یک چهارم کودکان جهان به کم وزنی شدید مبتلایند

۱-تغذیه نامناسب جهانشمول شده و عامل نیمی از مرگ و میرهای كودكان جهان یعنی سالانه ۶-۵ میلیون مرگ است.
۲- نیمی از كودكان كم وزن جهان در كشورهای جنوب آسیا، بنگلادش، هند و پاكستان زندگی می كنند.
۳- داشتن تغذیه ناسالم و ابتلای مكرر به بیماری هایی نظیر اسهال و مالاریا باعث محرومیت كودكان از مغذی ها می شوند.
۴- برنامه جهانی غذای سازمان ملل ابتكاری جدید را تحت عنوان «پایان دادن به گرسنگی و كمبود تغذیه كودكان» مدیریت می كند تا حركتی را برای رسیدن به اهداف تغذیه ای ۲۰۱۵ انجام داده باشد.
طبق گزارشی كه از سوی یونیسف منتشر شد بیش از یك چهارم كودكان زیر پنج سال در كشورهای در حال توسعه كم وزن اند، به طوری كه بسیاری از آنان در خطر مرگ قرار دارند. تغذیه نامناسب جهانشمول شده و عامل نیمی از مرگ و میرهای كودكان جهان یعنی سالانه ۶-۵ میلیون مرگ است.
گزارش «پیشرفت برای كودكان: كارنامه تغذیه» می افزاید: میزان كودكان كم وزن زیر پنج سال از سال ۱۹۹۰ تنها اندكی كاهش داشته است. این موضوع نشان می دهد جهان در حمایت از كودكان ناتوان است.
«عدم پیشرفت در مبارزه با سوءتغذیه به كودكان و ملت ها آسیب وارد می كند.» خانم آن ونمن مدیر اجرایی یونیسف با بیان این مطلب خاطرنشان شد: «تغذیه بیشترین تاثیر را در بقای كودك و توانایی های او در زندگی و یادگیری مفید دارد.»
این گزارش همچنین نمودار پیشرفت ملی و منطقه ای را در جهت نیل به اهداف توسعه هزاره برای ریشه كنی كامل فقر و گرسنگی مفرط تا سال ۲۰۱۵ نشان می دهد. رسیدن به این اهداف به این معنا است كه تعداد كودكان كم وزن كه بارزترین نشانه سوءتغذیه است باید به نصف برسد. اما روند كنونی بیانگر آن است كه جهان راه درازی برای نیل به این هدف پیش رو دارد.
با وجود پیشرفت در برخی كشورها، متوسط كودكان كم وزن در كشورهای رو به رشد در ۱۵ سال گذشته، تنها ۵ درصد كاهش نشان داده است. امروزه ۲۷ درصد كودكان در كشورهای رو به رشد، به عبارتی ۱۴۶ میلیون كودك، كم وزن اند. حدود سه چهارم كودكان كم وزن جهان در ۱۰ كشور متمركزند و نیمی از آنان در سه كشور بنگلادش، هند و پاكستان قرار دارند. یونیسف معتقد است این آمار تنها جزیی ناچیز از فاجعه را نشان می دهند.
ونمن می گوید: «هر كودك مبتلا به سوءتغذیه با چندین بحران جدی و بزرگ تغذیه ای دیگر دست به گریبان است. بسیاری از این كودكان از ویتامین و مواد معدنی ضروری نظیر ید، ویتامین آ و آهن محروم اند.»
كمبود ویتامین و مواد معدنی شاید چندان به چشم نیایند، اما پیامدهای آن در جهان كاملاً آشكارند.
اینها ستون های اصلی رشد جسمی و ذهنی كودكان هستند. بدون آنها كودكان به راحتی تسلیم بیماری های رایج شده و در مدرسه عملكرد ضعیفی خواهند داشت.
برای مثال كمبود ید در رژیم های روزانه غذایی، سالانه ۳۷ میلیون نوزاد تازه متولد شده را در معرض ناتوانی های یادگیری قرار می دهد و كمبود آهن یكی از عوامل اصلی مرگ و میر مادران هنگام زایمان است.
این گزارش می افزاید: «حذف این كمبودها می تواند آینده یك ملت را دگرگون كند. تغذیه مناسب برای رسیدن به كلیه اهداف توسعه هزاره از ریشه كنی فقر گرفته تا فرستادن كودكان به مدرسه، كاهش مرگ و میر مادران هنگام زایمان و مبارزه با بیماری های مهم امری ضروری است.»
● تحلیل پیشرفت
این گزارش نشان می دهد كه تنها دو منطقه در دنیا در راه رسیدن به اهداف توسعه هزاره و كاهش كودكان كم وزن قدم هایی مثبت برداشته اند. متوسط كم وزنی در مناطق آمریكای لاتین _ كارائیب و شرق آسیا _ حاشیه اقیانوس آرام به ترتیب ۷ و ۱۵ درصد است. این پیشرفت در شرق آسیا بیشتر به دلیل قدم های بزرگ چین در زمینه كاهش كم وزنی از سال ۱۹۹۰ بوده است كه این متوسط را هر ساله ۷/۶ درصد بهبود بخشیده است. اما دیگر كشورها در منطقه بسیار عقب تر هستند.
نیمی از كودكان كم وزن جهان در كشورهای جنوب آسیا، بنگلادش، هند و پاكستان زندگی می كنند. تقریباً ۴۷ درصد كودكان زیر ۵ سال هند كم وزن اند كه خود موجب عقب ماندگی شدید كشورهای منطقه شده است.
