۳۰ فروردین ۱۳۴۹ ـ استیضاح هویدا توسط پان ایرانیست ها و متهم شدن دولت وقت به تجزیه ایران و اخطار دکتر هوشنگ طالع ناسیونالیست معروف

در جلسه سی ام فروردین ۱۳۴۹ مجلس شورای ملی، چهار تن از نمایندگان حزب پان ایرانیست اقدام دولت وقت در قبال بحرین را شدیدا به باد انتقاد گرفتند و گفتند که دولت به خواست آمریکا که نسبت به بحرین برنامه دارد [می خواهد که آن را محل استقرار ناوگان خود قرار دهد] از حق ایران گذشته است و بر پایه موازین متعارف باید از مردم ایران هم با انجام رفراندم درباره نقض تمامیت ارضی وطن کسب نظر می‌شد، نه فقط ازبحرینی ها به عنوان مدعی [همین حرفی که ناسیونالیستهای روسیه اینک در اعتراض به فروپاشی شوروی می زنند]؛ و سپس اعلام کردند که در استیضاح دولت هویدا پابرجا هستند.
پنج نماینده حزب پان ایرانیست نهم فروردین ۱۳۴۹ تقاضای استیضاح دولت را به رئیس مجلس تسلیم کرده بودند و عمل دولت وقت را در مورد بحرین، موافقت با تجزیه ایران اعلام داشته بودند که خلاف قانون اساسی بود.
در جلسه اول اردیبهشت ۱۳۴۹، متن استیضاح توسط دکتر هوشنگ طالع ناسیونالیست ایرانی معروف و نماینده وقت رودسر قرائت شد. دکتر طالع که به کار نویسندگی و پژوهش ادامه می دهد پس از قرائت متن، سران دولت را متهم کرد که برخلاف سوگندی که یاد کرده بودند تا از حدود و ثغور ایران حراست کنند؛ دارند بر تجزیه آن صحه می گذارند که نقض قانون اساسی، سوگند و تعهد آنانست. وی که یکی از امضاء کنندگان استیضاح بود به دولت و مجلس هشدار داد که از قضاوت تاریخ و انتقام ایرانیان بترسند و به تجزیه خاک وطن رضا ندهند.
برغم این نطق و استدلال و اخطار دکتر طالع؛ هنگام گرفتن رای اعتماد، ۱۹۹ نماینده با ابقاء هویدا، عملا اقدام دولت به تجزیه وطن را تایید کردند!. تنها چهار نماینده پان ایرانیست رای مخالف دادند. در آن جلسه یکی از پنج نماینده امضاء کننده استیضاح غیبت داشت.
جلسه اول اردیبهشت سال ۱۳۴۹ مجلس شورای ملی ایران، یکی از جلسات تلخ این مجلس در طول تاریخ خود بود. چون نمایندگان مخالف تجزیه بحرین، و نیز بسیاری از مردم دست از انتقاد برنداشتند، سرانجام شاه مجبور شد که این دوره قانونگذاری را چند ماه پیش از انقضای دوره، منحل سازد!.
قانونا «بحرین» استان چهاردهم ایران بشمار می آمد که شاه در سفر هند، در یک مصاحبه مطبوعاتی در پاسخ به سئوالی - به طور غیر منتظره گفت که حاضر است تعیین سرنوشت بحرین را موکول به رفراندم کند، ولی این رفراندم، تنها در بحرین انجام شد، نه در همه ایران؛ که اشکال قانونی داشته است. یکی از اتهامات امیر عباس هویدا که در فروردین ۱۳۵۸ اعدام شد حمایت از جداشدن بحرین از پیکر وطن بود.

منبع : تاریخ ایران و جهان در این روز