Pager چیست؟

● تاریخچه پیجر
پیجر یك دستگاه گیرنده رادیویی كوچك می باشد كه امكان دریافت پیام، توام با دسترسی مداوم یك طرفه را برای كابر فراهم می نماید.
این سیستم شبكه پیجر در سال ۱۹۲۱ توسط دیترویت ( امریكا) مورد استفاده قرار گرفت. اصطلاح پیجر اولین بار در سال ۱۹۵۹ در اشاره به یك محصول ارتباط رادیویی ساخت شركت موتورولا بكار گرفته شد و آن وسیله كوچكی بوده كه پیامهای رادیویی را بطور رادیویی را بطور انفرادی به كسانی كه آن را حمل می كردند، می رساند.
در اوایل دهه ۱۹۹۰ پیجرهای با پوشش آنتن دهی وسیعی به بازار آمد و تعداد استفاده كنندگان آن به ۲۲ میلیون نفر رسید. در سال ۱۹۹۴ بیش از ۶۱ میلیون نفر از پیجر استفاده می كردند. در كشورهای پیشرفته پس از یك دوره ركود كوتاه مدت پیجر مجددا به عنوان یك وسیله ارتباطی، كارامد، بی خطر و ارزان مورد توجه قرار گرفته و استفاده از آن بجای سایر وسایل ارتباطی بسیار معمول گشته است. بطوریكه در سال ۲۰۰۳ تعداد مشتركین به بیش از ۲۵۰ میلیون نفر رسید.
● پیجر چگونه كار می كند؟
پیجر یك وسیله پیام گیر ارتباطل قابل حمل می باشد. شخص ارسال كننده پیام (خواهان ارتباط calling party))، از تلفن معمولی برای گرفتن شماره پیجر طرف مقابل استفاده می كند و پیام عددی یا حرفی یا صوتی خود را ارسال می كند.ئد مدت كوتاهی پیام توسط گیرنده پیجر دریافت شده و دارنده پیجر با شنیدن صدای بیپ و یا لرزش بدون صدا،‌از رسیدن پیام آگاه می شود.
این پیام در صفحه نمایشگر(LCD) پیجر قابل رویت می باشد. رمز و راز پیجر در این است كه در داخل آن جعبه كوچك گیرنده ای كار گذاشته شده كه در عین سادگی از نظر تكنیكی بسیار پیچیده می باشد.
● تعریف گیرنده پیجر
پیجر(Pager) یك لغت انگلیسی است و فارسی آن توسط فرهنگستان ادب فارسی به پیجو معادل سازی شده است و در واقع یك دستگاه گیرنده رادیویی می باش. اما تعریف استاندارد بین المللی از پیجینگ توسط اتحادیه بین المللی مخابرات بصورت زیر ارائه گردیده است.
«پیجینگ سرویسی است یك طرفه و غیر صوتی كه پیامهای عددی و حروفی را ارسال می كند»
● انواع پیجر
۱) پیجر بوقی یا بیپر (Beeper)
ابتدایی ترین نوع پیجر میباشد كه با دریافت سیگنال از مراكز پیام به صدا در آمده و صاحب خود را از وجود پیام در مركر آگاه می كند كه بعنوان نسل اول پیجر نام برده می شود.
۲) پیجرعددی (Numeric)
این نوع پیجر با داشتن یك صفحه نمایشگر كوچك اعداد ارسال شده توسط مركز پیام (Paging Terminal) را برروی صفحه نمایش نشان می دهد.
۳) پیجر صوتی(Voice Pager)
این نوع پیجر با داشتن امكان دریافت و پخش صدا در بعضی از موارد خاص كاربرد داردكه توسط اپراتور پیام صوتی به مشترك ارسال می گردد. نوع پیشرفته آن نیز امكان دریافت و ضبط صدا را دارد كه بدلخواه مشترك در موقع مناسب می تواند به پیامهای رسیده گوش دهد. این نوغ پیجر جای خود را به تكنولوژی دیجیتالی واگذار كرده كه پیجر عددی است.
۴) پیجر حروفی – عددی (Alphanumeric)
متداولترین گیرنده پیجر حروفی و عددی است و نسل جدیدی از استانداردهای پیام رسانی مانند پروتكل POGSAG می باشد كه علاوه بر نمایش اعداد قادر به ارسال حروف بصورت رمز و گشایش و تماس آنها بصورت حرف می باشد و به دو صورت اپراتوری و مستقیم می توان روی این نوع پیجرها پیام ارسال نمود كه امكان پیام رسانی سریعتر، ظریف و قابلیت اطمینان بیشتری را به دارنده آن می دهد.
۵) پیجر دو طرفه(Tow – Way Pager)
اصولا پیجر گیرنده یك طرفه است. معهذا بمنظور تنوع بخشیدن و ایجاد جذابیت بیشتر اخیرا گیرنده هایی ساخته شده است كه پس از دریافت پیام گیرنده پیامی برای فرستنده ارسال می كندكه با ارسال این سیگنال یا پیام، گیرنده دریافت پیام را تائید می كند.
