بررسی و تحلیل مقدماتی ترجمهء فارسی زیج شستکه

مقالهء حاضر حاوی ویرایشی از ترجمه فارسی زیج شستکه است که حسین بن موسی هرمزی، اخترشناس ایرانی، آن را در حدود ۱۰ قرن پیش به عربی نگاشته است. این رسالهء کوتاه برخلاف عموم زیج ها، شامل جدولهای مفصل نجومی نیست و تنها دو جدول نسبتأ مختصر دارد که به محاسبهء اجتماع و استقبال ماه و خورشید و به رؤیت هلال ماه مربوط می شود. روش هرمزی برای محاسبهء طول دایرة البروجی ماه وخورشید و سیارات مبتنی بر استفاده از تقویم های نجومی چهار سال اخیر نسبت به سال مورد نظر است. هرمزی عملأ از دورهء تناوب های شناخته شده هر جرم سماوی برای تعیین طول سماوی آن استفاده می کند. در پایان ویرایشی ترجمهء فارسی زیج شستکه ، تحلیل مقدماتی روشهای هرمزی و نیزتصویر یک نسخهء خطی عربی بسیارکهن آمده است.

نویسنده : محمد باقری

منبع : مجله تاریخ علم