او سیگار می کشد، من می میرم

امسال نیز در آستانه روز جهانی بدون دخانیات مراکز و انجمنهای بهداشت و سلامت در سراسر اروپا و آمریکا نتایج جدیدترین تحقیقات خویش را در زمینه اثرات منفی مصرف دخانیات منتشر کرده اند.
به گفته کارشناسان، روز جهانی بدون دخانیات فرصتی است برای افراد سیگاری تا در عادات خویش تجدید نظر کرده و یا به طور کلی آن را کنار بگذارند.
این نوشتار نگاهی است کوتاه بر نتیجه آخرین تحقیقات دانشمندان و پزشکان در برخی کشورهای اروپایی و آمریکا از رهگذر تأثیرات سوء دود سیگار بر افراد سیگاری و مهمتر از آن تأثیرات منفی ناشی از استنشاق دود سیگار دیگران بر افراد غیر سیگاری که در پی می آید.
برای نخستین بار در جهان طرح تحقیقات در آمریکا در روزهای گذشته اعلام کرد، استنشاق دود سیگار دیگران در کودکان خرد سال نیز منجر به افزایش علائم بیماری های قلبی و عروقی شده است.
این تحقیق با آزمایش بر روی ۵۷ کودک ۲ تا ۵ ساله و ۶۸ کودک و نوجوان ۹ تا ۱۴ ساله که همگی در معرض استنشاق دود سیگار دیگران بوده اند، انجام گرفت.
طبق این آزمایش هر دو گروه سنی با کاهش میزان سلولهای خاصی که نقش مهمی در سلامتی دیواره داخلی سرخ رگها دارند، رو به رو شدند، در حالی که در نمونه های خونی گرفته شده از کودکان ۲تا ۵ ساله میزان این کاهش به مراتب بیشتر از گروه سنی ۹ تا ۱۴ سال بوده است.
به گفته پزشکان، طبق این آمار چنین می توان گفت که بیماری های مختلف قلبی و عروقی که تاکنون مختص سنین بزرگسالی بوده، اکنون به طور نامحسوسی گریبانگیر کودکان خردسال نیز شده است.
یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در بروز بیماری های قلبی و عروقی چگونگی وضعیت دیواره داخلی سرخ رگهاست که استنشاق دود سیگار به ویژه در سنین کودکی موجب آسیب دیدگی این دیواره شده و در نهایت به بروز بیماری های قلبی و عروقی می انجامد.
در سالهای اخیر تحقیقات بسیاری در سراسر جهان در زمینه تأثیرات منفی ناشی از دود سیگار دیگران بر افراد غیرسیگاری انجام گرفته است، به طوری که کشورهای بسیاری نظیر نیوزیلند، استرالیا، ایتالیا، ایرلند، اسکاتلند، سوئد و نروژ توانسته اند جمعیت خود را به طور موثر و موفقیت آمیزی در مقابل دود سیگار دیگران حمایت کنند.
به گفته کارشناسان، دود سیگار بیشترین و شدیدترین عامل کاهش دهنده کیفیت هوا در فضاهای داخلی است و در این میان دود سیگار دیگران نه تنها آزاردهنده که بیماری زا و حتی مرگ آفرین محسوب می شود.
امروزه همگان می دانند که دود سیگار دیگران می تواند منجر به ابتلای افراد غیر سیگاری به همان سرطانهای افراد سیگاری باشد، از آن جمله می توان به سرطانهای ریه، مثانه، مری و حنجره اشاره کرد.
علاوه بر آن، دود ناشی از سیگار دیگران به سرخ رگها آسیب زده و خون را لخته می کند که نتیجه آن بروز آنژین و سکته های قلبی و مغزی، برونشیت، ناراحتی های تنفسی ناشی از تورم مجاری تنفسی، ناراحتی در غشای مخاطی دهان و بینی و همچنین بروز سردرد است.
