دوشنبه, ۱۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 29 April, 2024
مجله ویستا
معقولات عقلی
● معقول اولی
عقل ابتدا از طریق حس یا نفس انسان باداده‌ای برخورد می‌كند، سپس از آن داده یك‌مفهوم كلی در وجود خود می‌سازد و این مفهوم‌كلی كه قابل صدق بر كثیرین و غیرقابل استثنا است‌وجودی مستقل از شناخت حسی یا شناخت نفسی‌پیدا می‌كند چنین مفهومی را ماهیت یا معقول‌اول می‌نامند این مفهوم عقلی اولی نهایت‌شناخت انسان به لحاظ بعد وجودی عقلی اوست‌كه پس از شناخت حسی یا وجدانی برای او تحقق‌پیدا می‌كند و تفاوت این معرفت عقلی با آن‌معرفت حسی یا وجدانی همان است كه درمباحث گذشته بیان كردیم بنابراین تمام‌درك‌های عقلی ابتدایی كه انسان از آنچه كه‌حس كرده است و یا از آنچه كه از طریق وجدان(نفس) در جانش حادث شد فهمیده است معقول‌اولی نامیده میشود. مانند درك درخ_ و زمین كه چنین دركی معقول اولی است .
● معقول ثانوی
علاوه بر معقول اولی كه در بعد وجودی عقل‌برای انسان معرفت وسیع و عمیق آورده است‌عقل به فعالیت خود یعنی اندیشه ورزیدن ادامه‌می‌دهد و از مفاهیم و معقولهای اولی مفاهیم‌جدیدی می‌سازد كه در طول مفهوم اولی قراردارد و به همین جهت آنرا مفاهیم ثانوی‌می‌نامیم. معقول ثانی عقلی به لحاظ نوع برداشت‌عقل به دو دسته تقسیم میشود: اول; معقول ثانی‌منطقی، دوم; معقول ثانی فلسفی.
چنانچه عقل انسان به نظارت مفاهیم اولی را كه‌خود از طریق حس و نفس درك كرده است‌بپردازد و با تحلیل و سنجش مفاهیم اولی كه سطح‌پایین‌تر و نازل‌تری از درك عقل هستند بدون‌انطباق بر اشیا خارجی یا نفس خود به مفاهیم‌بالاتر و برتری در رتبه دوم برسد به آن معقول‌ثانی منطقی می‌گوییم. مفاهیم نفس الامری ومفاهیم منطقی نظیر جنس بودن حیوان و نوع‌بودن انسان از دسته معقول ثانی منطقی هستند اماچنانچه عقل انسان به نظارت مفاهیم اولی بپردازدو به لحاظ انطباق بر حقایق عینی یا نفس خود به‌مفاهیم ثانوی برسد آنرا مفهوم ثانوی فلسفی‌می‌نامیم كه عروض آن در ذهن و اتصاف آن در خارج اس_ یعنی پیدایش مفهوم در ذهن ولی قابل ان در خارج اس_ . به‌طور مثال قصد و اراده به عنوان فعل‌نفس كه به درك اولی عقل می‌رسد سپس عقل ازمفهوم نفس به لحاظ رابطه مصداق آن با مصداق‌قصد و اراده در خارج ذهن مفهوم دیگری به نام‌علت برای نفس و معلول برای اراده درك می‌كندو این معقول و مدرك ثانوی را معقول ثانوی‌فلسفی می‌نامیم كه قابل انطباق بر امری واقعی‌است یعنی به نفس می‌توانیم بگوییم علت اراده‌است و قصد انسان معلول نفس انسان است.
