موازی سازی چیلرهای واحد تفکیک

با تکمیل و راه اندازی پروژه »پارالل سازی چیلرهای واحد تفکیک«، یک گام دیگر به سمت تکمیل طرح بزرگ ریومپ در واحد تفکیک پالایشگاه نفت پارس برداشته شد. پروژه ریومپ واحد تفکیک در حالی به ماههای پایانی خود نزدیک می شود که تاکنون بیش از۱۰ مرحله را طی کرده و پس از تکمیل، نفت پارس را به لحاظ ظرفیت تولید واحد تفکیک در صدر تولیدکنندگان داخلی محصولات روانکار قرار خواهد داد. مهندس ساسان سبحانی، مدیر فرآیند در پالایشگاه نفت پارس از آخرین تحولات مربوط به پروژه ریومپ در واحد تفکیک سخن گفت که مشروح آن از نظر خوانندگان می گذرد.
● ریومپ، از ابتدا تاکنون
پروژه ریومپ از حدود۶ سال پیش با آغاز به کار مدیریت جدید در واحد تفکیک شروع شد. مهندس خسرو وثوق زاده مدیرعامل از همان ابتدای کار طرحهایی را برای افزایش تولید در نظر داشت که با بررسی های انجام شده روی واحد تفکیک، مشخص شد، این واحد با تنگناهای زیادی روبه رو است و در صورت برطرف شدن مشکلات آن، می توان به افزایش تولید قابل ملاحظه ای دست یافت. از ابتدا، پروژه ریومپ به صورت مرحله ای جلو رفت و در هر مرحله، یک اصلاح و تغییر و بهبود (modification) انجام می شد. براین اساس تاکنون پروژه ریومپ بیش از۱۰ مرحله مختلف را طی کرده است. از سال گذشته، طرح جامع و نهایی ریومپ براساس اصلاحاتی که در هر مرحله انجام شده و به نتیجه رسیده بود، تهیه و مطرح شد. این، به معنای مشخص شدن حدود و نقطه تکمیل پروژه ریومپ در واحد تفکیک بود. طرح یاد شده، به طور جدی در دست پیگیری و پیشرفت است. اما کاری که چند روزی است به بهره برداری رسیده، سیستم پارالل کردن چیلرهای واحد تفکیک است. چیلرهای واحد تفکیک، بخش مهمی در پروسه تفکیک هستند که کریستالیزاسیون واکس و اختلاط فید و حلال در این مجموعه انجام می شود و کیفیت کار آن تأثیر بسیار زیادی روی کیفیت تولید، راندمان و ظرفیت واحد دارد.
پیش از این، فشار در سیستم بالا بود و امکان افزایش فید و تولید وجود نداشت. منظور از فید(خوراک) همان رافینیتی است که از لوبکات در واحدهای فورفورال گرفته شده و پس از ورود به واحد تفکیک تحت اثر حلال و سرما قرار می گیرد.
به دلیل بالا بودن فشار در مجموعه چیلینگ یا کریستالیزاسیون واحد تفکیک، کار می بایست به صورت ایمن دنبال می شد. برای این بخش پیشنهاد پارالل(موازی) شدن چیلرها مطرح شد تا ضمن ایمن شدن فضای کار، بتوان هم فشار مازاد را انداخت و هم فید و در نهایت تولید را افزایش داد. براین اساس، طراحی های لازم ارایه و پروژه انجام شد که در حال حاضر به بهره برداری رسیده است. به گونه ای که فیدرهای قبلی بازسازی شد و چیلرهای کسری نیز خریداری، نصب و راه اندازی شد و در حال حاضر، چیلرهای واحد تفکیک با۲ پالس موازی مشغول به کارند. در همین رابطه، برجهای فشار بالا و پایین ریکاوری روغن نیز تعویض شد. چرا که برجهای قبلی ظرفیت دریافت کامل حلال متناسب با افزایش فید را نداشت. از این رو ضروری بود از برجهای بزرگتری استفاده شود.
با بهره برداری از این سیستم، به یقین بخش چیلینگ و کریستالیزاسیون واحد تفکیک ظرفیتی را در حد ظرفیت نهایی ریومپ واحد تفکیک پیدا خواهد کرد.
● نقش واحد فرآیند
در خصوص نقش واحد فرآیند در پروژه ریومپ باید اشاره کرد که این واحد در ارایه پیشنهادها برای رفع تنگاهایی که در پروژه ریومپ مطرح بوده، نقشی فعال و حساس داشته است. هر یک از پیشنهادات واحد فرآیند با کار فنی و مهندسی مورد تأیید قرار گرفته و در پروژه منظور شده است. برای آماده سازی بستر اجرای ریومپ در واحدهای در حال کار، بحث ایمنی اهمیت زیادی دارد. وقتی قرار است در چنین واحدهایی عملیات اجرایی گسترده ای شامل جوشکاری و اقدامات دیگر انجام شود، رعایت ایمنی اهمیت دوچندان می یابد. واحد فرآیند این بستر را فراهم کرده که کارهای اجرایی بدون هیچ کندی و توقفی در واحد مربوطه انجام شود.
گفتنی است واحد تفکیک به دلیل تماس و درگیری با مواد و حلال های قابل اشتعال، از ضریب خطر بالایی برخوردار است.
