آموزش کارآفرینی

● آموزش کارآفرینی
اهمیت کارآفرینی انکار ناپذیر و پرداختن به آن از ضروریات حال حاضر کلیه کشورها است.براساس بررسی های به عمل آمده نقش و جایگاه کارآفرینی کاملاً مشخص و پرداختن به آن جزو برنامه های اصلی طرحهای توسعه کارآفرینی کشورها است.
اهدافی که در برنامه های آموزش و پرورش کارآفرینان پیگیری می شود عبارتند از:تربیت کارآفرینان جدید, هدایت کارآفرینان به سمت کسب مهارتهای لازم و ارائه مهارتهای لازم به آنان به منظور بالابردن میزان موفقیت آنان در کسب و کارهایی که شروع می نمایند.
● ضرورت آموزش کارآفرینی
در حال حاضر سیر تحولات جهانی , کارآفرینان را در خط مقدم توسعه فن آوری و توسعه اقتصادی قرار داده است. تجربه موفقیت آمیز اغلب کشورهای پیشرفته و نیز برخی از کشورهای در حال توسعه در عبور از بحرانهای اقتصادی به واسطه توسعه کارآفرینی در آن کشورها, موجب گردیده تا سایر کشورها نیز برای کارآفرینی, کارآفرینان و شکل گیری کسب و کارهای نوآورانه اهمیت خاصی قائل گردند.
با عنایت به پدیده جهانی شدن اقتصاد, برخی عقیده دارند که « بازارهای جهانی فردا از آن شرکتهایی است که به ریسک پذیری کارآفرینانه بها می دهند و برای گسترش سرمایه های فکری خود در حد کلان سرمایه گذاری می کنند, در بالندگی فردی پرتلاشند و در خط مشی گذاری, شرایط محیطی را مد نظر قرار می دهند» (به نقل از احمد پور). بر همین اساس, توسعه کارآفرینی از جنبه های گوناگون مدنظر قرار گرفته است. آموزش, یکی از جنبه های مهم در گسترش کارآفرینی است که مورد توجه ویژه ای واقع شده است. با توجه به مطالعات مختلفی که صورت گرفته ثابت شده که ویژگیهای کارآفرینان اغلب اکتسابی است و نه توارثی و از این رو در حال حاضر آموزش کارآفرینی به یکی از مهمترین و گسترده ترین فعالیتهای دانشگاهها تبدیل شده است.
● اهمیت و جایگاه آموزش کارآفرینی
با ورود جامعه شناسان و روانشناسان به عرصه مطالعات و تحقیقات پیرامون کارآفرینی و کارآفرینان و نتایجی که از این تحقیقات حاصل شده,ضرورت کارآفرینی و توسعه آن (بویژه آموزش کارآفرینی ) بیش از پیش مشهود گردید و همین امر موجب افزایش تلاشها برای توسعه کارآفرینی و آموزش آن در دو دهه گذشته شده است.
از جمله کسانی که در زمینه بررسی ویژگیهای کارآفرینان مطالعه و تحقیقاتی انجام داده اند می توان به مک کله لند,کارلند,جان استوارت میل,بروکهاوس,دیویدبرچ,تیمونز,کالینز,مور,مایر,گلدشتاین و نورد اشاره کرد.نتایج این تحقیقات بر اکتسابی بودن اغلب ویژگی های کارآفرینان تاکید دارد.لذا باید در فراهم آوردن محیط مناسب و آموزشهایی که ویژگی ها,تجربیات و مهارتهای لازم را در افراد تقویت کند,سعی نمود. بررسیهای محققین منتج به پیش بینی و طراحی دوره های آموزشی کارآفرینی شده است, به طوری که دوره های آموزشی کارآفرینی با هدف تربیت افرادی با اعتماد به نفس بالا, فرصت شناس و به طور کلی افرادی که تمایل بیشتری به راه اندازی کسب و کارهای مستقل دارند,طراحی شده اند. در حقیقت هدف این بوده تا افراد در طی دوران تحصیل , افرادی موسس تربیت شوند(کاتن) این افراد شامل پیشگامان در فعالیتها, ماجراجویان,جسوران,مبتکران,فرصت طلبان,جاه طلبان و ارتقاء جویان می باشند(گیب ۱۹۸۷). این قبیل دوره ها به دنبال بهبود انگیزش گرایش هایی همچون تمایل به استقلال , فرصت جویی , ابتکار , تمایل به مخاطره پذیری , تعهد به کار , تمایل به حل مشکلات و لذت بردن از عدم قطعیت و ابهام می باشد.