● ویژگی‌های معقول اولی و ثانوی منطقی وفلسفی
معقول ثانوی به خلاف معقول اولی از خارج‌ذهن گرفته نشده است لذا مصداق آنها خارج‌ذهن وجود جدا و خارجی ندارد بلكه معقول‌ثانوی به لحاظ معقول اولی به درك عقل انسان‌می‌رسد یعنی به لحاظ خارج ذهن معقول اولی‌مفهوم مستقیم عقل است ولی معقول ثانی مفهوم‌غیرمستقیم و دومی است. اما معقول ثانی منطقی وفلسفی این تمایز را از یكدیگر دارند كه در معقول‌ثانی منطقی عقل هیچ لحاظی به دنیای خارج ازذهن ندارد و پیدایش و جایگاه و توصیف‌مفهوم تنها در ذهن انسان است به همین دلیل گفته‌می‌شود عروض و اتصاف مفاهیم ثانی منطقی درذهن است یعنی پیدایش و موصوف مفهوم ثانوی‌منطقی همه در ذهن انسان است. ولی در معقول‌ثانی فلسفی عقل به لحاظ اشیاء خارج از خودش‌از طریق حس یا نفس وجودی ربطی و غیرمستقل‌به‌طور معنای حرفی در خارج از ذهن درك می كند برای‌معقول ثانی فلسفی مصداق پیدا می‌كند و انسان باتعقل می‌گوید نفس علت اراده است و یا خورشیدعلت روز است چنین ویژگی برای معقول ثانی‌منطقی نیست كه توصیفی در خارج داشته باشد.
نتیجه اینكه آنچه از طریق حس و نفس(وجدان) به عقل می‌رسد و درك میشود معقول‌اولی است و آنچه كه عقل با نظارت در معقول‌اولی بدون لحاظ خارج از ذهن به مفاهیم‌می‌رسد معقول ثانی منطقی نامیده میشود وآنچه كه عقل با نظارت در معقول اولی ولی بالحاظ خارج از ذهن و درك وجود رابطی برای‌مصادیق آن مفاهیم در خارج می‌فهمد معقول‌ثانی فلسفی است بنابراین محسوسات و اعتبارنفس به معقول اولی درك می‌شوند ولی مفاهیم‌منطقی و نفس الامری و ریاضی و اعتباری معقول‌ثانی منطقی هستند و مفاهیم انتزاعی و مفاهیم‌فلسفی نظیر وجوب امكان، امتناع، معانی حرفی،علیت و...معقول ثانی فلسفی هستند در نتیجه‌درك اراده نفس و وقایع حقوقی از معقول اولی‌ولی درك مفاهیم اعتباری دانش حقوق مربوط به‌معقول ثانی منطقی است. توجه داشته باشیم‌اعتبار نفس غیر از موجود اعتباری است اعتبارنفس امری واقعی است ولی موجود اعتباری‌فرضی است موجود اعتباری معقول ثانی منطقی‌است ولی اعتبار نفس معقول اولی است.
منبع : خانواده سبز
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید میز و صندلی اداری
خرید بلیط هواپیما
گیت کنترل تردد
خلیج فارس ایران مجلس شورای اسلامی آمریکا مجلس دولت شورای نگهبان حجاب بودجه دولت سیزدهم جمهوری اسلامی ایران مجلس یازدهم
شهرداری تهران هواشناسی تهران فضای مجازی قتل شورای شهر پلیس شورای شهر تهران سیل وزارت بهداشت سازمان هواشناسی پایتخت
قیمت دلار ایران خودرو خودرو قیمت خودرو دلار بازار خودرو مالیات بانک مرکزی قیمت طلا سایپا مسکن تورم
تلویزیون سریال رسانه تئاتر موسیقی سینما سینمای ایران فیلم بازیگر کتاب قرآن کریم رسانه ملی
شورای عالی انقلاب فرهنگی سازمان سنجش انتخاب رشته باتری
رژیم صهیونیستی اسرائیل غزه فلسطین جنگ غزه حماس روسیه عربستان اوکراین نوار غزه ترکیه عراق
استقلال فوتبال پرسپولیس تیم ملی فوتسال ایران فوتسال سپاهان بازی تراکتور لیگ برتر انگلیس جام حذفی آلومینیوم اراک باشگاه پرسپولیس
اپل اینستاگرام همراه اول ایلان ماسک امارات گوگل تبلیغات آیفون ایرانسل فناوری سامسونگ ناسا
مواد غذایی سازمان غذا و دارو خواب دیابت سلامت روان پزشکی قانونی بارداری مالاریا دندانپزشکی