ویژگی‌های بنیادین نظام حقوقی اسلام

پیدایش جوامع انسانی و لزوم ارتباط و تقسیم کار، افراد جامعه را به پذیرش یک سلسله اصول اخلاقی وادار نمود که بعدها پایه قوانین حقوقی قرار گرفت. توسعه روزافزون جوامع بشری و دستیابی به پیشرفت‌های بیشتر مادی و علمی، نیاز بشر را به تأسیس نظام حقوقی گوشزد می‌نمود.
در بعضی از جوامع، به‌دنبال پذیرش این حقیقت که ”انسان توان شناخت سعادت واقعی خود و در نتیجه توان وضع قوانینی که سعادت او را تضمین نماید، ندارد“، نظام حقوق الهی و بالمآل نظام حقوق اسلام شکل گرفت.
به موازات نظام حقوق الهی، در جوامع دیگر، نظام‌های حقوقی بشری ایجاد گردید که تفاوت اساسی آن با نظام حقوق الهی در قوانین موضوعه، نحوه اعلام قوانین و ضمانت اجراء آن می‌باشد. به‌طور کلی نظام‌های حقوقی مزبور، در خانواده حقوقی نظام‌های حقوق موضوعه قرار می‌گیرند.

سید محمد صادق طباطبائی ـ استادیار گروه حقوق دانشگاه اصفهان

منبع : حوزه معاونت تحقیقات و فناوری