طبق آمار ارایه شده در کشور سوئیس در سالهای اخیر هر سال ۴۰۰ نفر در نتیجه استنشاق دود سیگار دیگران در این کشور از دنیا می روند، به عبارت دیگر، هر روز یک نفر در سوئیس می میرد، چون دیگری سیگار می کشد! اما نکته قابل توجه اینکه بیشترین میزان دود هنگام سوختن سیگار زمانی تشکیل می شود که دود به طور مستقیم از سیگار و نه از ابزار آلاتی نظیر پیپ یا قلیان خارج شود که در آن صورت تنباکو به طور ناقص سوخته و مواد سمی بی شماری را وارد هوا می کند. برای مقایسه می توان یک مخزن معیوب سوزاننده زباله را تصور کرد.
تراکم و غلظت دود سیگار با ترکیب دود حاصل از استنشاق و بیرون دادن دوباره دود توسط فرد سیگاری افزایش یافته و مواد مضر بسیاری را وارد هوا و محیط پیرامون فرد سیگاری می نماید. این دود حاوی بیش از ۴۰۰۰ ماده خطر ناک اعم از مواد رادیو اکتیو، گازهای حساسیت زا، سموم تنفسی و مخل اعصاب است که ۴۰ مورد از این مواد به گفته پزشکان، عامل سرطان زا به شمار می رود.
● کارخانه های تولید سیگار و پول برای کتمان حقایق
کارشناسان بهداشت سوئیسی معتقدند، صنعت سیگار در جهان در طول دهه ها همواره بر آن بوده است که مضرات ناشی از استنشاق دود سیگار دیگران را کتمان کند که در این میان بسیار نیز زیاده روی کرده است.
برای نمونه می توان به ریلاندر پزشک و پروفسور اهل ژنو اشاره کرد که به جهت منفعت مالی بیشتر از سوی یک کارخانه تولید سیگار اقدام به جعل اطلاعاتی مبنی بر بی ضرر بودن دود ناشی از سیگار دیگران کرد، این در حالی است که اظهارات به دور از حقیقت افرادی نظیر ریلاندر میلیاردها دلار برای صنعت سیگار خرج برداشته است و صنعت سیگار را مجبور به پرداخت خسارتهای مالی بسیاری به استنشاق کنندگان دود سیگار دیگران کرده است.
متخصصان انجمن ریه در سوئیس در سالهای اخیر در راستای حمایت از مردم غیر سیگاری در مقابل دود سیگار دیگران خواستار پاکسازی فضاهای عمومی از دود شدند. با هماهنگی انجمن ریه شهر گالن در سوئیس آگهی هایی در ۱۵ روزنامه سوئیسی در قالب برنامه هایی صریح چاپ شد تا مردم و سیاستمداران را درباره خطرات ناشی از دود سیگار دیگران که تاکنون دست کم گرفته می شد، مطلع کرده و به عکس العمل وا دارد. ضمن آنکه هر یک از سیاستمداران این کشور نیز این نامه صریح را به طور شخصی دریافت کردند.
به گفته کارشناسان، این اقدام سرمایه گذاری مهمی در جهت حمایت از سلامت افراد غیر سیگاری به شمار می رود. بر این اساس اعضای این انجمن با فراخوانی همه سیاستمداران کشورشان خواستار وضع قوانین پاکسازی فضاهای عمومی از دود شدند.
اما شاید این پرسش مطرح شود که چرا استنشاق دود سیگار دیگران برای افراد غیر سیگاری مضر است؟ همان گونه که اشاره شد، دود حاصل از سوختن سیگار حاوی مواد شیمیایی مضر بسیاری است، برخی از این مواد عبارتند از: پولونیوم ۲۱۰ سرطان زا و حاوی فلزهای سنگین رادیو اکتیو، دیوکسین سرطان زا و آسیب رساننده به جنین، مونوکسید کربن حاوی سموم تنفسی و دفع کننده اکسیژن ضروری بدن (۳ برابر بیش از دودی که فرد سیگاری استنشاق کرده و دوباره بیرون می دهد)، استیک اکسید حاوی گاز حساسیت زا، اکرولاین سرطان زا، فرومالید سرطان زا (۵۰ برابر بیش از دودی که فرد سیگاری استنشاق کرده و دوباره بیرون می دهد)، کادیوم سرطان زا، نیتروسامین سرطان زا (۴۰۰ برابر بیشتر از دودی که فرد سیگاری تنفس کرده و بیرون می دهد)، رادیکالهای آزاد فرآیند پیری را سرعت بخشیده و عناصر حیاتی جسم را از بین می برد و در نهایت نیکوتین که حاوی سم عصبی است.