طراحی این سیستم بسیار پیچیده و دارای هزینه بسیار بالاست.
● ساختار اصلی شبكه رادیویی پیجر
اصولا طراحی شبكه های رادیویی به عوامل زیادی بستگی داشته و میتوان گفت عواما چون: پیش بینی میزان ترافیك مشتركین، درجه سروسی دهی ، تعداد مدارات ارتباطی به شبكه، فرهنگ مكالمه تلفنی مشتركین ، تراكم جمعیتی مشتركین، وسعت منطقه، ساختار و جغرافیای محیطی منطقه تحت پوشش، میزان مكالمات در ساعات پر ترافیك، احتمال دریافت مكانی و زمانی، آرایش ایستگاهها از نظر موقعیت مكانی،‌ توان انتشار امواج، رفع مشكلات تداخل فركانسی،‌تعداد و نوع استفاده از حاملهای گوناگون فركانس، محدودیت در گسترش محدوده پوشش رادیویی، میزان مطلوب نسبت signal به noise، ظرفیت اولیه شبكه در مرحله راه اندازی ،‌گسترش ظرفیت سیستم در ارتباط با افزایش تعداد مشتركین شبكه، رشد جمعیت منطقه از نظر شهری و روستایی،‌ توزیع تلفن در شبكه تلفن ثابت، میزان تقاضای امور تجاری،‌صنعتی، سیاحتی و مسافرتی و غیره... نقش تعیین كننده ای در طراحی اصولی شبكه را دارا میباشد.
الف) بخش اول
بطور كلی اجزاء ساختاری یك شبكه پیجر یك طرفه رادیو دیجیتال بدون در نظر داشتن نوع پروتكل آن و اینكه از نوع برون ایستگاهی Off Site (برای استفاده در منطقه وسیع و یا سراسری ) و یااز نوع درون ایستگاهی On site ( برای استفاده در محوطه های بیمارستانی،‌ كارخانجات و غیره ) باشد را میتوان به شرح ذیل دسته بندی كرد:
۱) ترمینال پیجینگ
عبارتست از یك یا چند ترمینال رادیویی پیجویی با واسطه های ورودی جهت دریافت پیامهای فراخونی خواهان مشتركین از شبكه های PSTN و PSPDN و غیره، اعمال مدیریت لازم بر روی آنها از نظر امور مشتركین و نهایتا انتقال پیامهای اولیه به طبقه بعدی واحد پردازنده سیستم.
۲) پردازنده سیستم
پردازنده سیستم طبقه بعدی بوده كه نقش یك سویچ را نیز ایفا می كند. یعنی در این مرحله پیامهای پیجویی اولیه و دریافتی از ترمینال (ها) رادیویی را با اعمال مدیریت لازم و بر حسب پروتكل تعریف شده مثلا POCSAG در قالی اطلاعات اصلی (پیجویی) و فرعی (كنترلی) یه طبقه بندی یعنی واحد كنترل كننده منطقه ای بصورت درجا و با از طریق بستر انتقال ارسال میشود.
۳) كنترل كننده منطقه ای
ضمن تقسیم پیامهای كد شده (اصلی و فرعی) نقش كنترل فرستنده ها را با مدیریتی از پیش تعریف شده ایفا می كند.
واحد (های) كنترل كننده منطقه ای می تواند بصورت درجا و در كنار واحد پردازنده سیستم، نصب و یا از طریق بستر انتقال مناسب در فاصله دورتری و یا در منطقه دیگری مستقر شود.
۴) ایستگاه رادیویی
شامل یك یا چند دستگاه فرستنده ثابت یك یا چند كاناله بوده كه پیامهای واصله خواهان مشتركین را برای پیجر مشترك مربوطه در سطح منطقه تعریف شده و تحت پوشش شبكه و از طریق آنتن ایستگاه ارسال می كند.معمولا این واحد به یك سیستم گیرنده همزمان كننده نیز تجهیز می شود.
۵) بستر انتقال
این واحد در بین واحدهای كنترل كننده منطقه ای و ایستگاه رادیویی و یا بعظا بین واحد كنترل كننده منطقه ای و واحد پردازنده سیستم قرار دارد و حامل پیامهای پیجویی كد شده و تقسیم شده برای مناطق از قبل تعریف شده می باشد.
۶) نحوه به كارگیری فرستنده ها
در ارسال پیامها، بطور كلی فرستنده های یك سیستم پیجو می تواند پیامهای پیجویی مشتركین را بصورت همزمان SIMULCASTING و یا بصورت تك تك و یا غیر همزمان ارسال كند.
شبكه های پیجر به دو صورت مورد استفاده قرار می گیرند:
الف ) شبكه های عمومی(Public Network)
ب ) شبكه های اختصاصی (Private Network)
▪ شبكه های رادیویی پیجر عمومی
اصطلاحا در سیستمهای پیجر،‌شبكه پیجر عمومی به شبكه هایی اطلاق می شود كه در یك شهر، برای سرویس دهی به مشتركین عمومی و برای تعداد بیش از هزار نفر راه اندازی گردد.
