سوگ‌ها و عزاها ، استان مرکزی

مراسم مربوط به سوگ‌ها و عزاها به دو شكل عمومی و خصوصی برگزار می‌شود. عزاداری عمومی شامل عزاداری‌های ماه محرم، روزهای وفات ائمه اطهار و روزهای 19 تا 23 رمضان را در بر می‌گیرد كه در استان مركزی نیز همچون سایر مناطق ایران برگزار می‌شود. عزاداری خصوصی نیز ویژگی‌هایی دارد كه شرحی كوتاه بر آن می‌آید.
اعتقاد بر این است كه چون كسی در حال احتضار باشد خواندن سوره یاسین به او آرامش می‌دهد و جان دادن او را آسان می‌كند. در آخرین لحظات زندگی چند قطره آب در دهان محتضر می‌ریزند و چشم و چانه او را با دستمالی می‌‌بندند. دهان مرده باید بسته باشد و دست‌های او در دو طرف بدن قرار گیرد، شست دو پای او را نیز به هم می‌بندند و معتقدند اگر كسی با چشم گشوده بمیرد برای این است كه نمی‌خواهد دل از دنیا بردارد و اگر دم مرگ خندان باشد بهشتی است و اگر عبوس باشد اهل دوزخ است و چون بمیرد، اطرافیان به گریه و زاری می‌پردازند. اگر كسی شب هنگام بمیرد مستحب است كه قاری بالای سر او تا با بامداد قرآن بخواند. پیش از دفن و پس از غسل میت، طبق دستور اسلام مردان حاضر، در برابر مرده نماز میت برگزار می‌كنند. آنگاه او را در تابوت می‌‌گذارند و بر دوش به گورستان می‌برند.
هنگام دفن، متوفی را بر پهلوی راست و رو به قبله می‌خوابانند و دعای مخصوص اموات را می‌خوانند. آنگاه دو سوی كفن را باز می‌كنند و جسد را با خاك می‌پوشانند و آنگاه كه كار دفن تمام شد هفت قدم از گور دور می‌شوند و باز به سوی آن باز می‌گردند و سوره حمد را به عنوان فاتحه در حق مرده می‌خوانند.
مردم معتقدند كه برای بخشایش روح درگذشتگان خیرات مؤثر است، از این رو حلوا، شیربرنج و شله‌زرد و غیره می‌پزند و در شب‌های جمعه و شب‌های مقدس میان مستمندان تقسیم می‌كنند. تقسیم خرما نیز معمول است. بستگان و نزدیكان متوفی در مدت عزاداری جامه سیاه می‌پوشند و در هیچ جشنی شركت نمی‌كنند.