معرفی باشگاه های تهرانی استقلال (تاج)

حدود ۶۰ سال پیش بود. دقیقاً سال ۱۳۲۳. چهار جوان نظامی و دانشجو تصمیم گرفتند باشگاه ورزشی راه بیندازند. نام آنها میرزایی، نواب، خشایار و جانان پور بود. تصمیم آنها در چهارم مهر این سال عملی شد. محل باشگاه نیز خیابان فردوسی در نظر گرفته شد. اعضای این باشگاه،جانان پور، خاكزاد، گیتی، گریش، كلانی، مهدیون، حسینی، میرزایی و خشایار بودند. به دلیل علاقه مندی موسسان باشگاه به ورزش دوچرخه سواری، نامش را «دوچرخه سواران» گذاشتند. در ابتدا تنها رشته فعال باشگاه، دوچرخه سواری بود اما در مدت زمان كوتاهی رشته های والیبال، بسكتبال، پینگ پنگ، وزنه برداری، كشتی، شنا و فوتبال نیز فعالیت خود را در باشگاه دوچرخه سواران آغاز كردند.از سوی دیگر، باشگاه تور كه توسط مرحوم علی دانایی فرد تشكیل و هدایت می شد با شكست تیم كارگر آبادان، مورد توجه مسئولان دوچرخه سواران قرار گرفت و طی مذاكراتی موافقت شد كه تور با نام دوچرخه سواران وارد عرصه رقابت در فوتبال شود. رقابت اصلی در فوتبال كشور تا پیش از سال ۱۳۲۵ بین تیم های دارایی، شاهین و سرباز بود اما با ورود تیم دوچرخه سواران كه از همان ابتدا با رنگ آبی وارد میدان شد، رقابت تقسیم بر چهار شد و این چنین تیم فوتبال دوچرخه سواران در سال ۱۳۲۵ و با حضور پرویز عموقلی، گرائیلی، دانایی فرد و سید آقا جلالی در هیات مدیره تشكیل و روانه رقابت ها شد. طی سال های ۱۳۲۵ تا ۱۳۲۸ تیم دوچرخه سواران در مسابقات باشگاهی شركت كرد. در سال ۱۳۲۵ و ۱۳۲۶ دو عنوان نایب قهرمانی در مسابقات باشگاه های تهران، را كسب كرد. نایب قهرمان جام حذفی تهران در سال ۱۳۲۵ و قهرمان جام حذفی در سال ۱۳۲۶ دیگر مقام های این تیم طی سال های پس از افتتاح بود.سپهبد پرویز خسروانی در سال ۱۳۲۸ امتیاز باشگاه را خرید و نام آن را به تاج تغییر داد. اولین مدیر باشگاه نیز سروان پرویز شیخوان انتخاب شد. در همین سال باشگاه تاج قهرمان مسابقات باشگاه های تهران شد. به دلیل حضور نظامیان ارشد نظام وقت و توجه ویژه خاندان سلطنتی رژیم گذشته، تاج از ردیف بودجه اختصاصی برخوردار شد و همیشه مورد عنایت خاندان سلطنتی قرار گرفت. این تیم پس از تشكیل بنا به دلایلی كه ذكر شد، در مقابل شاهین قرار گرفت. از این پس مردم، شاهین را مظهر ملت و تاج را مظهر سلطنت می دانستند. از این رو تاج كه می توانست با توجه به قدرتش در میدان، طرفداران بی شماری را جذب كند، تنها به همین دلیل در جذب تماشاچی از شاهین عقب افتاد. باشگاه دوچرخه سواران پس از تغییر نام به تاج، محل خود را نیز تغییر داد. آدرس جدید باشگاه تهران، پارك امین الدوله و رنگ لباس پیراهن آبی با آستین سفید، شورت ورزشی و جوراب سفید بود. علی دانایی فرد موسس فوتبال باشگاه دوچرخه سواران و تاج برای تقویت تیم اصلی تاج با همكاری مسئولان وقت باشگاه تصمیم به تاسیس باشگاه های جنبی گرفت كه در حقیقت تغذیه كننده تیم اصلی بودند. تیم های تورج، افسر، دیهیم، كوروش و اتم تعدادی از این تیم ها بودند. پس از آن تاج در سراسر كشور گسترش یافت. در شهرهای اهواز و رشت بیش از دیگران تاج پایگاه مردمی یافت و رشد كرد.