در اینحالت هر شهری بطور مستقل مشتركین خود را سرویس دهی نموده و همچنین در حالتهای خاص می تواند با بهره گیری از شبكه سراسری پیجر، مشتركین شهرهای دیگر را ورد پوشش قرار دهد.
از مشخصات اصلی شبكه پیجر عمومی میتوان به موارد زیر اشاره كرد:
۱) طراحی متناسب با عوارض طبیعی و جغرافیایی شهر مورد نظر، بطوریكه پوشش امواج رادیویی در حد مطلوب بوده و پیام با بهترین كیفیت دریافت گردد.
۲) طراحی متناسب با تعداد كاربران شبكه به دو صورت مستقیم و غیر مستقیم حد اقل ۸ تا ۱۶ خط تلفن در مدار ورودی در نظر گرفته می شود. در روش غیر مستقیم تعدادی خطوط تلفن از نوعEnd to End, DID مورد نیاز خواهد بود.
▪ اساس سیستم ارتباط یك طرفه پیجر:
مشترك می تواند در تمام مدت غیبت خود در خواست نماید تا به محض تماس وی پیامهای دریافت شده را به اطلاع وی برسانند.
ـ بازخوانی پیامها : در صورتیكه مشتركی پیامی را به صورت كامل دریافت ننماید در اینصورت با تماس تلفنی با مراكز پیام پیجر، در خواست بازخوانی آن پیام را بكند.سیستم پیجینگ به طور خودكار سابقه چند پیام آخر را جهت بازخوانی ذخیره می كند.
ـ پیام عمومی روزانه:
پیامهایی از قبیل یش بینی وضع هوا، اخبار عمومی، اخبار ورزشی و قیمت ارز و شبكه پیام عمومی محسوب شده و مركز پیام پیجر همه روزه در ساعات معین آنها را باطلاع مشتركین می رساند.
ـ امنیت پیام:
مشترك جهت ایجاد امنیت در بازخوانی پیامهای خود،‌می تواند اسم رمزی را تعیین و به مراكز اعلام نماید.بدین ترتیب اگر كسی در خواست بازخوانی پیامهای مشترك مزبور را بكند باید اسم رمز را اعلام نماید، در صورت مطابقت،‌ اپراتور اقدام به بازخوانی خواهد نمود.
▪ شبكه های رادیویی پیجر اختصاصی :
با قابلیت شبكه عمومی براسی تعداد كاربر و مكان محدود طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد.
ب) بخش دوم
سرویسهای شبكه پیجو اصولا به توجه به وضعیت زیربنایی ارتباطی شبكه های PSTN PSPN ، PLMN ، ISDN كشورها دایر و یا بعضا تكمیل و قابل ارائه به مشتركین می شود.
▪ مزایای داشتن پیجر
۱) داشتن پیجر به شما آزادی حركت می دهد. كافیست به مردم بگویید « اگر با من كاری دارید كافیست با پیجر من تماس بگیرید»
۲) كسانی كه برای شما مهم هستند می توانند در هر زمان به شما دسترسی پیدا نمایند. پیجر وسیله ای است مطمئن – فوری و اختصاصی
۳) اگر بنا به مناسبت شغلی ولو برای مدت كوتاهی باید در حال حركت و دور از محل كارتان باشید، داشتن پیجر به شما این امكان را می دهد كه همیشه در دسترس باشید.
۴) داشتن پیجر به شما استفاده مادی نیز می رساند. همیشه در دسترس بودن یعنی ارائه سرویس خوب به مشتریها و سرویس خوب به مشتریها یعنی در آمد بیشتر.
۵) همیشه مشتریها نیستند كه نیاز به تماس با شما را دارند.با داشتن پیجر افراد خانواده – فرزندان و دوستان شما نیز می توانند به راحتی با شما تماس بگیرند.
۶) از طرف دیگر داشتن پیجر توسط هر یك از اعضای خانواده،‌ به شما این امكان را می دهد هر وقت كه بخواهید با همسر و فرزندان خود تماس داشته باشید.
۷) همیشه در دسترس بودن به نوعی حرفه ای بودن و كارایی و قابلیت اطمینان محسوب می شود. پیجر همیشه همه این امتیازات را برای شما فراهم می آورد.
۸) پیجرباعث صرفه جویی در وقت و پول نیز هست. در شهرهای پر جمعیت امروزی داشتن پیجر بهترین راه صرفه جویی در وقت و پول است.
▪ قابلیتها:
- دریافت پیامها اختصاصی (MMS) در كوتاهترین زمان
- دریافت اطلاعات(IMS)
- دریافت اخبار عمومی (PMS): اجتماعی – ورزشی و هواشناسی
- دریافت اخبار اقتصادی (EMS): نرخ ارز و سكه
- امكان ذخیره كردن و بازخوانی پیامها
- یاد آوری كارهای ضروری روزانه مثل قرار ملاقات و مصرف دارو
- دفترچه یادداشت
- دفترچه تلفن
- اوقات شرعی
- ساعت و تقویم
- بدون نیاز به خاموش كردن

منبع : بانک اطلاعات مهندسی برق