بحث بر سر بودجه پایتخت

اصــولاً اعـضــای شـورای شهـر تهـران قبـل از تعطیلات سال نو باید بودجه شهرداری را به پایان برسانند. این تكلیفی است كه قانون برعهده آنان گذاشته است. شوراییان سال گذشته این كار را انجام دادند. گرچه بودجه با توقفی حدود دو ماه در شورا مواجه شد و كمیسیون های مختلف شورا ارزیابی های خود را روی آن اعمال كردند تا در نهایت، بودجه شهرداری تهران در ۲۵ اسفند ۸۳ با مبلغ حدود ۱۴ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال به تصویب رسید. از نوشتن بودجه كلان با دقت برای شهرداری تهران، سال های زیادی نمی گذرد. بودجه نویسی با شرح دقیق و ارایه جداول مربوط به آن، رسم شورای شهر اول بود. قبل از آن، شهرداران با پوشه ای رنگی به وزارت كشور می رفتند تا وزیر كشور (قائم مقام شوراها) بر برگه های آنان كه بیشتر شبیه به گزارش مالی مختصر و مفیدی بود، مهر تأیید بزند. "بودجه سال ۱۳۸۴ شهرداری تهران تفاوت چندانی با بودجه سال ۸۳ ندارد." مهندس چمران، رییس شورای شهر تهران، در حین بررسی لایحه بودجه شهرداری در شورا، بحث خود پیرامون بودجه سال ۸۴ شهرداری را با این جمله با خبرنگاران شروع كرد. البته رییس شورای شهر تأكید كرد كه بخشی از بودجه سال ۸۳ یعنی حدود ۳۰۰ میلیارد تومان، بنا به دلایلی تحقق نیافته است. بخشی از این ۳۰۰ میلیارد تومان مربوط به مطالبات از دولت بوده است.
مقایسه تهران با پاریس
مهندس واعظی آشتیانی، عضو شورای شهر، رقم دقیق بودجه ۸۴ شهرداری را در اردیبهشت ۸۴ حدود یك هزار و ۴۲۰ میلیارد تومان اعلام كرد كه ۹۶۰ میلیارد تومان آن مربوط به پروژه های عمرانی تهران مـی بـاشـد. آشتیانی برای بررسی بودجه سال ۸۴ شـهـرداری تهران، به بودجه سال های قبل اشاره می كند و می گوید: در سال ۸۳ حدود ۹۰۰ میلیارد تومان و در سال ۸۲ حدود ۷۲۰ میلیارد تومان از بودجه شهرداری به فعالیت های عمرانی اختصاص یافته بود. ایـن تـفـاوت نـشـانـگـر آن است كه تهران نیازمند فعالیت های عمرانی ویژه ای است و شهرداری باید بیشتر در زمینه عمرانی سرمایه گذاری كند. این عضو شورای شهر در یك نگاه تطبیقی، به مقایسه تهران و پاریس پرداخته و تصریح می كند: تهران با ۵/۷ میلیون نفر جمعیت و ۸۰۰ كلیومتر مربع مساحت، قدری بیشتر از یك دهم جمعیت كشور را در خود جای داده است. بودجه سالانه پاریس با ۱۰۰ كلیومتر مربع مساحت و با جمعیتی كمتر از تهران، معادل ۱۰ میلیارد یورو است، در حالی كه بودجه سالانه تهران حدود یك میلیارد و ۳۰۰ هزار یورو مـی بـاشد. این در حالی است كه تهران نیازمند پروژه های عمرانی شهری بسیاری است. به گفته واعظی آشتیانی، یك هشتم بودجه عمرانی شهرداری تهران در پارك آزادگان هزینه شــده اســت كـه نمـونـه ای از هـزینـه هـای كـلان طرح های عمرانی شهری می باشد. برای ساخت هر كیلومتر بزرگراه در تهران نیز به ۳۵ تا ۴۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز است. لذا اجرای كلیه طرح های عمرانی این شهر و نجات آن از ترافیك و دیگر مشكلات شهری، در سایه همكاری جدی دولت و شهرداری قابل تحقق است. آشتیانی ادامه می دهد: مشكل امروز مدیریت شهری این است كه بخش قابل توجه بودجه عمرانی آن در بخش ترافیك هزینه می شود. در واقع، ۷۰ تا ۸۰ درصد ۹۶۰ میلیارد تومان از بودجه سال ۸۴ مربوط به طرح های ترافیكی است. لذا شهر تهران با یك هزار و ۴۲۰ میلیارد تومان هم قابل اداره نیست. این عضو كمیسیون اقتصادی شورای شهر، منابع تأمین