باتوجه به ضرورتهای آموزش کارآفرینی , اولین دوره های آموزشی در این زمینه از اواخر سال ۱۹۶۰ در آمریکا شروع شدو در حال حاضر دانشکده ها و دانشگاههای بسیاری از کشورهای دنیا دوره های آموزش کارآفرینی را در برنامه های آموزشی خود گنجانده اند.
● اهداف آموزش کارآفرینی
به طور کلی هدفهای مورد نظر در آموزش کارآفرینی به شرح ذیل می باشند:
الف) تحریک انگیزه ها: یکی از اهداف در آموزش و ترویج کارآفرینی تحریک انگیزه ها در افرادی است که دارای خصوصیات کارآفرینانه می باشند.شناخت این افراد از توانایی های خود و آگاهی دادن در این زمینه و برانگیختن آنها از اصلی ترین وظایف آموزش کارآفرینی است.تحریک انگیزه هایی از قبیل:میل به کسب ثروت,توفیق طلبی ,استقلال طلبی, تمایل به ساختن چیزی نو , قبول نداشتن شیوه های موجود, قرار نگرفتن فرد در پایگاه اجتماعی که لیاقتش را دارد و نظایر آن موجب می شود که فرد را در مسیر کارآفرین شدن قرار دهد.
ب) پرورش ویژگی ها:
چنانکه ذکر شد ویژگی هایی که موجب می گردد فرد کارآفرین شود,توارثی نیست بلکه اکتسابی است.بنابراین پرورش این ویژگیها در افراد مختلف لازم است.برخی از افراد در محیط هایی پرورش می یابند که زمینه برای تحریک انگیزه ها و پرورش ویژگی های آنان فراهم است , بنابراین در صورتی که این افراد کسب و کاری را شروع نمایند ,مطالعات نشان داده که اغلب با موفقیت همراه خواهد بود.اما بیشتر مردم در چنین محیط هایی قرار ندارند, لذا ایجاد انگیزش و پرورش ویژگی ها از طریق برنامه های آموزشی برای آنان لازم است.این ویژگی ها شامل مواردی همچون آموزش تفکر خلاق,بالابردن ریسک پذیری ,بالابردن قدرت تحمل ابهام, دادن اعتماد به نفس , فرصت شناسی , دادن اطلاعات آموزشی نسبت به خصوصیات روانی شخص از قبیل مرکز کنترل می باشد.
ج) آموزش مهارتها:
این آموزشها به سه بعد تقسیم می گردند:
▪ قبل از تاسیس شرکت
▪ زمان تاسیس شرکت
▪ بعد از تاسیس شرکت (اداره شرکت)
قبل از تاسیس باید فرد کارآفرین چگونگی راه اندازی یک کسب و کار و مراحل آن,چگونگی انجام کارهای گروهی و مهارتهای ارتباطی و نظایر آن را بیاموزد. در زمان تاسیس باید در زمینه مسائل مالی,شناخت بازار,اصول مدیریت, بیمه,اقتصاد,قانون کار وامور حقوقی، آگاهی و تبحر لازم را کسب نماید.توانایی مدیریت توسعه و رشد شرکت , یافتن شیوه های جدید,رقابت و حفظ موقعیت در بازار,یافتن بازارهای جدید نیز از
جمله مهارتهای مورد نیاز کارآفرین بعد از تاسیس شرکت هستند.
کلیه هدفها و مراحل فوق به منظور ایجاد انگیزش در بین افراد و ایجاد کارآفرینان جدید,آگاهی دادن,هدایت و تشویق کارآفرینان به سوی کسب مهارتهای لازم و ارائه آموزشهای لازم برای کسب مهارتهای مورد نیاز به کارآفرینان صورت می گیرد و گذراندن این دوره ها برای موفقیت کارآفرینانی که قبلاً هیچگونه سابقه و زمینه محیطی لازم برای آنان فراهم نبوده ,ضروری است.

محمود قوچانی

منبع : ایران سهراب