● سیگار خانمها را زشت می کند
انجمن ریه و سلامت شهر برن در سوئیس نیز به تازگی و در آستانه روز جهانی بدون دخانیات پروژه ای تحقیقاتی مبنی بر بررسی ارتباط مستقیم دود سیگار با پیری زودرس به ویژه در زنان به جریان انداخته است.
طراحان این پروژه با شعار «مصرف کنندگان سیگار اعم از زن و مرد به معنای حقیقی کلمه پیرتر به نظر می رسد» معتقدند که ارتباط میان سیگار کشیدن با پیری پوست از عوامل مهم ایجاد انگیزه به ترک عادت در افراد سیگاری است.
در این پروژه که بیشتر مخاطبین آن زنان هستند، افراد به کمک نرم افزارهای خاصی می توانند تصویر چهره خویش را در سالهای آینده ببینند و از تفاوت آشکار فرآیند پیری در زنان سیگاری و غیر سیگاری آگاه شوند.
به گفته پزشکان، پوست افراد سیگاری به دلیل تنگ تر شدن رگهای خونی نمی تواند اکسیژن و مواد غذایی مورد نیاز را تأمین کرده، لذا سریعتر پیر می شود چرا که چنین پوستی دیگر قادر به تجدید نیروی مناسب نخواهد بود.
پوست افراد سیگاری به شدت مستعد تیرگی، رنگ پریدگی و زردی و ضعف بوده و به سرعت چروک و پر چین می شود.
به گفته کارشناسان، مفهوم انتزاعی این پروژه مبنی بر «سیگار کشیدن منجر به پیری زودرس می گردد» به طور شخصی ملموس و قابل رویت است آن چنانکه دیدن دو تصویر از چهره خود در سالهای آینده (یک تصویر با ایجاد تأثیرات منفی سیگار کشیدن و دیگری بدون آن) توانست حساسیتهای زیادی را در بین زنان ایجاد نماید به ویژه برای زنان جوان استدلال «پوست نازیبا و پیر در مقابل سیگار کشیدن» بسیار قانع کننده به نظر می رسید.
به گفته کارشناسان، هدف از اجرای این پروژه ایجاد انگیزه در افراد به ترک سیگار و جلب توجه آنها به مراکز مشاوره ترک سیگار در انجمن ریه و سلامت برن است، ضمن آنکه افراد غیر سیگاری نیز در جریان چنین پروژه هایی در عزم خود مبنی بر دوری از سیگار راسخ تر می شوند.
بنابر نتایج غیر منتظره ای که در روزهای اخیر توسط یک گروه تحقیقاتی دانشگاه مونترال در کانادا منتشر شد، دود سیگار وزن و قد نوجوانان را به شدت کاهش می دهد. اعضای این تیم تحقیقاتی این نتایج را طی آزمایشهایی که در چارچوب یک مسابقه آزمایشی با عنوان «۶ماه بدون سیگار» در میان دانش آموزان انجام گرفت، به دست آوردند.
طبق این طرح، نوجوانان و در میان پسرانی که از سنین ۱۲ تا ۱۷ سالگی مصرف سیگار را آغاز می کنند کمبود وزن و کوتاهی قد شدیدتری را در مقایسه با همسالان غیر سیگاری خود نشان می دهند.
بنابر نتایج به دست آمده از یک تحقیق علمی در دانشگاه مونترال که از ۹۲۹ دانش آموز دختر و پسر انجام گرفته است، تأثیرات منفی سیگار بر قد و وزن دختران بسیار کمتر از پسران است.
