شنبه, ۲۲ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 11 May, 2024
مجله ویستا
ضربه ابن ملجم
● شهادت در محراب عبادت
جنگ نهروان پایان یافت وعلی علیه السلام به کوفه مراجعت فرمود، ولی عدهای از خوارج که در نهروان توبه کرده بودند دوباره زمزمه مخالفتسردادند وبنای فتنه وآشوب گذاشتند.
علی علیه السلام برای آنان پیام فرستاد وآنان را به آرامش دعوت کرد واز مخالفتبا حکومتبرحذر داشت، ولی چون از هدایت ایشان ناامید شد با قدرت آن گروه ماجراجو وطغیانگر راتار ومار کرد ودر نتیجه برخی از آنان کشته وزخمی شدند وعدهای هم پا به فرار گذاشتند. یکی از فراریان خوارج، عبدالرحمان بن ملجم از قبیله مراد بود که به مکه گریخت.
فراریان خوارج مکه را مرکز عملیات خود قرار دادند و سه تن از آنان به نامهای عبدالرحمان بن ملجم مرادی، برک بن عبد الله و عمرو بن بکر تمیمی (۲) در یکی از شبها گرد هم آمدند و اوضاع آن روز و خونریزیها و جنگهای داخلی را بررسی کردند و از نهروان و کشتگان خود یاد کردند وسرانجام به این نتیجه رسیدند که باعث این خونریزی وبرادر کشی علی علیه السلام ، معاویه و عمروعاص هستند و اگر این سه نفر از میان برداشته شوند مسلمانان تکلیف خود را خواهند دانست و به میل خود خلیفهای انتخاب خواهند کرد. پس این سه نفر با هم پیمان بستند وآن را به سوگند مؤکد کردند که هر یک از آنان متعهد کشتن یکی از سه نفر گردد.
ابن ملجم متعهد قتل علی علیه السلام شد و عمرو بن بکر عهدهدار کشتن عمروعاص گردید و برک بن عبدالله نیز قتل معاویه را به عهده گرفت . (۳) نقشه این توطئه به طور محرمانه در مکه کشیده شد وبرای اینکه هر سه نفر در یک وقت هدف خود را عملی سازند، شب نوزدهم ماه مبارک رمضان را تعیین کردند وهر یک برای انجام ماموریتخود به سوی شهر مورد نظر خود حرکت کرد. عمروبن بکر برای کشتن عمروعاص به مصر رفت وبرک بن عبد الله برای قتل معاویه به سوی شام حرکت کرد وابن ملجم نیز راهی کوفه شد. (۴)
برک بن عبدالله در شام به مسجد رفت ودر شب موعود در صف اول به نماز ایستاد ودر حالی که معاویه سر به سجده داشتبا شمشیر به او حمله کرد ولی، در اثر اضطراب روحی ودستپاچگی، شمشیر او به خطا رفت وبه جای سر بر ران معاویه فرود آمد ومعاویه زخم شدیدی برداشت. او را فورا به خانهاش منتقل کردند وبستری شد. وقتی ضارب را در پیش او حاضر کردند معاویه از او پرسید:چگونه بر این کار جرات کردی؟ گفت:امیر مرا معاف دارد تا مژدهای به او بدهم. معاویه گفت:مژده تو چیست؟ برک گفت: علی را امشب یکی از همدستهای من کشته است واگر باور نداری مرا توقیف کن تا خبر آن به تو برسد، واگر کشته نشده باشد من تعهد می کنم که بروم واو را بکشم وباز نزد تو آیم. معاویه او را تا رسیدن خبر قتل علی علیه السلام نگه داشت وچون خبر مسلم شد او را رها کرد وبنابه نقل دیگر همان وقت او را به قتل رساند. (۵)
طبیبان چون زخم معاویه را معاینه کردند گفتند:اگر امیر اولادی نخواهد می توان با دوا معالجه کرد وگرنه محل زخم باید با آتش داغ شود.معاویه از داغ کردن با آتش ترسید وبه قطع نسل راضی شد وگفت: یزید وعبدالله برای من کافی هستند. (۶)
عمرو بن بکر نیز در همان شب در مصر به مسجد رفت ودر صف اول به نماز ایستاد . از قضا در آن شب عمروعاص راتب شدیدی عارض شده بود که از التهاب وکسالت آن نتوانسته بود به مسجد برود وخارجة بن حنیفه(حذافه) (۷) را برای ادای نماز به مسجد فرستاده بود وعمرو بن بکر او را به جای عمروعاص کشت وچون جریان را دانست گفت:"اردت عمرا واراد الله خارجة" (۸). یعنی: من کشتن عمرو را خواستم و خدا کشتن خارجه را.
