چهارشنبه, ۱۹ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 8 May, 2024
مجله ویستا


حماسه داد: بحثی در محتوای سیاسی شاهنامه


حماسه داد: بحثی در محتوای سیاسی شاهنامه
نویسنده : جوانشیر - ف.م.
محل نشر : تهران
تاریخ نشر : ۱۳۸۰/۰۹/۱۱
رده دیویی : ۸fa۱.۲۱
قطع : رقعی
جلد : شومیز
تعداد صفحه : ۳۶۸
نوع اثر : تالیف
زبان کتاب : فارسی
نوبت چاپ : ۱
تیراژ : ۳۳۰۰
شابک : ۹۶۴-۵۶۲۰-۲۴-۴

نویسنده در این اثر, محتوای شاهنامه فردوسی را از نگاه سیاسی و اجتماعی بررسی و ارزیابی می‌کند .وی در بخش آغازین کتاب در برابر این نظریه که فردوسی صرفا 'روایتگر و ناقل امین 'است, خاطر نشان می‌کند...' :اما شاهنامه فردوسی مجموعه تصادفی قصه‌های ایرانی نیست .کتابی است منسجم که همه اجزای آن پیوند درونی دارند .از حوادث هر داستان حوادث داستان بعدی مایه می‌گیرد و رابطه علت و پی‌آیند آنها را به هم می‌دوزد .کاری که فردوسی کرده چه بسا بیش از آفرینش یک رمان نیازی به نیروی خلاقه دارد .'در بخش دوم کتاب, دوران فردوسی با مباحثی از این دست شرح و تبیین می‌شود :مرحله تکاملی جامعه, نبردهای سیاسی (جنبش‌های توده‌ای ضد فئودالی, نبرد رقابت‌آمیز فئودال‌ها, نبرد ایدئولوژیک, و نوزایی فرهنگی) .مباحث بخش سوم کتاب به بررسی اجمالی حکمت فردوسی اختصاص دارد که طی آن به سه مقوله 'خرد', 'انسان خردمند ' و 'زندگی و مرگ 'از منظر فردوسی اشاره می‌شود .نگارنده در بخش پنجم, اصلی‌ترین اندیشه و آرمان فردوسی را 'داد 'معرفی کرده معتقد است شاهنامه, حماسه علیه بیدادگرها و به تعبیری 'حماسه داد 'است .وی یادآور می‌شود : 'نخستین پاسخی که فردوسی از بررسی کلی تاریخ شاهان گذشته برای پرسش اصلی خود می‌یابد این است که شاهان به طور عمده بیدادگر و یا بی هنر شکمباره بوده و کمتر جانب داد را نگاه داشته‌اند و از اینجاست که جهان این چنین خوار بگذاشتند .'!نویسنده مباحث بعدی کتاب را به این موضوعات اختصاص داده است' :نبرد پهلوانان و بزرگان با شاهان خودکامه', 'نژاد در شاهنامه', 'جنگ و صلح در شاهنامه', 'زن و عشق در شاهنامه 'و 'تراژدی در شاهنامه .'