امنیت بندری

یكی از اساسی‌ترین شاخص‌‌های بحرانی در حمل و نقل بنادر، موضوع ایمنی است. حمل كالا‌های خطرناك و مواد اشتعال‌زا از طریق بنادر كشور به رعایت ایمنی،بهداشت و حفظ محیط زیست نیازمند است. از آنجا كه میزان تخلیه و بارگیری كالا‌های خطرناك در بنادر كشور رو به افزایش است، رعایت ایمنی در بنادر كشور بیش از پیش ضروری به نظر می رسد. با شناسایی عوامل حادثه ساز در بنادر و یادگیری راهكار‌های پیشگیری از آن‌ها، می‌توان به محیط كاری امن و ایمن دست یافت.
● حوادث در بنادر
۱) برخورد با وسایل حمل و نقل از قبیل جرثقیل‌ها، لیفتراك‌ها، واگن‌ها و....
۲) وقوع آتش سوزی
۳) سقوط افراد از ارتفاع ( بالابر‌ها، جرثقیل‌ها، عرشه كشتی‌ها و...) و سقوط بار بر روی افراد
۴) مسمومیت حاد ناشی از تماس با محموله‌های حاوی مواد سمی‌
۵) نزاع‌های جمعی و درگیری‌های فردی بین گروه‌های كاری مختلف با قومیت‌ها و حتی ملیت‌های گوناگون در بندر
● مهم‌ترین حوادثی كه سلامتی افراد را در بنادر تهدید می‌‌كند:
۱) كمبود یا نبود وسایل مكانیكی مناسب برای جابه‌جایی و حمل بار
۲) سروصدا و ارتعاش ناشی از لوازم و دستگاه‌های مختلف
۳) تهویه نامناسب در اماكن سرپوشیده و آلودگی هوای فضای عمومی‌ بندر
۴) نبود یا كمبود امكانات رفاهی و بهداشتی
۵) كار در فضا‌های كوچك و محدود وابزار كار نامناسب
۶) تابش اشعه مستقیم خورشید، گرما، رطوبت و شرایط جوی نامساعد
۷) كمبود نور در اماكن
۸) سقوط از ارتفاع بیشترین حوادث در بندر‌ها
۹) اختلالات و درد‌های ستون مهره‌ها بیشترین بیماری‌ها در میان كارگران بندر
۱۰) بیماری‌های ریوی ناشی از استنشاق ذرات گردوغبار و مواد شیمیایی سمی‌، به‌خصوص آزبست كه هنوز در خیلی از كشور‌ها یك معضل اساسی است و از میان كارگران بارانداز‌ها، قربانی می‌‌گیرد.
۱۱) سوختگی پوست در تماس با محموله‌های شیمیایی، خطرات ناشی از محموله‌های مواد رادیو اكتیو و بیماری‌های عفونی ناشی از محصولات دامی‌ نظیر پشم، پوست و....
● راهكار‌های پیشگیری از حوادث در بندر
حوادث شغلی در بارانداز‌ها در اغلب موارد باعث جراحات شدید و مرگ كارگران شده و خسارات جبران ناپذیری به تجهیزات، ماشین‌آلات و كالاها وارد می‌‌كند. حوادثی مثل آتش سوزی ناشی از عللی به‌ظاهر ساده و پیش پا افتاده مثل سیگار یا اتصال برق در انبار‌ها، هرساله خسارات فراوانی به‌دنبال داشته و به تعداد زیادی از كارگران آسیب می‌‌زند.شمار زیادی از حوادث در واقع بدلیل نا آگاهی و ناآشنائی كارگران و حتی سرپرستان با ساده‌ترین مفاهیم ایمنی اتفاق می‌ افتد.بنابراین آموزش مقررات كار و ایمنی شغلی، به‌خصوص به‌صورت مداوم و برنامه ریزی شده برای تمام گروه‌های شغلی در بارانداز‌ها ضروری است.
برای اپراتوری تجهیزات مكانیكی نظیر بالابر‌ها، جرثقیل‌ها، لیفتراك‌ها و سایر ماشین‌ها باید افراد با سابقه كه شیوه كار با این وسایل را كاملا آموزش دیده و دارای گواهینامه هستند، در نظر گرفته شوند. در غیر این‌صورت به استقبال خطر رفته و آمار حوادث و خسارت افزایش می‌یابد.هرساله تعداد زیادی از حوادث در بارانداز‌ها به دلیل سقوط افراد از ارتفاع (روی محموله‌ها، كانتینر‌ها یا جرثقیل‌ها و...)، برخورد با لیفتراك و سایر وسایل حمل و نقل به وقوع می‌‌پیوندد كه در اكثر موارد به جراحات شدید، نقص عضو و حتی مرگ منجر می‌‌شود. اغلب انجام كار‌های ساده‌ای مثل خط كشی معابر و محل توقف یا عبور و مرور ماشین‌ها و تامین روشنایی فضا‌های بارانداز در شب می‌تواند به‌راحتی جلوی بسیاری از حوادث مرگبار را بگیرد.
امروزه قوانین و مقررات بندر‌ها در تمام دنیا براساس قوانین و استاندارد‌های بین المللی است. در این قوانین، بازرسی از تجهیزات و وسایل مكانیكی حمل و جابه‌جایی نظیر بالابر‌ها، جرثقیل‌ها و... در اولویت قرار دارند و در صورت خرابی و ناكارآمدی، باید بلافاصله تعمیر یا تعویض شوند.
به‌دلیل شرایط آب و هوایی مرطوب در بندر در اغلب موارد، دستگاه‌ها دچار پوسیدگی و فرسایش زودرس می‌شوند، بنابراین تعمیر و نگهداری تجهیزات بندری اهمیت فراوانی دارد.برای احتیاط در هنگام جابه‌جایی و شناسایی مواد و محموله‌های خطرناك نظیر مواد شیمیایی مختلف مثل انواع اسید‌ها، قلیا‌ها و... و پیشگیری از وقوع هرنوع حادثه، برچسب زدن و علامت‌گذاری محموله به روش استاندارد باید الزامی‌ باشد و از تماس افراد با محموله‌های فاقد علامت جلوگیری شود. همچنین وجود ماموران و بازرسان ایمنی به تعداد كافی در محوطه‌های بندر به رعایت قوانین و مقررات ایمنی از سوی كاركنان كمك فراوانی می‌كند.‌‌

سید عیسی عماد

منبع : روزنامه سلامت