اما عبد الرحمان بن ملجم مرادی در روز بیستم ماه شعبان سال ۴۰ هجری به کوفه آمد. گویند چون علی علیه السلام از آمدنش با خبر شد فرمود: آیا رسید؟ همانا جز آن چیزی بر عهده من نمانده واکنون هنگام آن است.
ابن ملجم در خانه اشعثبن قیس فرود آمد ویک ماه در خانه او ماند وهر روز، با تیز کردن شمشیر خود را آماده می کرد. (۹) در آنجا با دختری به نام قطام، که او نیز از خوارج بود، مواجه شد وعاشق او گردید. طبق نقل مسعودی، قطام دختر عموی ابن ملجم بود وپدر وبرادرش در واقعه نهروان کشته شده بودند. قطام از زیباترین دختران کوفه بود وچون ابن ملجم او را دید همه چیز را فراموش کرد ورسما از وی خواستگاری نمود. (۱۰)
قطام گفت:من با کمال میل تو را به همسری خود می پذیرم مشروط بر اینکه مهریه مرا مطابق میل من قرار دهی. عبدالرحمان گفت:بگو بدانم مقصودت چیست؟
قطام که عاشق را تسلیم دید، مهر را سنگین کرد وگفت:سه هزار درهم ویک غلام ویک کنیز وقتل علی بن ابی طالب.
ابن ملجم: تصور نمی کنم مرا بخواهی وآن وقت قتل علی را به من پیشنهاد کنی!
قطام: تو سعی کن او را غافلگیر کنی. در آن صورت، اگر او را بکشی هر دو انتقام خود را گرفتهایم وروزگار خوشی خواهیم داشت واگر در این راه کشته شوی جزای اخروی وآنچه خداوند برای تو ذخیره کرده است از نعمتهای این جهان بهتر وپایدارتر است.
ابن ملجم:بدان که من جز برای این کار به کوفه نیامدهام. (۱۱)
شاعر در باره مهریه قطام گفته است:
فلم ار مهرا ساقه ذو سماحة ثلاثة آلاف و عبد وقینة فلامهر اعلی من علی و ان علا کمهر قطام من فصیح واعجم وقتل علی بالحسام المصمم ولا قتل الا دون قتل ابن ملجم (۱۲)
من ندیدم مهری را که صاحب کرمی، اعم از عرب وعجم، آن را عهده دار شود مثل مهر قطام وآن عبارت بود از سه هزار درهم ویک غلام ویک کنیز و قتل علی بن ابی طالبعلیه السلام به تیغ تیز برنده.وهیچ مهری گرانتر از علیعلیه السلام نیست هرچند گرانمایه باشد وهیچ جنایتی بدتر از جنایت ابن ملجم نخواهد بود.
قطام گفت:من جمعی را از قبیله خود با تو همراه می کنم که تو را در این باره یاری دهند وهمین کار راهم کرد ومرد دیگری از خارجیان کوفه به نام وردان بن مجالد از همان قبیله تیم الرباب را با وی همراه ساخت.
