پنجشنبه, ۲۰ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 9 May, 2024
مجله ویستا


دشت‌ها و کویرها ، استان کرمان


استان كرمان با توجه به ویژگی‌های زمین ساختی و طبیعی، دشت‌های مرتفع و فضاهای كویری گسترده‌ای دارد كه برخی از آن‌ها همچون دشت‌ها و مناطق ییلاقی، مورد استفاده وسیع تفرجگاهی قرار می‌گیرند و برخی دیگر همچون فضاهای كویری در صورت راه‌اندازی تورهای كویری می‌توانند به عنوان یكی از جاذب‌ترین و بدیع‌ترین زمینه‌های ایرانگردی مورد استفاده قرار گیرند.
دشت‌های شهداد در بم و جیرفت (حوزه جازموریان) بسیار كم ارتفاع هستند و حداكثر 2100-1300 متر ارتفاع دارند. علاوه بر دشت‌های مذكور كه بین ارتفاعات فوق‌الذكر قرار گرفته‌اند و كمابیش هم قابل بهره‌برداری هستند، ‌كویر وسیع لوت و نمكزارهای آن،‌ قسمت عمده‌ای از شمال شرقی استان را اشغال كرده‌اند. قسمت‌هایی از شمال غربی استان را نیز نمكزارها تشكیل داده‌اند.
گرچه بیابان‌های عریان به علت آب و هوای سخت و غیرقابل تحمل از جذابیت كمتری برخوردارند، ولی مشتاقانی وجود دارند كه دیدار كویر برای آنان جالب توجه است، به ویژه این كه بیابان‌ها و كویرها نیز در نوع خود عناصری دارند كه در سایر نقاط یافت نمی‌شوند. از آن جمله می‌‌توان به تپه یا رشته ارتفاعات ماسه‌ای كه بر اثر وزش باد و جابه‌جا شدن ماسه‌ها پدید آمده و شكل و اندازه آن‌ها بر اثر وزش باد دائماً در تغییرات است، اشاره كرد. این گونه تپه‌ها را اصطلاحاً «تلماسه» می‌نامند. همچنین زندگی انسان در كویر و بیابان و مقایسه آن با نواحی جنگلی مخصوصاً برای دانشجویان و محققین و افراد غیربومی نا‌آشنا با فضاهای كویری بسیار جالب توجه است.
كویرهای ایران كه بخش قابل توجهی از آن در محدوده و مجاورت استان كرمان به ویژه در قسمت شمال شرقی آن قرار دارد، جذابیت‌های ویژه‌ای دارند كه آن‌ها را در شمار مناطق شگفت‌انگیز توریستی قرار می‌دهد. آب و هوای كویر حداقل برای نیمی از سال مطلوب است. آسمان پر ستاره كویر براستی برای شهرنشینان و طالبان مناظر بدیع، دیدنی و شگفت‌انگیز است. شب‌ها آسمان پر ستاره دیدنی‌تر از آن است كه به تصور درآید. سكوت محض و آرامش كامل، مناظر و چشم‌اندازهای بدیع، سراب‌های اغواكننده، زمین‌های سیاه و سفید، خاك‌های برآمده، موزائیك‌ها و لایه‌‌های نمكی و سایر مناظر طبیعی و زیبا را می‌توان در كویرها تماشا كرد. علاوه بر این، كویر آثار تاریخی و باستانی متعددی مشتمل بر كاروان‌سراها، كاخ‌ها، آب‌انبارها، قنات‌ها،‌ مراكز زیارتی و مذهبی و غیره را در دل خود جای داده است كه نشان از قدمت و دیرینگی زیست انسان در حواشی و محدوده‌های آن دارند. هر كدام از این ویژگی‌ها در صورت برنامه‌ریزی و بهینه كردن ارزش‌های بالقوه، می‌توانند به مناطقی جذاب تبدیل گردند.