معشوقه قدیمی Une vieille maîtresse

▪ کارگردان: کاترین بریا.
▪ فیلمنامه: کاترین بریا بر اساس داستانی از ژول-آمده باربی د اوره وی.
▪ موسیقی: انتخابی.
▪ مدیر فیلمبرداری: یورگوس آروانیتیس.
▪ تدوین: پاسکال شاوانس.
▪ طراح صحنه: فرانسوا-رنو لابارت.
▪ بازیگران: آسیا آرجنتو[ولینی]، فوآد آیت عاتو[رینو د مارینی]، روکسان ماسکیدا[هرمنگارد]، کلود ساروت[مارکیز د فرس]، یولاند مورو[کنتس د آرته]، میشل لونسدال[ویکنت د پرونی].
▪ ١١٥ و ١٠٤ دقیقه.
▪ محصول ٢٠٠٧ فرانسه، ایتالیا.
▪ نام دیگر: The Last Mistress، An Old Mistress. نامزد نخل طلای جشنواره کن.
▪ ژانر: درام.
پاریس، فوریه ١٨٣٥. ویکنت د پرونی و کنتس د آرته سالخورده اوقات شان را با هم می گذرانند. عمده تفریح آنها غذا خوردن و حرف زدن درباره روابط و رفتارهای آدمی است که در اعیان و اشراف پاریسی متجلی می شود.
سوژه صحبت آنها این بار اشراف زاده جوانی به نام رینو د مارینی است که با زنی اسپانیایی و هوسباز به نام ولینی نزدیک به یک دهه رابطه داشته است. د مارینی اینک با دختر اشراف زاده و خوب پرورش یافته به نام هرمنگارد نامزد شده و قصد دارد تا با او ازدواج کند. اما ولینی تصمیم ندارد تا معشوق را با هرمنگارد معصوم تقسیم کند. هر چند د مارینی ظاهراً قصد جدایی از وی را دارد.
مادربزرگ هرمنگارد برای اطیمنان یافتن از آینده نوه اش از د مارینی می خواهند تا تمامی روابط خود با ولینی را در طول ده سال گذشته برای وی تعریف کند. د مارینی می پذیرد و در پایان می گوید که دیگر عشقی به ولینی ندارد. او و هرمنگارد پس از ازدواج در خانه ای ساحلی اقامت می کنند، اما به زودی سر و کله ولینی نیز در اطراف پیدا می شود، در حالی که هرمنگارد ابستن است...
● چرا باید دید؟
کاترین بریای ٦٠ ساله اینک پس از ٣ دهه فیلمسازی و ساختن ١٢ فیلم، جنجالی ترین کارگردان زن سینمای فرانسه به شمار می رود. برخی جسارت او را در طرح مضامین جنسی می ستایند، بعضی نیز آنها را خوش ندارند و با دادن لقب فیلم های هرزه نگارانه تقبیح می کنند.
اما موافق و مخالف اذعان دارند که فیلم های بریا اصالتی دارند که آنها را از آثار مشابه متمایز می کند. فیلم های این زن پاریسی غریب تا امروز بارها و بارها تکان های شدیدی به پیکر سینمای فرانسه وارد کرده، اما به نظر می رسد این یکی از شدت و حدت فیلم های قبلی وی اندکی دور است. گول نامزدی نخل طلای آن را نیز نباید خورد که گاه فرانسوی های ناسیونالیست برای تعادل بخشیدن به جدول نامزدهای این جایزه کمی هم به فیلمسازان وطنی میدان می دهند[و در همین حد هم باقی می مانند!].
بریا که در ١٧ سالگی با رمان نویسی آغاز کرده، به سرعت پس از بازی در نقشی کوتاه در آخرین تانگو در پاریس- به فیلمسازی رو آورده است.
اما اولین فیلمش یک دختر جوان واقعی ٢٣ سال بعد امکان نمایش یافته که خود نشان دهنده جسارت او در طرح برخی مسائل و شکستن تابوها است. منتقدان او را به خاطر ابداع و نمایش راه هایی تازه برای درک جنسیت زنانه[گاه دور از عرف و هنجار]، پا به سن گذاشتن و خانواده توام با صراحتی نامتعارف در قالب درام های غمگنانه می ستایند.
مهم ترین و ستایش شده ترین فیلم کارنامه او برای خواهرم/دختر چاق[٢٠٠١] و بدنام ترین شان رومانس ایکس[١٩٩٩] و ادامه آن آناتومی جهنم[٢٠٠٤] که در آنها از بازیگر معروف فیلم های پورنوگرافی[روکو زیفردی] استفاده کرده است.
معشوقه قدیمی بر خلاف فیلم های قبلی بریا از گره های داستانی اندکی برخوردار است. سبک ایستای آن[بگویم تئاتری!] و کوشش در رسیدن به سبکی فاخر و لایق داستانی قرن نوزدهمی باعث شده تا فیلم حالت رمان های –کمی تا قسمتی- الکساندر دوما یا میشل زواگو را به خود بگیرد. شخصیت ولینی بازتاب دوباره تمامی زن های فیلم های قبلی بریاست.
تنها د مارینی جوان خوش سیماست که این بار اسیر هوس های حیوانی او شده و نقش مخربی ندارد. ولینی یک زن مردخوار کامل است با تمامی رفتارهای روانی شخصیت های آثار بریا که می تواند برای دقایقی بیننده را جذب و مانند د مارینی اسیر خود کند.
اما بعد از مدت کوتاهی دمدمی مزاج بودن، عشق ورزی های او در مکان های غریب[از جمله صحنه سوزاندن جسد فرزندش] و حتی رابطه اش با ندیمه خود سبب دلزدگی می شود. معشوقه قدیمی بی تعارف یک در جا زدن کامل در کارنامه این مدرس فمیس است، و ای کاش فقط در جا زدن بود!

امیر عزتی

منبع : موج نو