ابن ملجم که مصمم به قتل علی علیه السلام بود با یکی از خوارج به نام شبیب بن بجره که از قبیله اشجع بود ملاقات کرد وبه او گفت: آیا طالب شرف دنیا وآخرت هستی؟!پرسید: منظورت چیست؟گفت: به من در قتل علی بن ابی طالب کمک کن. شبیب گفت: مادرت به عزایتبنشیند، مگر تو از خدمات وسوابق وفداکاریهای علی در زمان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اطلاع نداری؟
ابن ملجم گفت:وای بر تو، مگر نمی دانی که او قائل به حکمیت مردم در کلام خدا شد وبرادران نمازگزار ما را به قتل رساند؟ بنابراین، به انتقام برادران دینی خود، او را خواهیم کشت. (۱۳)
شبیب پذیرفت وابن ملجم شمشیری تهیه کرد وآن را با زهری مهلک آب داد وسپس در موعد مقرر به مسجد کوفه آمد.
آن دو در آنجا با قطام، که در روز جمعه سیزدهم ماه رمضان معتکف بود، ملاقات کردند و او به آن دو گفت که مجاشع بن وردان بن علقمه نیز داوطلب شده است که با آنان همکاری کند. چون هنگام عمل فرا رسید قطام سرهای آنان را با دستمالهای حریر بست وهر سه شمشیرهای خود را به دست گرفتند وشب را با کسانی که در مسجد می ماندند به سر بردند ودر مقابل یکی از درهای مسجد که معروف به "باب السده" بود نشستند. (۱۴)
نویسنده: جعفر سبحانی
پینوشتها:
۱- دینوری در الاخبار الطوال (ص۲۱۳) نام برک بن عبد الله را نزال بن عامر ونام عمرو بن بکر را عبد الله بن مالک صیداوی نوشته است ومسعودی در مروج الذهب (ج۲، ص۴۲۳) برک بن عبد الله را حجاج بن عبد الله صریمی ملقب به برک وعمرو بن بکر را زادویه نوشته است.
۲- دینوری در الاخبار الطوال (ص۲۱۳) نام برک بن عبد الله را نزال بن عامر ونام عمرو بن بکر را عبد الله بن مالک صیداوی نوشته است ومسعودی در مروج الذهب (ج۲، ص۴۲۳) برک بن عبد الله را حجاج بن عبد الله صریمی ملقب به برک وعمرو بن بکر را زادویه نوشته است.
۳- مقاتل الطالبیین، ص۲۹; الامامة والسیاسة، ج۱، ص۱۳۷.
۴- تاریخ طبری ، ج۶، ص۸۳; کامل ابن اثیر، ج۳، ص ۱۹۵; روضة الواعظین، ج۱، ص ۱۶۱.
۵- شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۶، ص ۱۱۴.
۶- مقاتل الطالبیین، ص ۳۰; شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۶، ص۱۱۳.
۷- تاریخ یعقوبی، ج۲، ص ۲۱۲.
۸- همان، ج۲، ص ۳۱۲.
۹- همان، ج۲، ص ۳۱۲.
۱۰- مروج الذهب، ج۲، ص۴۲۳.
۱۱- الاخبار الطوال، ص۲۱۳، مروج الذهب، ج۲، ص۴۲۳.
۱۲- الاخبار الطوال، ص ۲۱۴، کشف الغمة ، ج۱، ص ۵۸۲; مقاتل الطالبیین، ص۳۷.مسعودی در مروج الذهب(ج۲، ص ۴۲۴) دو بیت اخیر را به ابن ملجم نسبت داده است.
۱۳- کشف الغمة، ج۱، ص ۵۷۱.
۱۴- مروج الذهب، ج۲، ص ۴۲۴، تاریخ طبری، ج۶، ص۸۳; شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۶، ص ۱۱۵; کامل ابن اثیر، ج۳، ص ۱۹۵; مقاتل الطالبیین، ص ۳۲; البدایة والنهایة، ج۷، ص ۳۲۵; الاستیعاب، ج۲، ص ۲۸۲; روضة الواعظین، ج۱، ص ۱۶۱.
