سه شنبه, ۱۱ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 30 April, 2024
مجله ویستا
شترکشان، رسمی از عصر مغول
شتر کشان کاشانی ها هنوز هم در روز عید قربان میان مردم متداول است.چند روز پیش از عید قربان شتر را مانند عروس میآراستند و در محلههای شهر میگرداندند .
«با وجود روایات تاریخی که در دست داریم، این رسم از دوره صفوی به این سو در کاشان به وجود آمده اما در برخی کتابهای دوره مغول نظیر تاریخ مبارکه غازانی نیز اشاراتی به آن وجود دارد.»
«در این مراسم چند روز پیش از عید قربان شتر را مانند عروس میآراستند و در محلههای شهر میگرداندند و مردم بر حسب توانایی خود مبلغی را به گردانندگان مراسم میدادند. سپس شتر را با تشریفات خاصی در میدان محصلی نحر میکردند. گوشت شتر نحر شده بی رؤسای گروههای صنفی یا محلههای شهر تقسیم میشد.»
«پدیده شترکشان جزو مراسم تطهیر ادواری است و به تدابیری برمیگردد که انسانها برای دور کردن بار گناهان و سبک کردن خود اندیشیده بودند.» تطهیر ادواری در ایران در اعیاد و نوروزها انجام میشد که به نوعی با تجدید حیات طبیعت مرتبط بود. آیین شترکشان نیز در عید قربان یعنی دهم ذیالحجه انجام میشود که به فاصله نزدیکی پس از آن سال جدید قمری آغاز میشود.»
«اجرای مراسم تطهیر سبب میشد که انسانها خود را از گناه مبرا سازند. این آیین به دلیل سودرسانی معنوی به جامعه، از امری خاکی به امری قدسی تبدیل شده است، به همین دلیل از پشم، خون و گوشت شتر به عنوان تبرک استفاده میشود.»
«انسانها در گذشته به دو دنیای ارواح و زندگان معتقد بودند و چون در خاک زندگی میکردند، نمیتوانستند با ارواح تماس بگیرند. قربانی کردن یک جسم آنها را از دنیا ماده جدا و به نیروهای مافوق طبیعی نزدیک میکرد. بنابراین به جای انجام کاری عامالمنفعه، قربانی میکردند.»
«در گذشته چنین اعتقاداتی پارهای از زندگی مردم بود اما امروز تنها پوستهای از آن برای ما باقی مانده است. مانند تعزیهخوانی که در گذشته نقش مهمی در هدایت و آموزش مردم داشت اما با دگرگون شدن جامعه به نمایش تبدیل شد و نقش اصلی خود را از دست داد. دلیل حضور پرشور در این مراسم نیز تنها به اعتقادات مردم برمیگردد.»
این استاد مردم شناس در این مراسم به ذکر خلاصهای از صورتها و مفاهیم مختلف آیین قربانی پرداخت و گفت: «قربانی صورتهای مختلفی دارد، صورت تخریبی که در آن کشتن مرسوم است، صورت اهدایی که در آن پیشکش کردن حیوان انسان یا شی بیجان مطرح است و صورت فدیه در جوامعی که به ارواح یا الگان اعتقاد دارند.»
وی علاوه بر مفهوم «تطهیر» در قربانی، مفاهیم بلاگردانی از فرد و جامعه، حاجتخواهی و قربانی برای شکرگزاری را از دیگر مفاهیم مستقر در امر قربانی دانست.
«با وجود روایات تاریخی که در دست داریم، این رسم از دوره صفوی به این سو در کاشان به وجود آمده اما در برخی کتابهای دوره مغول نظیر تاریخ مبارکه غازانی نیز اشاراتی به آن وجود دارد.»
«در این مراسم چند روز پیش از عید قربان شتر را مانند عروس میآراستند و در محلههای شهر میگرداندند و مردم بر حسب توانایی خود مبلغی را به گردانندگان مراسم میدادند. سپس شتر را با تشریفات خاصی در میدان محصلی نحر میکردند. گوشت شتر نحر شده بی رؤسای گروههای صنفی یا محلههای شهر تقسیم میشد.»
