های IBM در این زمینه می‌گوید: علت اصلی این اقدام گمرگ، واردات بدون انتقال ارز لپ‌تاپ بوده است.
وی معتقد است، لپ‌تاپ و سرور از دسته کالاهایی هستند که نباید بدون انتقال‌ ارز وارد کشور شوند؛ اما بسیاری از افراد بدون نظارت دولت اقدام به واردات لپ‌تاپ به داخل کشور کردند که این اقدام از نظر وزارت بازرگانی مخفی نماند و از ترخیص لپ‌تاپ جلوگیری کرد تا عاملان ورود لپ‌تاپ بدون انتقال ارز را شناسایی و جریمه کند. «عالیان» یک کارشناس بازار نیز در این زمینه می‌گوید: عامل اصلی عدم ترخیص لپ‌تاپ و برخی ادوات دیجیتال توسط گمرگ در محرز شدن سوءاستفاده یکی از واردکنندگان لپ‌تاپ است.
وی معتقد است، یکی از واردکنندگان مطرح لپ‌تاپ که سال‌های متمادی اقدام به واردات کیف لپ‌تاپ می‌کرد در اقدامی زیرکانه لپ‌تاپ‌ها را در کیف لپ‌تاپ جاسازی می‌کرده و بدون پرداخت تعرفه گمرکی لپ‌تاپ‌ها را وارد کشور می‌کرده است.
به گفته وی تا مدت‌ها گمرک متوجه این موضوع نبوده است، اما پس از انتقال گمرک جمهوری اسلامی از فرودگاه مهرآباد به فرودگاه امام‌خمینی، دست این واردکننده رو می‌شود و گمرک به همین دلیل از ترخیص لپ‌تاپ‌ همه واردکنندگان جلوگیری کرد.
مسوول فروش شرکت «رایان‌گستر» یکی از نمایندگی‌های فروش لپ‌تاپ‌های Sony نیز در این زمینه می‌گوید: به احتمال زیاد دولت قصد دارد، تعرفه گمرکی واردات لپ‌تاپ‌ و ادوات دیجیتال را افزایش دهد. به همین دلیل است که از ترخیص این کالاها توسط گمرک جلوگیری کرده است.
به عقیده وی، این گفته که سوء‌استفاده یک واردکننده باعث تمام این اتفاقات شده است در حد یک شایعه است؛ چرا که اگر این گفته صحت داشت، جلوی ترخیص کالای همه واردکنندگان را نمی‌گرفتند و با شناسایی مجرم و توقیف اموال او غائله ختم می‌شد.
نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های HP شرکت «گسترش همراه» نیز ضمن تایید خبر جلوگیری از ترخیص لپ‌تاپ‌ها توسط گمرک گفت: علت خاصی برای این موضوع عنوان نشده است؛ اما در‌حال‌حاضر موجودی لپ‌تاپ این شرکت در حد صفر است و هیچ لپ‌تاپی طی ده روز اخیر توسط این شرکت خرید و فروش نشده است.
به گفته این نمایندگی و همچنین آفتاب شرق (نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های توشیبا) و زیگورات (نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های Dell) قیمت لپ‌تاپ در حد قابل توجهی افزایش یافته است؛ ولی میزان موجودی شرکت‌ها تقریبا صفر است. در بین واردکنندگان مختلف «ایران رهجو» نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های SONY، تنها شرکتی است که خبر عدم ترخیص لپ‌تاپ از گمرک را تکذیب کرده و از ورود سری جدید لپ‌تاپ‌های این شرکت ظرف یک روز آینده خبر داد و قیمت لپ‌تاپ‌های این شرکت را ثابت اعلام کرد.