بودجه شهرداری را تقسیط مطالبات شهرداری از شهروندان و حذف بهره از این مطالبات عنوان می كند، هرچند نوسازی بافت های فرسوده و فروش تراكم از دیـگـر مـنـابـع درآمـدی بـودجـه شـهـرداری مـحسوب می شود. به گفته وی، ۶۰ تا ۶۵ درصد بودجه سال ۸۲ شهرداری تهران با اعتماد مردم به شهرداری و استقبال آنان از پرداخت دیون گذشته تأمین گردید. جالب آنكه ساخت و ساز در تهران در سال ۸۲ نسبت به سال ۸۱ حدود ۴۷ درصد كاهش داشت، اما سال ۸۲ مشكلی در تأمین بودجه شهرداری وجود نداشت. این نشان می دهد كه فرمول بخشش عوارض و حذف بهره به مدیریت شهری كمك كرده تا مشكلات خود را مرتفع كند.واعظی آشتیانی با تأكید بر اینكه شهرداری تهران باید در پی كسب منابع پایدار در بودجه باشد، می افزاید: بخشی از منابع درآمدی پایدار در قانون پیش بینی شده است كه به دلیل فروش تراكم در سال های قبل، این موارد به فراموشی سپرده شده بود. برای مثال، دریافت یـك درصد از فروش محصولات كارخانجات و دریـافـت تغییـر كاربری های كارخانجات از جمله مواردی است كه شهرداری به دنبال آن است. به علاوه، از سال گذشته عوارضی برای تابلوهای مغازه هایی كه تبلیغاتی شده اند، تعیین شده و عوارض مصرف سیگار و سوخت هم دوباره احیا خواهند شد. این عضو شورای شهر مهم ترین ویژگی بودجه شهرداری را تثبیت نرخ خدمات شهرداری می داند.
بدهی ۶۰ میلیاردی دولت به شهرداری
مهندس چمران، رییس شورای شهر هم بدهی دولت به شهرداری تهران را در بودجه سال ۸۴ معادل ۶۰ میلیارد تومان اعلام كرد و گفت: این رقم با عدد در نظر گرفته شده مجلس شورای اسلامی كه ۵۰ میلیارد تـومان است، تفاوت چندانی ندارد. شورای شهر امیدوار است كه امسال این رقم را از دولت دریافت كند. گفتنی است، بحث مطالبات شهرداری از دولت، از شورای شهر اول آغاز شد. شورای شهر اول اعتقاد داشت كه دولت به دلیل حضور در تهران باید بخشی از هـزینـه هـای تحمیلـی پـایتخـت بـر تهـران را به شهـرداری بپـردازد. حتـی در بـودجـه سـال ۱۳۸۰ شهرداری تهران، ردیفی از درآمدها كه حدود ۲۰۰ میلیارد تومان بود را به مطالبات شهرداری از دولت اختصاص دادند.البته این ردیف هرگز وصول نشد، زیرا بودجه شهرداری بعد از بودجه دولت بسته شده بود و دولت نمی توانست چنین تغییری را وارد بودجه كل كشور نماید. البته كسی هم نمی دانست اگر بودجه شهرداری قبل از بودجه دولت بسته می شد، باز هم این رقم تحقق می یافت، یا خیر؟ مهندس حسن بیادی، نایب رییس شورای شهر تهران، ارتقای سطح كیفی خدمات شهری، اتمام طرح های نیمه تمام و تقویت سرمایه گذاری بخش خصوصی را از سیاست های اصلی بودجه ۸۴ اعلام كرد و گفت: بودجه سال ۸۴ شهرداری تهران به درآمدهای پایدار تكیه خواهد كرد. در این راستا، مـنـابـع درآمـدی حـاصـل از عوارض و تخلفات ساختمانی برای ارتقای فرهنگ ساخت و ساز اصولی، هزینه خواهد شد. نایب رییس شورای شهر توجه به واقعیت ها و ارایه نكردن عددهای غیرواقعی را از ویژگی های بودجه ۸۴ دانست و افزود: بسیاری از منابع درآمدی شهرداری تهران در طرح هایی كه باید دولت هزینه كند، مصرف می شود. در كشور ما شورای عالی شهرسازی و شورای عالی ترافیك وجود دارند، اما هزینه زیرساخت های شهری و حمل و نقل و ترافیك را شهرداری از راه درآمدهای شهری می پردازد. سهم دولت در بخش سرمایه گذاری در زیرساخت ها نیز كم و حركت آن بسیار كند است. بنابراین با سرعت فعلی اجرای طرح های عمرانی، نمی توان شهری چون تهران را احیاء و كنترل نمود.