این در حالی است که به رغم اجرای کارهای گرم مثل جوشکاری و نصب تجهیزات سنگین در این واحد، تاکنون هیچ حادثه زیانباری اتفاق نیفتاده است. تطبیق دادن کارکنان واحد تفکیک در همه رده ها با تغییرات از طریق ارایه آموزش های تخصصی بخش دیگری از کار بود. بهره برداری از سیستم های جدید نیازمند آشنایی کامل کادر بهره بردار و عملیات با
سیستم هاست. برای تحقق این منظور برنامه ریزی کامل انجام شد و در هرمرحله آموزش های بسیار دقیقی به پرسنل واحد تفکیک ارایه شد، به طوری که بتوانند بدون هیچ مشکلی سیستم های جدید را وارد خط سرویس دهی کنند. به واسطه این تدابیر، پروژه ریومپ در واحد تفکیک تاکنون با کمترین میزان افت تولید و خاموشی واحد پیش رفته است.
در اینجا، منظور، کمترین خاموشی حین و پس از در سرویس قرار دادن سیستم های جدید است. یعنی پس از نصب و بهره برداری سیستم، برای سرویس گرفتن از سیستم، واحد دچار توقف یا»upset« نشده است، چرا که پروژه همزمان با این که واحد در حال تولیدبوده، به صورت پارالل انجام شده، بدون این که لطمه چندانی به تولید وارد شود.
به طور کلی می توان گفت پروژه های ریومپ، پروژه های ساده ای نیست، چرا که واحد در حال تولید است، کار اجرایی اعم از نوسازی، نصب تجهیزات و بهره برداری باید انجام شود ضمن این که تولید نباید مخدوش شود.
»شات داون« هایی که در پالایشگاه به تازگی انجام شد، ضروری و ناگزیر بود. یعنی در مراحلی صورت گرفته که برای نصب اتصالات هیچ چاره ای جز قطع تولید و متوقف کردن واحد وجود نداشته است.
● آموزش تخصصی برای تطبیق با تغییرات
مدیر فرآیند در پالایشگاه نفت پارس در خصوص چگونگی آموزش های ارایه شده به پرسنل واحد تفکیک برای تطبیق با تغییرات و اصلاحات جدید، چنین توضیح داد: این آموزش ها از طریق افراد ارشد واحد که مستقیماً درگیر اجرای پروژه بوده اند و از جزئیات مطلع بودند به صورت اختصاصی به درون واحد تفکیک منتقل شده است. محتوای
آموزش ها را مبانی آشنایی و کار با سیستم از جمله هدایت لاین آپ خطوط و انتقال پروسس های جدید سرویس دهی به اپراتورهای واحد تشکیل می دهد. قطعاً بدون این آموزش ها اپراتورهای واحد نمی توانستند به یکباره تجهیزات جدید را به بهره برداری برسانند. یکی از موارد مهمی که در همین رابطه می توان مورد اشاره قرار داد، بهره برداری از سیستم مدرن و پیشرفته (Distributed Control System) DCS است. سیستم کنترل قبلی، سیستم نیوماتیکی و ضعیفی بود که سیستم کنترل جدید با تکنولوژی کامپیوتری، جایگزین سیستم قدیمی شد. در این شرایط آموزش اهمیت زیادی داشت و نقص و ضعف در ارایه این آموزش ها حتی می توانست تولید را در واحد متوقف کند.
سیستم کنترل متمرکز یکی از تغییرات و اصلاحات در نظر گرفته شده در سلسله ریومپ های اجرا شده، نصب سیستم کنترل متمرکز DCS به جای سیستم کنترل نیوماتیک قبلی بود. مفهوم DCS این است: سیستم های کنترلی که در یک یا چند واحد پراکنده هستند، درDCS به صورت متمرکز، در یک اتاق کنترل و روی یک پانل کنترلی جمع می شوند تا اپراتور بتواند واحد را روی یک پانل مانیتور و کنترل کند.
سیستم کنترل قبلی خیلی گسترده بود و تجهیزات آن، وسعت زیادی از یک پانل را اشغال می کرد. ولی در سیستم جدید، کار کنترل از روی یک پانل کامپیوتری کوچک لیکن فوق العاده کارآمد انجام می شود.
● اتکا به توان داخلی
فاز اخیر نوسازی و بهسازی پالایشگاه که متضمن کیفیت تولید، راندمان و افزایش ظرفیت است، مستقیماً زیر نظر مهندس خسرو وثوق زاده مدیرعامل نفت پارس به اجرا در آمد. همچنین اجرای پروژه سنگین ریومپ واحد تفکیک برگرفته از دانش و تجربه کارشناسان و مهندسان شرکت نفت پارس بود. پیشنهادات مختلف تغییرات و اصلاحات، کاملاً از سوی متخصصان داخل نفت پارس مطرح شده و اساس آن، تجربیات عملی کل مجموعه بود. در بخش مهندسی، طراحی و اجرا نیز به دلیل وسعت بالای کار قسمتی از کار توسط نیروهای داخل نفت پارس انجام شد و در قسمتی هم از خدمات مشاور و پیمانکار داخلی استفاده شد.

منبع : ماهنامه نفت پارس