مبدل Thermionic Converter

مبدلی که انرژی گرمائی را مستقیماً به انرژی الکتریکی تبدیل می‌کند. در یک نوع آناز دو الکترود فلزی استفاده می‌شود که به‌وسیله یک گاز با فشار پائین از یکدیگر جدا شده‌اند در زمانی که یکی از الکترودها تا درجه حرارتی حدود ۱۱۰۰ درجهٔ سانتیگراد گرم می‌شود از آن الکترونی‌هائی ساطع می‌شود که به سوی الکترود دیگر حرکت کرده و همین امر سبب ایجاد یک جریان الکتریکی می‌شود [۱۲].
مبدل اگر مقدار زیادی جریان دائمی لازم باشد برای حمل تبدیل از ماشینی استفاده می‌کنند که از یک موتور جریان دائمی تشکیل می‌شود. در هر مولد جریان دائمی نخست یک جریان متناوب تولید می‌شود که آنرا به‌وسیله استعمال کوموتور و جاوبک‌ها به جریان دائمی تبدیل می‌کنند [۱۲].
● مبدل انرژی گرمائی به انرژی الکتریکی Ferroelectric Converter
به‌وسیله تغییر ثابت دی‌الکتریک مواد عایقی که آثار میدان الکتریکی را بر اثر اعمال گرما به آنها تا بالاتر از نقطهٔ حرارتی کوری در خود نگاه می‌دارند. یک خازن بزرگ که دارای این‌گونه مواد عایق مثل تیتانیت استرونیوم باریم است در نقطهٔ حرارتی کوری از طریق یک باتری و دیود شارژ شده و سپس تا بالاتر از نقطهٔ حرارتی کوری گرم می‌شود. بر اثر این عمل ثابت دی‌الکتریک و لاجرم ظرفیت خازن کم شده و ولتاژ آن بالا می‌رود بعد از تخلیه این ولتاژ به بار، خازن سرد شده و مجدداً این عمل تکرار می‌شود. تشعشعات خورشیدی روی فضا پیماها می‌توانند چنین حرارتی را ایجاد کنند [۱۲].
● مبدل‌گردان Rotary Converter
موتور برقی جریان متناوب که با وسیلهٔ مکانیکی، به مولد جریان برق یکسو بسته می‌شود. باین وسیله، جریان برق متناوب به جریان برق یکسو تبدیل می‌شود.
● مبدل Conveter
۱) ماشینی الکتریکی برای تبدیل جریان متناوب به جریان مستقیم یا برعکس
۲) قرعی که در فرایند بسمر بکار می‌رود.
● مبدل تصویر Imageconverter
وسیله‌ای برای تبدیل تصویر تشکیل شده توسط تابش نامرئی (مانند تابش فرو سرخ یا فرابنفش) به‌تصویر مرئی، معمولاً متشکل است از یک کاتود نوری که تابش نامرئی بر روی آن کانونی می‌شود، و یک صفحه فلوئورسان که توسط الکترون‌های گسیلید از کاتود نوری تحریک می‌شود [۲۰]
● مبدل گرما Heat Exchange
هر نوع وسیله‌ای که گرما را از یک سیال به سیال دیگر انتقال دهد بدون اینکه سیال‌ها با هم تماس داشته باشند. ساده‌ترین نوع آن متشکل است از استوانه‌ای که درون آن یک لولهٔ مارپیچی شکل تعبیه شده اس. ازین لوله مارپیچی سیالی در یک جهت می‌گذرد، در حالی‌که سیال دیگری از داخل استوانه، خارج از لوله و در جهت دیگر عبور می‌کند [۲۰].
● مبدل مقدار مطلق
مبدلی که به‌وسیله آن یک سیگنال ورودی متناوب بیک سیگنال خروجی یک جهته (با حفظ کردن دامنه لحظه‌ای شکل موج) تبدیل می‌شود [۱۲]
● مبدل Adaptor
راهنما یا تبدیلی که به پشت یک لنز بسته می‌شود، تا آنرا مناسب پذیرش در دوربینی دیگر نماید.
نوعی دیگر از این‌گونه تبدیلات میان لنز و بدنه دوربین قرار گرفته، و سبب ایجاد فاصله کانونی مناسب بر روی صفحه راهنمای دوربین می‌گردد.
نوعی دیگر از این‌گونه تبدیلات را می‌توان در جلوی لنز برای تجهیز آن به فیلتر بکار برد یا برای ترکیب با لنز ویژه دیگری بسته به نیاز آن را مجهز کرد [۵].
● مبدل
گاهی تبدیل جریان متناوب به‌جریان دائمی مثلاً در پر کردن باطری و آبکاری و تصفیهٔ برخی از فلزات ضرورت پیدا می‌کند.
اگر مقدار زیادی جریان دائمی لازم باشد برای عمل تبدیل از ماشینی استفاده می‌کنند که از یک موتور جریان دائمی تشکیل می‌شود. این ماشین را مبدل می‌نامند. در هر مولد جریان دائمی نخست یک جریان متناوب تولید می‌شود که آنرا به‌وسیلهٔ استعمال کوموتاتور و جاروبک‌ها به‌جریان دائمی تبدیل می‌نمایند.
اگر جریان متناوبی را به‌وسیلهٔ حلقه‌های لغزنده به‌سیم پیچی آرمبچر آلتر ناتوری وصل نمائیم ماشین موتور جریان متناوب تبدیل شده بگردش در می‌آید و به‌وسیله جاروبک‌های روی کوموتار می‌توان جریان دائمی از آن گرفت.
شیوهٔ دیگری که برای تبدیل مقدار زیادی جریان متناوب به جریان دائمی معمول است عبارت از آنست که موتور جریان متناوبی را با یک مولد جریان دائم به‌طریق مکانیکی متصل می‌کنند و موتور مولد را می‌چرخاند. این دستگاه را موتور ـ ژنراتور می‌نامند.

۵ ـ فرهنگ فن سینما و تلویزیون روشن صمدی
۱۲ ـ فرهنگ جامع الکترونیک ـ ج. مارکوس ـ ترجمه حسین کاظم زاده
۲۰ ـ فرهنگ علم ـ ئی بی‌اوارف ـ آلن آیزاکس ترجمه دکتر ابوالقاسم قلمسیاه، احمد بیرشک دکتر قاسم خدادادی و دکتر محمود بهزاد

منبع : مطالب ارسال شده