جمعه, ۱۴ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 3 May, 2024
مجله ویستا


بزرگترین‌ شبکه‌ بشر دوست‌، غیرسیاسی‌


بزرگترین‌ شبکه‌ بشر دوست‌، غیرسیاسی‌
در سال‌ ۱۸۵۹ هنری‌ دونانت‌، بازرگان‌ سویسی‌ از شهر جنگ‌زده‌ سولفرینو در شمال‌ ایتالیا دیدن‌ كرد و بشدت‌ تحت‌ تاثیر اثرات‌ جنگ‌ بر زندگی‌ و جایگاه‌ نظامیان‌ و غیرنظامیان‌ قرار گرفت‌. وی‌ كتابی‌ با عنوان‌ «خاطره‌ سولفرینو» نوشت‌ كه‌ الهام‌بخش‌ تاسیس‌ كمیته‌ بین‌المللی‌ صلیب‌ سرخ‌ (ICRC) در سال‌ ۱۸۶۳ شد. دونانت‌ در پایان‌ كتابش‌ نوشته‌ است‌: «به‌ چه‌ دلیل‌ من‌ تمام‌ این‌ درد و رنج‌ها را بازگو كرده‌ام؟ شاید توصیف‌ این‌ صحنه‌ها احساسات‌ بشردوستانه‌ را در خوانندگانم‌ بیدار كرده‌ باشد و چرا من‌ با خاطری‌ به‌ ظاهر آسوده‌ در مقابل‌ این‌ صحنه‌های‌ اسفناك‌ درنگ‌ كرده‌ام؟ این‌ پرسشی‌ است‌ كه‌ باید با پرسشی‌ دیگر به‌ آن‌ پاسخ‌ داد: آیا نمی‌توان‌ در زمان‌ صلح‌ برای‌ مراقبت‌ و پرستاری‌ از مجروحان‌ در زمان‌ جنگ‌ توسط‌ داوطلبان‌ مشتاق‌، آموزش‌ دیده‌ و واجد شرایط‌، انجمن‌های‌ امدادرسانی‌ تشكیل‌ داد؟»
دونانت‌ از طرح‌ این‌ پیشنهاد دو هدف‌ داشت‌: ایجاد انجمن‌های‌ كمك‌رسانی‌ در تمام‌ كشورها برای‌ مراقبت‌ از مجروحان‌ در زمان‌ جنگ‌ از یك‌ طرف‌ و تنظیم‌ اصولی‌ بین‌المللی‌ به‌ عنوان‌ اساس‌ و مبنای‌ این‌ انجمن‌ها از طرف‌ دیگر.
در سال‌ ۱۸۶۳ یعنی‌ ۴ سال‌ پس‌ از جنگ‌ سولفرینو و یك‌ سال‌ پس‌ از انتشار كتاب‌ دونانت‌، كمیته‌یی‌ خصوصی‌ متشكل‌ از ژنرال‌ دوفور، گوستاو مونیر، دكتر تودور مانور، لوییس‌ اپیا و خود هنری‌ دونانت‌، كنفرانسی‌ در ژنو برگزار كردند و ۱۶ كشور نیز نمایندگان‌ خود را فرستادند. در این‌ كنفرانس‌ پیشنهاد شد كه‌ در هر كشور جمعیت‌ امدادرسانی‌ ملی‌ تاسیس‌ شود و دولت‌ها نیز حمایت‌ و پشتیبانی‌ خود را از آنها دریغ‌ نكنند. بی‌طرفی‌ جامعه‌ پزشكی‌ و مصونیت‌ نیروهای‌ امدادرسان‌ در میادین‌ جنگ‌ از حملات‌ نیروهای‌ متخاصم‌ از دیگر موارد مطرح‌ شده‌ در این‌ كنفرانس‌ بود.
در سال‌ ۱۸۶۴ نمایندگان‌ ۱۱ كشور بیانیه‌یی‌ ۱۰ ماده‌یی‌ با هدف‌ كاهش‌ خسارات‌ ناشی‌ از جنگ‌ تنظیم‌ كردند كه‌ در آن‌ پیشنهاد شده‌ بود در هر كشور كمیته‌یی‌ تشكیل‌ شود كه‌ وظیفه‌ آن‌ امدادرسانی‌ و ارایه‌ خدمات‌ بیمارستانی‌ و پزشكی‌ به‌ ارتش‌ در زمان‌ جنگ‌ با تمام‌ قوا و امكانات‌ باشد.
با گذشت‌ سالها، كمیته‌ بین‌المللی‌ صلیب‌ سرخ‌ (ICRC) ، جمعیت‌ صلیب‌ سرخ‌ و هلال‌احمر و جمعیت‌های‌ مستقل‌ ملی‌ به‌ اركان‌ اصلی‌ جنبش‌ بین‌المللی‌ صلیب‌ سرخ‌ تبدیل‌ شده‌اند.