«پدیده شترکشان جزو مراسم تطهیر ادواری است و به تدابیری برمیگردد که انسانها برای دور کردن بار گناهان و سبک کردن خود اندیشیده بودند.» تطهیر ادواری در ایران در اعیاد و نوروزها انجام میشد که به نوعی با تجدید حیات طبیعت مرتبط بود. آیین شترکشان نیز در عید قربان یعنی دهم ذیالحجه انجام میشود که به فاصله نزدیکی پس از آن سال جدید قمری آغاز میشود.»
«اجرای مراسم تطهیر سبب میشد که انسانها خود را از گناه مبرا سازند. این آیین به دلیل سودرسانی معنوی به جامعه، از امری خاکی به امری قدسی تبدیل شده است، به همین دلیل از پشم، خون و گوشت شتر به عنوان تبرک استفاده میشود.»
«انسانها در گذشته به دو دنیای ارواح و زندگان معتقد بودند و چون در خاک زندگی میکردند، نمیتوانستند با ارواح تماس بگیرند. قربانی کردن یک جسم آنها را از دنیا ماده جدا و به نیروهای مافوق طبیعی نزدیک میکرد. بنابراین به جای انجام کاری عامالمنفعه، قربانی میکردند.»
«در گذشته چنین اعتقاداتی پارهای از زندگی مردم بود اما امروز تنها پوستهای از آن برای ما باقی مانده است. مانند تعزیهخوانی که در گذشته نقش مهمی در هدایت و آموزش مردم داشت اما با دگرگون شدن جامعه به نمایش تبدیل شد و نقش اصلی خود را از دست داد. دلیل حضور پرشور در این مراسم نیز تنها به اعتقادات مردم برمیگردد.»
این استاد مردم شناس در این مراسم به ذکر خلاصهای از صورتها و مفاهیم مختلف آیین قربانی پرداخت و گفت: «قربانی صورتهای مختلفی دارد، صورت تخریبی که در آن کشتن مرسوم است، صورت اهدایی که در آن پیشکش کردن حیوان انسان یا شی بیجان مطرح است و صورت فدیه در جوامعی که به ارواح یا الگان اعتقاد دارند.»
وی علاوه بر مفهوم «تطهیر» در قربانی، مفاهیم بلاگردانی از فرد و جامعه، حاجتخواهی و قربانی برای شکرگزاری را از دیگر مفاهیم مستقر در امر قربانی دانست.
منبع : بانک اطلاعات گردشگری
همچنین مشاهده کنید
نمایندگی زیمنس ایران فروش PLC S71200/300/400/1500 | درایو …
دریافت خدمات پرستاری در منزل
pameranian.com
پیچ و مهره پارس سهند
خرید بلیط هواپیما
ایران مجلس شورای اسلامی مجلس خلیج فارس دولت سیزدهم بابک زنجانی دولت حجاب لایحه بودجه 1403 بودجه شورای نگهبان مجلس یازدهم
قوه قضاییه هواشناسی سیل تهران شهرداری تهران فضای مجازی شورای شهر تهران سلامت شورای شهر پلیس قتل وزارت بهداشت
قیمت دلار خودرو قیمت طلا سایپا قیمت خودرو ایران خودرو دلار بازار خودرو بانک مرکزی مالیات تورم مسکن
تلویزیون محمدرضا گلزار سینما رسانه سینمای ایران فیلم سریال تئاتر رسانه ملی موسیقی بازیگر سریال پایتخت
سازمان سنجش انتخاب رشته بنیاد ملی نخبگان آموزش عالی
رژیم صهیونیستی آمریکا فلسطین غزه اسرائیل جنگ غزه حماس روسیه عربستان نوار غزه اوکراین ترکیه
فوتبال استقلال پرسپولیس سپاهان تراکتور باشگاه استقلال تیم ملی فوتسال ایران فوتسال وحید شمسایی بازی باشگاه پرسپولیس لیگ برتر
هوش مصنوعی اینترنت تبلیغات اپل خودرو برقی همراه اول آیفون گوگل روزنامه سامسونگ ناسا
داروخانه سازمان غذا و دارو ویتامین خواب کاهش وزن دیابت طول عمر پرستار سلامت روان بارداری دندانپزشکی