بودجه ۱۴۰۰ میلیارد تومانی
به هر حال، اعضای شورای شهر بودجه سال ۸۴ شهرداری تهران را روز ۲۵ اسفند ماه سال گذشته تـصـویـب كرده و مصوبه خود را برای تأیید به خزانه داری فرستادند. پس از آن جلسه، مهندس چـمران برخلاف دفعات قبل به شرح جزییات بودجه شهرداری پرداخت و گفت: اعضای شورا امروز در دو جلسه صبح و بعدازظهر بودجه عمرانی شهرداری (فقط بخش عمرانی ) را كه حدود ۹۱۰ مـیـلـیارد تومان است، تصویب كردند. همچنین، بودجه كل شهرداری با حدود یك هزار و ۴۰۰ میلیارد تومان، به تصویب رسیده است. به گفته وی، از كل رقم بودجه عمرانی، حدود ۲۰۰ میلیارد تومان به معاونت ترافیك اختصاص یافته است كه ۱۶۴ میلیارد تومان آن را خود معاونت و بقیه را مناطق شهرداری برای اجرای طرح های ترافیكی هزینه خواهند كرد. همچنین ۱۵۲ میلیارد تومان از بودجه عمرانی به معاونت خدمات شهری اختصاص یافته كه ۷۵ میلیارد تومان این مبلغ در مناطق و بقیه صرف طرح های عمرانی معاونت خدمات شهری خواهد شد. به موازات، ۱۶۰ میلیارد تـومـان از بـودجـه عمرانی معاونت فنی عمرانی شهرداری برای تملّك اراضی در طرح های گسترش بـزرگـراه هـا و هـشـت مـیـلیارد تومان به معاونت شهرسازی و ۳۰ میلیارد تومان هم به معاونت امور اجتماعی اختصاص یافته است. به گزارش خبرنگار ما، در بودجه سال ۸۴ شهرداری تهران، حدود ۴۰ میلیارد تومان به پرداخت دیون شهرداری تخصیص یافته است. به علاوه، اعـضـای شـورا ۲۵ میلیارد تومان را برای موارد پیش بینی نشده در طول سال اختصاص داده اند. به گزارش واحد اطلاعات و اخبار <اقتصاد ایران>، بودجه شهرداری تهران هر سال با بودجه چهار سازمان مستقل ارایه و تصویب می شود. در این راستا، بودجه سازمان تاكسیرانی دو میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان، بودجه سازمان حمل و نقل ۱۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان، بودجه سازمان پایانه های مسافربری ۶ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان و بودجه سازمان سردخانه ها و كشتارگاه ها ۴ میلیارد ۲۰۰ میلیون تومان به تصویب رسید. به هر حال، شهرداری تهران با بودجه ای كه گزارش شد، كار خود را در سال همبستگی و مشاركت ملی آغاز كرده تا نتیجه آن در سال آینده در لایحه تفریغ بودجه به شورا ارایه گردد.

منبع : ماهنامه اقتصاد ایران