آلفرد نوبل‌ كه‌ در سال‌ ۱۸۹۶ درگذشت‌، صندوقی‌ تشكیل‌ داد و وصیت‌ كرد سود حاصل‌ از آن‌ هر ساله‌ به‌ كسانی‌ اهدا شود كه‌ بیشترین‌ خدمات‌ را برای‌ بشریت‌ انجام‌ داده‌ باشند. در سال‌ ۱۹۰۱، اولین‌ جایزه‌ صلح‌ نوبل‌ به‌ هنری‌ دونانت‌، پایه‌گذار صلیب‌ سرخ‌ تعلق‌ گرفت‌. اما دونانت‌ مبلغ‌ جایزه‌ را به‌ جای‌ استفاده‌ شخصی‌، به‌ مصارف‌ خیریه‌ رساند. كمیته‌ بین‌المللی‌ صلیب‌ سرخ‌ بعدها سه‌ بار دیگر نیز جایزه‌ صلح‌ نوبل‌ را از آن‌ خود كرد: در سال‌ ۱۹۱۷ و ۱۹۴۴ به‌ عنوان‌ قدردانی‌ از فعالیت‌های‌ بشردوستانه‌ این‌ كمیته‌ در خلال‌ جنگ‌های‌ جهانی‌ و در سال‌ ۱۹۶۳ به‌ همراه‌ جمعیت‌ بین‌المللی‌ هلال‌احمر و همزمان‌ با صدمین‌ سالگرد جنبش‌ صلیب‌ سرخ‌.
كمیته‌ بین‌المللی‌ صلیب‌ سرخ‌ در سال‌ ۱۹۸۶ به‌ جنبش‌ بین‌المللی‌ صلیب‌ سرخ‌ و هلال‌احمر تغییر نام‌ داد تا شماری‌ از كشورهای‌ اسلامی‌ را نیز در برگیرد. این‌ جنبش‌ مسئولیت‌ برگزاری‌ كنفرانس‌های‌ بین‌المللی‌ صلیب‌ سرخ‌ كه‌ مهمترین‌ بخش‌ مشورتی‌ این‌ سازمان‌ است‌ را برعهده‌ گرفت‌. این‌ كنفرانس‌ هر ۴ سال‌ یك‌ بار برگزار می‌شود و اعضای‌ آن‌ شامل‌ نمایندگان‌ جمعیت‌های‌ ملی‌ هر كشور و چند كمیته‌ بین‌المللی‌ است‌.
دولت‌ ایران‌ در سال‌ ۱۳۰۱ هجری‌ خورشیدی‌، جمعیت‌ ملی‌ خود را تاسیس‌ كرد و به‌ جای‌ استفاده‌ از نشان‌ صلیب‌ سرخ‌ یا هلال‌احمر، نشان‌ ویژه‌ خود را كه‌ شیر و خورشید سرخ‌ بود، با تلاش‌ و پیگیری‌ متمادی‌ در كنفرانس‌ ژنو در سال‌ ۱۹۲۹ به‌ عنوان‌ نشان‌ سوم‌ مورد حمایت‌ بین‌المللی‌، به‌ تصویب‌ رساند. از آن‌ پس‌ سه‌ نشان‌ صلیب‌ سرخ‌، هلال‌احمر و شیر و خورشید سرخ‌ به‌ عنوان‌ نشان‌های‌ رسمی‌ بین‌المللی‌ شناخته‌ شد. پس‌ از پیروزی‌ انقلاب‌ اسلامی‌ در سال‌ ۱۳۵۷ و در سال‌ ۱۳۵۹ دولت‌ جمهوری‌ اسلامی‌ ایران‌ با ارسال‌ نامه‌یی‌ به‌ دولت‌ سویس‌ اعلام‌ كرد كه‌ از این‌ پس‌ به‌ جای‌ نشان‌ شیر و خورشید سرخ‌، از نشان‌ بین‌ المللی‌ هلال‌احمر استفاده‌ خواهد كرد.
هم‌اكنون‌ صلیب‌ سرخ‌ و هلال‌احمر جهانی‌ بزرگترین‌ شبكه‌ بشردوستانه‌ غیرسیاسی‌ و امدادرسانی‌ جهانی‌ را تشكیل‌ می‌دهند. امروزه‌ در سطح‌ بین‌المللی‌ یكی‌ از معیارهای‌ سنجش‌ میزان‌ فعالیت‌های‌ بشردوستانه‌ در هر كشور، وضعیت‌ جمعیت‌ ملی‌ صلیب‌ سرخ‌ یا هلال‌احمر و عدم‌ وابستگی‌ و غیرسیاسی‌ بودن‌ آن‌ است‌.
منبع : روزنامه اعتماد