فعالان بازار و همچنین سایر نمایندگی‌ها معتقدند این ادعای شرکت سونی صحت ندارد؛ چرا که گمرک در عدم ترخیص لپ‌تاپ هیچ استثنایی قایل نشده است و این امکان که «ایران رهجو» امکان ترخیص کالا و عرضه جنس جدید به بازار را داشته باشد، تقریبا محال است. البته چندی پیش؛ یعنی در ایام برگزاری الکامپ سیزدهم، مسوول فروش ایران رهجو از ورود لپ‌تاپ‌های جدید SONY به طور گسترده به بازار خبر داد. این احتمال وجود دارد که ایران رهجو لپ‌تاپ‌های خود را قبل از اتخاذ تصمیم گمرک ترخیص کرده، ولی به بازار عرضه نکرده باشد و حال با توجه به شرایط بازار اقدام به عرضه لپ‌تاپ‌های SONY کند.
● آشفته بازار لپ‌تاپ
عدم تعادل بین عرضه و تقاضا، افزایش ۲۰ تا ۳۰درصدی قیمت لپ‌تاپ و رشد ۵ تا ۱۰درصدی نرخ انواع MP۳ PLAYER، PDA، دوربین عکاسی و فیلمبرداری دیجیتال و ... پس از برگزاری الکامپ سیزدهم اتفاقاتی است که بازار خرید و فروش این کالاها را با خود درگیر کرده است.
مهماندار یک فروشنده لپ‌تاپ در این زمینه می‌گوید: خبر افزایش قیمت لپ‌تاپ صحت دارد و خریداران حتی نمی‌توانند لپ‌تاپ مورد نظر را با ۵۰درصد افزایش قیمت خریداری کنند؛ چرا که لپ‌تاپی در بازار موجود نیست، اگر هم باشد، فروشنده از فروش آن خودداری می‌کند و باز هم اگر باشد، مدل‌های قدیمی و سنگین وزن هستند که با قیمت بالایی به فروش می‌رسند. عالیان کارشناس بازار در این زمینه می‌گوید: تا قبل از برگزاری الکامپ، لپ‌تاپ و برخی لوازم دیجیتالی با قیمت معقول و نرمال به فروش می‌رسیدند، حتی طی چند روز قبل از برگزاری الکامپ شاهد افت قیمت این کالاها بودیم، اما پس از الکامپ گویی نبض بازار تند شد و قیمت‌ها بالا رفت. به عنوان مثال، گوشی جدید apple، طی روزهای آغازین ورودش به بازار با قیمتی حدود یک‌میلیون و ۴۰۰هزار تومان به فروش می‌رسید، اما طی روزهای برگزاری الکامپ قیمت آن به حدود ۵۵۰هزار تومان و پس از الکامپ به ۹۰۰هزار تومان رسید.
به گفته این کارشناس، در حال حاضر تنها دروازه ورودی لپ‌تاپ و برخی لوازم دیجیتالی راه‌های قاچاق است که دولت در این رابطه نیز نمی‌تواند اقدام موثری انجام دهد. یک فروشنده نیز معتقد است، در حال حاضر کالای قاچاق به وفور در بازار یافت می‌شود و به احتمال زیاد طی روزهای آینده همان‌طور که شاهد ورود ۶۰درصد از گوشی‌های نوکیا به صورت قاچاق به داخل کشور هستیم باید منتظر ورود لپ‌تاپ‌های قاچاق به بازار نیز باشیم.
● پاسخ گمرک
در حالی که واردکنندگان لپ‌تاپ و فروشندگان از عدم ترخیص لپ‌تاپ توسط گمرک فرودگاه امام‌خمینی خبر می‌دهند، روابط‌عمومی گمرک درباره علت این مساله اظهار بی‌اطلاعی می‌کند و می‌گوید: مشکل اصلی گمرک فرودگاه امام‌خمینی، کمبود انبار در این مکان است و این گمرک لپ‌تاپ‌های وارداتی را به سایر گمرک‌ها (مهرآباد، غرب و شهریار) منتقل و از آنجا ترخیص می‌کند.
این درحالی است که واردکنندگان لپ‌تاپ این موضوع را تکذیب کرده و می‌گویند طی ۱۰ تا ۱۵روز اخیر هیچ یک از لپ‌تاپ‌های آنها ترخیص نشده است.

نویسنده: مریم عسکری
دنیای اقتصاد

منبع : پایگاه اطلاع رسانی تخصصی فناوری اطلاعات