كشورهای قحطی زده شرق و جنوب آفریقا پیشرفت چندانی در زمینه اهداف توسعه هزاره نداشته اند و متوسط كم وزنی كودكان در این مناطق سال ها است كه بر روی رقم ۲۹ درصد ثابت شده است. با وجود عملكرد خوب برخی كشورها مثل بوتسوانا، بسیاری دیگر از كشورها به دلیل بحران های غذایی ناشی از خشكسالی و افزایش آمار مبتلابان به اچ آی وی/ ایدز موجب پسرفت منطقه شده اند. كشورهای شرق و مركز آفریقا به دلیل تلاش های صورت گرفته در آنها برای تغذیه انحصاری با شیر مادر و مراقبت بهداشتی جامعه محور وضعیت مناسب تری دارند. این تلاش ها با حمایت برنامه یونیسف در منطقه به نام «بقای سریع كودكان و برنامه توسعه» انجام شده اند.
میزان سوءتغذیه در كشورهای بزرگ خاورمیانه و شمال آفریقا باعث عقب ماندگی منطقه شده است. میزان كودكان كم وزن در عراق، سودان و یمن افزایش داشته است كه البته نقش درگیری های داخلی را در این زمینه نباید نادیده گرفت.
كمترین میزان كودكان كم وزن در كشورهای شرق، مركز اروپا و كشورهای مشترك المنافع بوده اند. كم وزنی هنگام تولد در اقشار بسیار فقیر و یا اقلیت های قومی دیده می شود. این در حالی است كه در برخی كشورها چاقی كودكان تبدیل به معضل شده است.
● راه حل ها
طبق گزارش «پیشرفت برای كودكان» از آنجایی كه فقر، عدم آموزش و نابرابری ریشه های كمبود تغذیه هستند، مقابله با این عوامل مهم تر از تامین غذا است. داشتن تغذیه ناسالم و ابتلای مكرر به بیماری هایی نظیر اسهال و مالاریا باعث محرومیت كودكان از مغذی ها می شوند. در آفریقای جنوب صحرا، اچ آی وی/ ایدز، حمایت هایی را كه میلیون ها كودك برای تغذیه مناسب و بهره مندی از مراقبت لازم دارند، از آنها سلب می كند. یونیسف نهضتی جهانی را تحت عنوان «متحد برای كودكان، متحد علیه ایدز» سازماندهی كرد تا برای حمایت از كودكانی كه از این همه گیری آسیب دیده اند، مراقبت ها و درمان های مورد نیاز را فراهم كند.
راه حل ها می تواند به سادگی تهیه یك كپسول ویتامین آ باشد كه با پرداخت مقدار ناچیزی پول تهیه شده و در قالب برنامه های ایمن سازی استفاده می شوند؛ برنامه ای كه در حال حاضر با تقویت سیستم ایمن سازی زندگی حدود ۳۵۰هزار نفر را در هر سال حفظ می كند. غنی تر كردن غذا با مغذی های اصلی نظیر آهن و ید شیوه ای اثبات شده برای حمایت از میلیون ها كودك در برابر كمبودها و تاخیرهای توسعه ای است.
گزارش یونیسف خواهان اقدام فوری «برای تغذیه سالم» است تا دسترسی روزانه كودكان به این خدمات تضمین گردد. به این معنا كه موضوع تغذیه كودكان باید به یك عنصر اساسی در سیاست های ملی و بودجه ای تبدیل شده و اطلاعات و منابع بهتری در خصوص تغذیه دراختیار خانواده ها قرار بگیرد و برنامه ریزی هایی نیز برای مواجهه با شرایط اضطراری انجام گیرد.
همچنین دو سال اول زندگی اهمیت ویژه ای دارد؛ دو سالی كه روزنه اصلی فرصت ها برای تضمین آینده كودكان است. جسم و ذهن جوانان شاید هرگز نتوانند اثرات تغذیه نادرست در طول سال های رشد را جبران كنند. دوران بارداری سالم با تغذیه مناسب ضروری ترین و اولین مرحله در این زمینه است. تغذیه منحصر به فرد با شیر مادر نیز بهترین راه تضمین رشد یك كودك در دوران خردسالی است.
نگرش عمومی نسبت به كمبود تغذیه نیز به ویژه در زمینه دسترسی به فقیرترین كودكان از اهمیت اساسی برخوردار است. مدیر اجرایی یونیسف ایده رئیس كمیته تغذیه سازمان ملل را پذیرفت و هم اكنون به همراه برنامه جهانی غذای سازمان ملل ابتكاری جدید را تحت عنوان «پایان دادن به گرسنگی و كمبود تغذیه كودكان» مدیریت می كند تا حركتی را برای رسیدن به اهداف تغذیه ای ۲۰۱۵ انجام داده باشد. تغذیه همچنین از محورهای مورد توجه یونیسف در برنامه مشترك «مادر، تولد و سلامت كودك» است تا پیشرفت به سمت تحقق اهداف هزاره در زمینه كاهش مرگ و میر كودكان را سرعت بخشد. یونیسف برای حمایت از این برنامه، پروژه ۱۰ ساله سلامت و تغذیه را تدارك دیده تا در دسترسی به كودكانی كه دور از مراقبت های جامع زندگی هستند، به دولت ها كمك كند.
«اهداف توسعه هزاره برای رهایی از گرسنگی شدید تا ۲۰۱۵ ما را فرامی خواند تا در دهه های آینده بهداشت و تغذیه مناسب را برای میلیون ها كودك فراهم كنیم.» آن ونمن مدیر اجرایی یونیسف می گوید: «ما هنوز فرصت آن را داریم كه به این اهداف برسیم، به شرطی كه جامعه بین المللی از هم اكنون وارد عمل شود تا تعهدات و منابعی را كه وعده داده است، فراهم نماید.»

گزارش یونیسف نیویورك، ۲ ماه مه ۲۰۰۶

منبع : روزنامه شرق