احمد بن حسن ابوالهیثم گرگانی

جنسیت: مرد
تولد و وفات: ( ... )س چهارم و پنجم قمری
محل تولد: مشخص نیست.
شهرت علمی و فرهنگی: شاعر و حکیم
وی شاعر اسماعیل مذهب است که علاوه بر شاعری در حکمت نیز استادی یگانه بود و محمدبن سرخ از شاگردان وی بوده است. از اشعار ابوالهثیم تنها قصیده‌ای به‌نام "چون ‌و چرا" در هشتاد و هشت بیت باقی مانده است که مشتمل بر سؤالاتی است دربارهٔ بسیاری از مسایل ،
بی‌آنکه خود آنها را جواب گفته باشد. بعد از او دو تن آن را شرح کرده‌اند ، یکی ابومعین ناصربن خسرو قبادیانی بلخی شاعر و نویسندهٔ مشهور اسماعیلی مذهب که به خواهش عین‌الدوله ابوالمعالی علی بن اسدبن حارث ، امیر بدخشان ، کتاب "جامع‌الحکمتین" را در این باب نوشت و پیش از او محمٌد‌بن سٌرخ نیشابوری که در اواخر قرن چهارم و اوایل قرن پنجم قمری می‌زیست کتابی مفصٌل در شرح هفتاد و شش بیت از این قصیده ترتیب داده است. مطلع این قصیده چنین است:
یکی است صورت هر نوع را نیست گذار
چرا که هیئت هر صورتی بود بسیار؟

منبع : مطالب ارسالی