شنبه, ۲۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 11 May, 2024
مجله ویستا
دستگاه موسیقی ایرانی
موسیقی سنتی ایران را دستگاهها و ملحقات یا متعلقات و گوشه های موسیقی تشکیل میدهد . دستگاه از دو کلمه (( دست )) و (( گاه )) بمعنای مکان ، زمان و نغمه تشکیل شده است و مانند کلمه پهلوی دستان در موسیقی دوران ساسانی بنوعی موسیقی که با دست اجرا می شود اشاره می کند .
دستگاه را به معنای وسیعتر می توان به سیستمی تعبیر کرد چه از این حیث نیز موسیقی ایرانی به سیستماتلیون Systema teleion ( سیستم کامل ) یونانی شباهت دارد که در موسیقی قدیم یونان شامل دستگاههای دورین ، فریژین ، لیدین و ملحقات آنها مانند هیپو دورین و هیپر فریژین و غیره بوده است .
مـوسیقی سـنتی ایـرانی دارای هفـت دستگاه و پنج آواز است که از متعلقات یا ملحقات آن شمرده می شود . از این آوازها چهار آواز متعلق به دستگاه شور است و یک آواز متعلق به دستگاه همایون است .
۱) دستگاه شور :
▪ آواز افشاری
▪ آواز دشتی
▪ آواز ابوعطا
▪ آواز بیات ترک
۲) دستگاه همایون :
▪ آواز اصفهان
۳) دستگاه سه گاه
۴) دستگاه چهارگاه
۵) دستگاه ماهور
۶) دستگاه نوا
۷) دستگاه راست پنجگاه
آواز در اصل قسمتی از دستگاه است و چون در شور و همایون وسعت بیشتری یافته است جداگانه استقلال پیدا کرد .
در هر دستگاه و آواز گوشه های فراوان و مختلف بکار می رود . گوشه موسیقی جزء کوچکی است که به تنهائی استقلال ندارد اما هر گوشه به آهنگ خاصی نواخته می شود و نوازنده روی این گوشه ها بدیهه نوازی می کند .
اسـتادان بـزرگ موسیقی از سـده گذشتـه برای تنظیم و ترکیب گوشه ها در دستگاهها و آوازها طبقه بندی خاصی بکار می بردند که آنرا (( ردیف )) می نامیدند . این طبقه بندی هر چند متکی به اصول بود ، تا حدی نیز به ذوق و سلیقه استاد بستگی داشت . از میان اینگونه طبقه بندیها ردیف آقا حسینقلی ، میرزا عبدالله ، درویش خان و ابوالحسن صبا معروفتر است . یک دستگاه از نظر فرم موسیقی قطعه کاملی است و مانند سونات و سنفونی دارای قواعد و قسمتهای مختلف است که با ساز و آواز اجرا می شود .
در موسیقی غربی معمولاً قطعاتی که بوسیله ساز یا ارکستر نواخته می شود با موسیقی آوازی فرق دارد اما در دستگاه موسیقی ایرانی آواز قسمت اصلی و مرکزی موسیقی است و قسمتهای پیشین و بعدی آواز در حقیقت بطور مقدمه یا خاتمه موسیقی به آن بستگی دارد .
با این حال گاهی نیز آواز نقش خود را به ساز می دهد و در این مورد اگر چه آواز خوانده نمی شود اما حـالت مـوسیقی جـنبه آوازی Cantabile را از دست نـمی دهد . در مـوسیقی غـربی نـیز اینگونه (( ترانه های بدون کلام )) وجود دارد که با ساز تنها یا ارکستر بدون خواننده اجرا می شود .
● دستگاه موسیقی ایرانی پنج قسمت دارد .
۱) پیش درآمد
۲) چهار مضرب
۳) آواز
۴) تصنیف
۵) رنگ
در قدیم دستگاه موسیقی بوسیله یک ساز و گاهی به همراهی ضرب و آواز اجرا می شد . امروز قسمتهای سازی بوسیله ارکستر نواخته می شود که ضمن کنسرت هنرنمائی کند .
منبع : پایگاه تجاری و اطلاعرسانی صنایع دستی
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
انتخابات مجلس انتخابات مجلس دوازدهم مجلس شورای اسلامی انتخابات مجلس دوازدهم مجلس ستاد انتخابات کشور رهبر انقلاب وزارت کشور رئیس جمهور دولت دولت سیزدهم
ایران زلزله تهران هواشناسی سیل شهرداری تهران فضای مجازی سازمان هواشناسی پلیس قتل بارش باران آموزش و پرورش
قیمت طلا خودرو قیمت دلار قیمت خودرو بورس ایران خودرو گاز بانک مرکزی هوش مصنوعی نمایشگاه نفت مالیات بازار خودرو
نمایشگاه کتاب نمایشگاه کتاب تهران تلویزیون کتاب سینمای ایران رضا عطاران دفاع مقدس نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران سریال نمایشگاه مهران مدیری تئاتر
فناوری
فلسطین رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه جنگ غزه آمریکا حماس روسیه سازمان ملل رفح اوکراین افغانستان
پرسپولیس فوتبال استقلال لیگ برتر سپاهان باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران رئال مادرید هوادار لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ باشگاه استقلال
ایلان ماسک شفق قطبی طوفان خورشیدی اینترنت ناسا اپل فیبرنوری گوگل ماهواره
کاهش وزن چاقی فشار خون آسم زایمان سرماخوردگی