پینوشتها:
۱- دینوری در الاخبار الطوال (ص۲۱۳) نام برک بن عبد الله را نزال بن عامر ونام عمرو بن بکر را عبد الله بن مالک صیداوی نوشته است ومسعودی در مروج الذهب (ج۲، ص۴۲۳) برک بن عبد الله را حجاج بن عبد الله صریمی ملقب به برک وعمرو بن بکر را زادویه نوشته است.
۲- دینوری در الاخبار الطوال (ص۲۱۳) نام برک بن عبد الله را نزال بن عامر ونام عمرو بن بکر را عبد الله بن مالک صیداوی نوشته است ومسعودی در مروج الذهب (ج۲، ص۴۲۳) برک بن عبد الله را حجاج بن عبد الله صریمی ملقب به برک وعمرو بن بکر را زادویه نوشته است.
۳- مقاتل الطالبیین، ص۲۹; الامامة والسیاسة، ج۱، ص۱۳۷.
۴- تاریخ طبری ، ج۶، ص۸۳; کامل ابن اثیر، ج۳، ص ۱۹۵; روضة الواعظین، ج۱، ص ۱۶۱.
۵- شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۶، ص ۱۱۴.
۶- مقاتل الطالبیین، ص ۳۰; شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۶، ص۱۱۳.
۷- تاریخ یعقوبی، ج۲، ص ۲۱۲.
۸- همان، ج۲، ص ۳۱۲.
۹- همان، ج۲، ص ۳۱۲.
۱۰- مروج الذهب، ج۲، ص۴۲۳.
۱۱- الاخبار الطوال، ص۲۱۳، مروج الذهب، ج۲، ص۴۲۳.
۱۲- الاخبار الطوال، ص ۲۱۴، کشف الغمة ، ج۱، ص ۵۸۲; مقاتل الطالبیین، ص۳۷.مسعودی در مروج الذهب(ج۲، ص ۴۲۴) دو بیت اخیر را به ابن ملجم نسبت داده است.
۱۳- کشف الغمة، ج۱، ص ۵۷۱.
۱۴- مروج الذهب، ج۲، ص ۴۲۴، تاریخ طبری، ج۶، ص۸۳; شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید، ج۶، ص ۱۱۵; کامل ابن اثیر، ج۳، ص ۱۹۵; مقاتل الطالبیین، ص ۳۲; البدایة والنهایة، ج۷، ص ۳۲۵; الاستیعاب، ج۲، ص ۲۸۲; روضة الواعظین، ج۱، ص ۱۶۱.
منبع : خبرگزاری فارس
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
تعمیر جک پارکینگ
خرید بلیط هواپیما
انتخابات انتخابات مجلس مجلس شورای اسلامی انتخابات مجلس دوازدهم ایران مجلس ستاد انتخابات کشور مجلس دوازدهم رهبر انقلاب دولت دولت سیزدهم رئیس جمهور
تهران هواشناسی فضای مجازی سیل شهرداری تهران سازمان هواشناسی پلیس قتل آتش سوزی آموزش و پرورش ازدواج افزایش حقوق بازنشستگان
قیمت خودرو قیمت دلار چین گاز خودرو قیمت طلا نمایشگاه نفت مالیات بانک مرکزی پالایش و پتروشیمی مسکن دلار
نمایشگاه کتاب کتاب نمایشگاه کتاب تهران سینما تلویزیون سینمای ایران دفاع مقدس حضرت معصومه (س) مهران مدیری سریال
فناوری مغز اینترنت
فلسطین اسرائیل رژیم صهیونیستی غزه آمریکا جنگ غزه روسیه حماس رفح اوکراین سازمان ملل نوار غزه
فوتبال پرسپولیس سپاهان استقلال لیگ برتر رئال مادرید لیگ قهرمانان اروپا بایرن مونیخ باشگاه پرسپولیس لیگ برتر ایران بازی باشگاه استقلال
هوش مصنوعی اپل ناسا گوگل فیبرنوری ایلان ماسک سامسونگ
وزارت بهداشت سازمان غذا و دارو تخم مرغ توت فرنگی آسم هندوانه کبد چرب