قالی‌بافی ، استان گلستان

صدای ضربات یكنواخت برخورد شانه بر تار و پود قالی، موسیقی زندگی تركمن است. قالی با همه چیز تركمن عجین است با رنج و شادی با زندگی و مرگ.
نقوش قالی تركمن هندسی است و متن فرش تركمنی از نقش‌های هندسی منظم و مكرر پوشیده شده است. عناصر سازنده قالی تركمن عبارتند از: گل‌های بزرگ و كوچك در صفحه مركزی، حاشیه‌های موازی كه در ردیف‌های منظم قرار گرفته‌اند، طرح‌هایی از اشكال گیاهی و عناصری از تمغاها (علامت باستانی طایفه)، نمادهائی از پرندگان شكاری محافظ قبیله (توتم) كه مورد احترام است، و گل، نشان و علامت خاص هر طایفه مانند گل «سالور»، گل «تكه»، گل «یموت»، گل «ساریق» و گل «چودوز».
قالی چنان با لحظات زندگی تركمن عجین است كه فرش‌های درون یك اوی یا خانه، تاریخچه خانواده به حساب می‌آید. به اوی كه پا می‌‌گذاری «انیسی» و «كاپونق» نوعی قالیچه ورود میهمان را گرامی می‌دارند. تمام قالی‌های زیرانداز جهاز زن خانواده است. بر «نمازلیق» (جانماز)‌ نماز می‌‌گذارند و به آن قطعه فرش كوچك كه در كناری افكنده شده و كودك بر آن می‌خزد «سالاچیق» می‌‌گویند. به هنگام جشن بر نمدهای كف اوی «خال» (فرش بزرگ) را می‌افكنند. «توربا و چووال»، غرجین (خورجین) كمدها و اشكاف‌های خانه‌اند كه برای نگاهداری آذوقه و وسایل از آن‌‌ها استفاده می‌شود. كیف‌های متعددی از قالی و گلیم، هریك كاربردی دارند و این همه را بر دار قالی خوابیده (ابزاری بسیار ابتدائی) كه از چند قطعه چوب قابل حمل و نقل ساخته می‌شود، می‌بافند. رمز و كنایه‌ای كه بر فرش تركمن نقش شده، از زندگی مادی و معنوی او نشأت گرفته است. صدها گل بزرگ و كوچك، بهار استپ را به یاد می‌آورند. نقش شاخ قوچ كه به كرات و بر هر بافته‌ای دیده می‌شود، نماد خیر و بركت و پاسدار حیات مادی جامعه رمه‌دار است و نقش ساده شده برنده شكاری یادآور توتم فراموش نشده طایفه و اشكال حیوانات جادویی، طلسم‌هایی است كه برای رماندن ارواح شیطانی و حفاظت ساكنین خانه و انتخاب گل طایفه‌ای دیگر به جای طایفه خودی تاریخ شكست و مقهور شدن و از دست دادن استقلال و پذیرش سلطه طایفه دیگر را بازگو می‌كند و این همه فرهنگ تركمن است كه همچون كتیبه‌ای بر فرش نقش شده است.