لیستومانیا - Lisztomania

سال تولید : ۱۹۷۵
کشور تولیدکننده : انگلستان
محصول : روی برد و دیوید پوتنام
کارگردان : کن راسل
فیلمنامه‌نویس : کن راسل
فیلمبردار : پیتر سوشیتسکی.
آهنگساز(موسیقی متن) : ریک ویکمن (با تِم‌هائی از آثار فرانتس لیست و ریشارد واگنر)
هنرپیشگان : راجر دالتری، سارا کِستلمن، پل نیکلاس، فیونا لوئیس، ورونیکا کوئیلیگان، نل کامبل، اندرو رایلی و رینگو استار.
نوع فیلم : رنگی، ۱۰۵ دقیقه.


«فرانتس لیست» (دالتری)، آهنگساز جوان و مستعد مجار که از رابطه عاطفی خود با «مری داگولت» (لوئیس) خسته شده، و از موقعیت فوق‌العاده کنسرتش در آلمان قوت قلب گرفته، دعوت ملکه روسیه، «کارولین» (کِستلمن) را می‌پذیرد و به مسکو می‌رود و دخترش، «کوزیما» (کوئیلیگان) را که قرار است با بهترین دوستش، «هانس فون بولو» (رایلی) ازدواج کند و «مری» را که مشغول نوشتن خاطرات رسوا کننده‌اش با او است، ترک می‌کند. «لیست» که در تجمل دربار «کارولین» - که منتظر اجازه طلاقش از پاپ است - غرق شده، نگران دورافتادنش از آشوب‌های سیاسی مجارستان است. «ریشارد واگنر» (نیکلاس)، آهنگساز جوان و خوش آتیه به دیدنش می‌آید و موسیقی او را می‌دزدد. پاپ اجازه طلاق را صادر می‌کند، ولی اجازه ازدواج مجدد «کارولین» را با «لیست» نمی‌دهد و این دو از هم جدا می‌شوند. «لیست» به قلعه «واگنر» - که حالا با «کوزیما» ازدواج کرده - می‌رود تا شاهد موفقیت «نیبلونگنِ» فاشیستی او باشد. او «واگنر» را متهم به دزدی موسیقی می‌کند و بعدتر با اجرای موسیقی خودش، قلعه را روی سر «واگنر» خراب می‌کند. اما در زندان «کوزیما» می‌بیند که «واگنر» به هیئت «هیتلر» سر از قبر بیرون می‌آورد و کشتار یهودیان را در پیش می‌گیرد. در بهشت، «لیست» که در محاصره تمام زنان زندگی‌اش است، تصمیم می‌گیرد به دنیای مورد تهدید نازی‌ها حمله کند. او با سفینه‌ای به شکل یک ارگ غول‌پیکر به زمین پرواز می‌کند و دیکتاتور را می‌کشد.
* بلافاصله پس از تامی (1974) که نخستین موفقیت تجاری بزرگ راسل و از لحاظ انتقادی نیز یکی از مقبول‌ترین آثار او بود، لیستومانیا شکستی حتمی است که فقط به مذاق طرفداران سرسخت فیلم‌ساز، خوش می‌آید. اینجا او تمام عناصر و تمهیدات فیلم‌های قبلی‌اش را روی هم انباشته می‌کند: تاریخ پاپ (ماهلر، 1974)، هجو ژانر موزیکال (دوست پسر، 1971)، ملودرام غلوآمیز (شیاطین، 1971)، رویاهای سخیف فرویدی (عاشقان موسیقی، 1970) و تظاهرهای فرهنگ نو (زنان عاشق، 1969) و به نوعی ابتذال گُنده گویانه می‌رسد. از آغاز تا پایان قرار است یک اُپرای راک وقف مثلاً جاذبه‌های دالتری باشد. تنظیم راک ویکمن از موسیقی لیست و واگنر محافظه کارانه است و یک مشت ترانه مدرن بی‌اهمیت هم لابه‌لایش ریخته شده است. مجموعه‌ای از شوخی‌های بی‌قاعده، خود - ارجاعی جنون‌آمیز و کلیشه‌های گیشه‌پسند. زن‌ستیزی همیشگی راسل در این فیلم به نقطه او جش می‌رسد. متأسفانه نمی‌توان نظر لیست یا واگنر را نسبت به این فیلم دانست!