اولین سفر خارجی
در سال ۱۳۲۹ اولین سفر برون مرزی باشگاه تاج به كشور افغانستان انجام شد. بازیكنان و اعضا همراه با اتوبوس راهی افغانستان شدند. حاضران در سفر به خاطره جالبی از این سفر اشاره می كنند كه «قرار بر این بود بازیكنان نوبتی روی سقف اتوبوس بخوابند. نوبت هشیار نژاد شد. او رفت و بر روی سقف اتوبوس خوابید. پس از طی ۲۰ كیلومتر كه نوبت تغییر پست خواب شد، اعضای تیم متوجه شدند هشیارنژاد از سقف به پایین سقوط كرده است. ناچار راه را برگشتند ولی وقتی به هشیارنژاد رسیدند او همچنان در كنار جاده خوابیده و اصلاً متوجه سقوطش نشده بود.» از دیگر نكات جالب این سفر مشكل فنی اتوبوس در دشت دل آرام افغانستان بود. بازیكنان تاج تا تعمیر اتوبوس مجبور به تحمل گرسنگی در بیابان شدند. در این سفر تیم تاج یك بازی دوستانه با تیم ملی كشور افغانستان انجام داد كه طی آن موفق شد سه بر دو حریف را شكست دهد.
دهه ۴۰ شمسی
طی دهه ۴۰ شمسی تیم تاج با تیم های مطرحی چون راپیدوین اتریش، توربیدوی مسكو، اسپارتاك چك، دوسلدورف آلمان، كریستال پرو و تیم های دیگری از كشورهای برزیل، سوییس، تركیه، سوئد و آذربایجان بازی های دوستانه برگزار كرد كه همین امر موجب شهرت بیشتر تاج در این دهه شد. در این دهه اولین مربی خارجی برای تیم تاج توسط مسئولان باشگاه به خدمت گرفته شد. این فرد كسی نبود جز رایكوف معروف كه تحول شگرفی در فوتبال استقلال و حتی ایران به وجود آورد. نسل ماندگار تاج اغلب در این دهه شكل گرفتند و پا به عرصه فوتبال نهادند. افرادی چون حجازی، پورحیدری، عبداللهی، قلیچ خانی، جباری، ظلی، طالبی، قراب، غلامحسین مظلومی، عزت جانملكی، حسن روشن،ایرج دانایی فرد و منصور رشیدی.در این دهه در سال ۱۳۴۹، تهران به عنوان میزبان نهایی سومین دوره مسابقات جام باشگاه های آسیا انتخاب شد. اولین میزبانی با اولین قهرمانی تاج در باشگاه های آسیا همراه شد و استقلال در دیدار نهایی با پیروزی بر نماینده رژیم صهیونیستی،جام قهرمانی را دریافت كرد.
گلزنان جام جهانی
دهه پنجاه،دهه پرمخاطره ای برای فوتبال ایران، مخصوصاً تاج به حساب می آید. پیروزی انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۷، این شائبه را در نزد فوتبال دوستان به وجود آورد كه به دلیل نزدیكی تاج و خاندان سلطنتی... این باشگاه به كلی منحل خواهد شد. اما این گونه نشد.
دهه پنجاه شمسی را می توان اوج فوتبال ایران در دوره گذشته ذكر كرد. حضور تیم ملی فوتبال ایران در جام جهانی ۱۹۷۸ آرژانتین نقطه عطف این حركت بود.در بین اعضای تیمی كه شانس حضور در بزرگترین تورنمنت جهانی فوتبال را یافته بودند، نام ۹ تاجی (استقلالی) به چشم می خورد و جالب اینكه گلزنان تیم ملی ایران در جام جهانی ۱۹۷۸ ایرج دانایی فرد و حسن روشن بودند كه هر دو عضو باشگاه تاج محسوب می شدند.كسب مقام های سومی باشگاه های آسیا، قهرمانی، نایب قهرمانی و چهارمی در جام تخت جمشید و تهران و همچنین عنوان قهرمانی جام حذفی از نمونه های شكوفایی این تیم در بخش اول دهه پنجاه محسوب می شوند.
پس از پیروزی انقلاب
پس از پیروزی انقلاب با توجه به مسایل مختلف از جمله جنگ، طی سال های ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۰ تقریباً فوتبال ایران دچار ركود شد و تاج نیز از این قاعده مستثنی نبود. با تلاش برخی از بازیكنان تیم تاج، مسئولان با ادامه فعالیت این باشگاه تحت نامی جدید موافقت كردند و از این پس نام تاج به استقلال تغییر یافت. در این سال ها دو اتفاق مهم برای باشگاه استقلال و بازیكنانش رخ داد. ناصر حجازی دروازه بان افسانه ای ایران و استقلال با دعوت منچستر یونایتد راهی انگلستان شد. او چند جلسه با این تیم تمرین كرد ولی به دلیل منع حضور بازیكنان ایرانی در باشگاه های خارجی او نتوانست به عضویت این باشگاه مطرح انگلیسی درآید و راهی تهران شد. او سال ها بعد در انتخاب كنفدراسیون فوتبال آسیا پس از محمد الدعایه عربستانی به عنوان دومین دروازه بان قرن قاره انتخاب و معرفی شد.از سوی دیگر حسن روشن كه یكی از گلزنان شاخص ایران، حتی آسیا نیز محسوب می شد راهی آمریكا شد تا فوتبال را در این كشور ادامه دهد.

منبع : روزنامه همشهری