دستاوردهای سفر بحرین

بعد از یك تب و پمپاژ خبری داخلی و منطقه ای پیرامون سفر وزیر امور خارجه كشورمان به بحرین و آرام شدن جو مطبوعاتی اكنون مهم ترین فرصت برای بررسی دستاوردهای این سفر است، اقدامی كه می توان آن را یك نوگرایی و ابتكار عمل در عرصه دیپلماسی نامید.
همانطور كه نقل شد سفر وزیر امور خارجه كشورمان به بحرین كه از قبل در راه بازگشت از تونس به صورت توقفی دوساعته در فرودگاه و دیدار با همتای بحرینی تنظیم شده بود یك روز قبل از انجام و زمانی كه متكی در تونس به سر می برد، مصادف شد با اوج بحران رسانه ای اخیر، خبر راهپیمایی ۵۰ ـ ۶۰ نفر از بحرینی ها بعد از نماز از یك مسجد به طرف سفارت جمهوری اسلامی ایران در منامه باعث شد تا هیأت ایرانی همان روز حركت، تصمیم به تغییر مسیر و لغو مسیر تنظیمی قبلی نماید.
این موضوع به سفارت جمهوری اسلامی ایران در منامه منعكس تا لغو دیدار فرودگاهی از پیش تنظیم شده به اطلاع وزیر امور خارجه بحرین برسد.
۵ ساعت قبل از پرواز از مسیر جدید، سفیر بحرین در تونس با حضور در هتل محل اقامت هیأت ایرانی پیام وزیر خارجه كشورش مبنی بر تأكید و اصرار بر انجام سفر را ابلاغ می نماید و به دنبال آن وزیر امور خارجه بحرین در یك گفت وگوی تلفنی طولانی بر ضرورت انجام سفر تأكید می كند. وی اظهار می دارد: كسانی هستند كه در این مقطع درصدد دامن زدن به اختلافها هستند و عدم انجام سفر فرصت بیشتری به آنها داده و فشار را بر ما افزایش می دهد.
حاصل این گفت وگوی تلفنی تشخیص ضرورت انجام سفر از سوی وزیر خارجه كشورمان بود. هیأت ساعت نیم بامداد روز جمعه وارد منامه می شود و در فرودگاه مورد استقبال وزیر امور خارجه بحرین قرار می گیرد. در مصاحبه كوتاه بدو ورود هیأت، وزیر بحرینی در پاسخ به سؤال خبرنگار تلویزیون بحرین مبنی بر این كه آیا وزیر امور خارجه ایران برای عذرخواهی به بحرین آمده می گوید: هیچ گونه عذرخواهی در كار نیست و وزیر امور خارجه ایران براساس برنامه تنظیم شده قبلی برای دیدار با برادران بحرینی خود به منامه آمده است. هیأت صبح جمعه در نخستین دیدار رسمی كه به ریاست وزرای خارجه دو كشور در محل وزارت امور خارجه بحرین انجام می گردد موضوع مقاله كیهان كه از سوی وزیر بحرینی مطرح شد را مورد بررسی قرار می دهند. البته یكی از محورهای مذاكرات وزرا این مطلب بوده است.
متكی با اشاره به موضع كشورمان مبنی بر احترام به تمامیت ارضی و حاكمیت بحرین به بیان نكته مهمی می پردازد و استدلال وی در ارائه این بحث باعث می شود وزیر بحرینی از شیوه برخورد و مطالب توهین آمیز رسانه های كشورش عذرخواهی نماید همانطور كه در ملاقات با ولیعهد بحرین این استدلال منجر به عذرخواهی ایشان از برخی مطالب رسانه های بحرین علیه ایران می گردد.
متكی با اشاره به مصاحبه وزیر دفاع این كشور بعد از اجلاس شورای همكاری و مقالات منتسب به یكی از نمایندگان انتصابی مجلس آن كشور اظهار می دارد: ۲۸ سال است كه ما شاهد پمپاژ خبری گسترده ای از سوی آمریكا و غرب علیه كشورمان در رسانه های وابسته به آنها هستیم و به طور مستمر نمایندگان طیف صهیونیست این كشورها در حال نشر اكاذیب علیه ایران هستند.
حالا چند نماینده مجلس و چند روزنامه منطقه كه در مقایسه با رسانه های غربی صدایی ندارند و در حقیقت دنباله رو آنها هستند هم مطالبی منتشر می كنندكه ما می دانیم حتماً مواضع شما نیست و مقاله كیهان را هم در حقیقت نوعی واكنش به این مطالب كذب و غیردوستانه باید دانست و به فكر حل ریشه ای مسائل بود. اگر گزارش فوق را مقدمه ای برای رسیدن به نتیجه كه همان بیان دستاوردهای سفر است بدانیم.
نخستین دستاورد سفر در این نكته نهفته است كه مقامهای بحرینی پذیرفتند ریشه این بحران در اتهامات و تعرضات رسانه های آنها به كشور ما است لذا پیشنهاد وزیر خارجه بحرین مبنی بر این كه حتماً باید تعامل بین رسانه های دو كشور برای شناخت یكدیگر و ایجاد شرایط آتش بس در این گونه مطالب به وجود بیاید مطرح می شود، پذیرش تعامل رسانه ای و آتش بس اتهامات و نشر اكاذیب دومین دستاورد است زیرا رسانه های بحرین به طور مكرر به انتشار مطالب غیرواقع اقدام كرده اند.
نكته مهم دیگر كه باید دستاورد سوم سفر از آن نام برد عقیم گذاشتن بهره برداری از این موضوع از سوی تندروهای سلفی بود كه با ایجاد اجتماع ۵۰ـ۶۰ نفری درصدد گل آلود كردن آب بودند كه این نگرانی و به دنبال آن تصمیم و اراده مقامات بحرینی برای ختم كامل موضوع با دعوت از وزیر امور خارجه این فرصت را از تفرقه افكنان گرفت و طرح دامن زدن به این فتنه از سوی فرصت طلبان عقیم ماند.
دستاورد چهارم در حقیقت یك درس بود مبنی بر این كه در حوزه های غیررسمی تأثیرگذار بر روابط رسمی هر كنش، واكنشی به دنبال دارد كه ممكن است سوزشش بیشتر باشد لذا نباید آنها را حاشیه معرفی كرد و این تأثیرگذاری متقابل را نادیده گرفت و این سناریو ممكن است شامل كشورهای دیگر هم بشود پس بهتر است علاج واقعه را قبل از وقوع بنمایند.
در پایان باید گفت از محاسن دیپلماسی فعال این است كه تصمیم سریع را با الهام از تدبیر به موقع اتخاذ می نماید و این تزی بود كه در۲سال گذشته در دیپلماسی جای خود را باز كرده است و ما شاهد تعریف جدیدی از دیپلماسی با سه اصل عزت، حكمت و مصلحت هستیم.

رضا صداقت

منبع : روزنامه ایران