بیکاری مزمن در ظرف برنامه های مقطعی جای نمی گیرد

به نظر می رسد معضل بیکاری در بسیاری از کشورهای پیشرفته صنعتی رخت بربسته و دیگر با چنین معضلی روبرو نیستند. اما چنین نیست و تنها شدت آثار سو»بیکاری در دنیای پیشرفته کمرنگ تر شده است. امروز در دنیا میان کشورها رقابتی سنگین درجهت رفع مشکل اشتغال آغاز شده است به طوری که نه کشورهای شمال و نه جنوب هیچکدام مدعی رهایی از تنش های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ناشی از بیکاری نیستند و این فرایندی نیست که بتوان به راحتی آن را نادیده گرفت و نگران نبود. آنچه که می تواند جریان نابسامان بیکاری در جوامع را سامان دهد اقتصادی فعال و موثر بر رشد اشتغال در جوامع مختلف به حساب می آید. تا آنجا که در محافل سیاسی و اقتصادی دولت ها تبدیل به نوعی نگرانی میان مسئولان اجرایی شده است.
این نگرانی برای کشورهایی که با جمعیت جوانتری روبرو هستند بیشتر و محسوس تر است. بویژه کشورهایی که به لحاظ ساختارهای اجتماعی و اقتصادی مسایل خود را به صورت زیربنایی با سرمایه گذاری های لازم و به موقع پیش بینی نکرده اند. یکی از بنیادی ترین مشکلات اقتصادی، اجتماعی کشور همچنان مسئله بالابودن نرخ بیکاری و تلاش برنامه ریزان و مدیران برای دستیابی به راهکارهای مناسب جهت ایجاد اشتغال و مهار نرخ بیکاری است.به نظر می رسد همچنان طی ده سال آینده عددی دو رقمی باقی خواهد ماند. بنابراین چنانچه اهداف برنامه ها و پروژه های پیش بینی شده درجهت کاهش نرخ بیکاری در کشور با موفقیت روبرو نباشد و نتوان سالانه حدود یک میلیون شغل جدید ایجاد کرد باید انتظار داشت که بیکاری به یک بحران اجتماعی در برابر سیاستگذاران برنامه های اقتصادی، اجتماعی کشور تبدیل شود.
متاسفانه نتایج بسیاری از تحقیقات نشان می دهد که طی چند دهه گذشته انگیزش به کار و موفقیت و وجدان و اخلاق کار در کشورهای جهان سوم آنطور که باید توسعه نیافته و نهادینه نشده است. طی دو دهه اخیر آمارها در کشور نشان می دهند که نرخ بیکاری و نرخ تورم به طور همزمان افزایش یافته است. به عبارتی طی ۲۰ سال اخیر نوعی تورم رکودی در ایران نیز وجود داشته است. پدیده نرخ بالای بیکاری به دلایل متعدد به عنوان یک مشکل برای کشور تلقی می گردد و چنانچه اقدامات لازم صورت نگیرد روز به روز بر عمق بحران افزوده می شود.روشن است که تنها با یک سیاست مالی یا پولی نمی توان به تعادل اقتصادی دست یافت بلکه مجموعه ای از سیاست ها را طلب می کند که بتوان تورم را مهار و اشتغال کامل را ایجاد نمود. به عبارت دیگر سیاست ها بایدآنچنان باشد که به منظور کاهش نرخ تورم و نرخ بیکاری از یک طرف تقاضای کل را در اقتصاد کاهش دهد و ازطرف دیگر موجب افزایش رشد اقتصادی و عرضه کل در اقتصاد شود.
از سوی دیگر با توجه به روند روزافزون بیکاری و وجود نیروی کار جوان و جویای کار در کشور نوعی نگرانی برای آینده در آنها وجود دارد و این از نگرانی های امروز جوامع کمتر توسعه یافته به حساب می آید. نداشتن برنامه ریزی صحیح در زمینه اشتغال باعث شده تا نیروی انسانی جوان که قادر به رقابت با نیروی کار کشورهای پیشرفته هستند به افرادی نگران تبدیل شوند. این می تواند باعث افزایش انواع تنش در جامعه شود. عامل مهمی که می تواند در این برهه از کشور بر ایجاد اشتغال و کاهش بیکاری اثر گذارد توسعه فناوری های اطلاعاتی و ارتباطاتی است. مقابله با توسعه روز افزون بیکاری در کشور نیاز به بررسی و برنامه ریزی جامع دارد و با طرحهای ضربتی موجود نمی توان این نرخ بیکاری را به حد مطلوب رساند بلکه فقط می تواند به عنوان مسکن عمل کند که شاید تاحدی و در مدت زمان کوتاه جواب دهد. باتوجه به پژوهش های انجام شده در کشورهای مختلف و حتی ایران در راستای اشتغال زایی فناوری اطلاعات و ارتباطات به نظر می رسد که از این فناوری می توان درجهت کاهش بیکاری استفاده کرد. بهترین زمینه گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در ایران در بخش نرم افزار است تولید و صادرات نرم افزار و خدمات در بخش فناوری اطلاعات و ارتباطات می تواند بهترین استراتژی برای ایران باشد. ایران به علت برخورداری از نیروی کار ارزان می تواند مرکز تولید سخت افزارها و تجهیزات مخابراتی جهت تامین مصارف داخلی و صادرات با مشارکت بخش خصوصی و سرمایه گذاران خارجی باشد.

منبع : روزنامه ابتکار