سرپرست این تیم تحقیقاتی دلیل این امر را در آن می داند که پسران اغلب دیرتر از دختران به سن بلوغ می رسند و از مدت زمان رشد طولانی تری نسبت به دختران برخوردارند. هدف اجرای این طرح پرهیز از سیگار به مدت ۶ ماه به طور آزمایشی است.
در نوامبر ۲۰۰۷ در حدود ۳۶۴۱ کلاس از مقاطع تحصیلی ۶ تا ۹ آمادگی خود را برای شرکت در این مسابقه آزمایشی اعلام نمودند که از این تعداد ۲۳۵۰ کلاس به عبارت دیگر ۶۵درصد به هدف مورد نظر دست یافتند. ضمن آنکه ۱۰۰ حواله مسافرتی نیز به عنوان جایزه به قید قرعه به برندگان این طرح اهدا شد.
در طول این طرح ۶ ماهه اطلاع رسانی شرکت کنندگان یکی از مهمترین و اساس ترین نقاط موفقیت این طرح به شمار می رفت. به گفته کارشناسان، این اطلاع رسانی جوانان را به ترک همیشگی سیگار ترغیب می کند، به ویژه که در پایان این مسابقه ۶ ماهه دانش آموزان به وضوح در جریان مزایای دوری از سیگار و مضرات ناشی از دود سیگار قرار می گیرند.
مدیر مؤسسه کار و سلامت اجتماعی شمال غرب سوئیس نیز این طرح را در سال تحصیلی ۲۰۰۶ در مقاطع تحصیلی ۷ و ۸ به مرحله اجرا در آورد. به طور کلی ۱۹ کشور در سال جاری میلادی در این طرح آزمایشی شرکت می کنند که کشور سوئیس با شرکت ۳۶۴۱ کلاس بعد از کشور آلمان در جایگاه دوم و به لحاظ تعداد دانش آموزان دختر و پسر سوئیس با بیش از ۶۶۰۰۰ دانش آموز نوجوان شرکت کننده در این طرح بعد از کشورهای آلمان و هلند در جایگاه سوم است.
مؤسسه کارونیکا در شهر استکهلم سوئد نیز در روزهای گذشته بر اساس یک طرح طولانی مدت از افزایش میزان مرگ و میر در مصرف کنندگان اسنوس (نوعی سیگار شور رایج در اسکاندیناوی) خبر داد. خبر نتایج ارائه شده در این طرح در طول ۳۰ سال در بین ۹۹۱ نفر از مصرف کنندگان این نوع سیگار به بیماری های سرطانی مبتلا شده و یا از دنیا رفته اند.
طبق آمار، میزان مرگ و میر افرادی که به طور روزانه اسنوس مصرف می کنند ۱۰ درصد بیشتر از کسانی است که از این نوع سیگار استفاده نمی کنند. از سوی دیگر ریسک بیماری های سرطان دهان و حنجره در این افراد ۱/۳ برابر بیشتر از بقیه است.
طبق نتایج ارائه شده از سوی مرکز تحقیقات و پیشگیری از سرطان در فلورانس ۲ سال پس از اجرای قانون ممنوعیت دود در مکانهای عمومی از دهم ژانویه ۲۰۰۵، تمام رستورانها، مهمان خانه ها و دیگر مکانهای عمومی ایتالیا از دود سیگار پاکسازی شد.
تیم تحقیقاتی فلورانس میزان تراکم نیکوتین را در هوای ۲۸ رستوران و مکان عمومی شهرهای فلورانس و بلونو پیش از ۲۰۰۵ و دو سال بعد از آن را اندازه گیری نمود. طبق نتایج ارائه شده میزان نیکوتین به طور متوسط از حدود ۹ میکروگرم در متر مکعب در زمستان ۲۰۰۴ به۱/ ۰۱ میکروگرم در زمستان ۲۰۰۷ کاهش یافته بود.
نتیجه این طرح در ۱۹ رستوران شهر وین در اتریش به وضوح نشانگر تأثیر قانون ممنوعیت دود در ایتالیاست.
طبق آمار، میزان نیکوتین موجود در هوای ۱۹ رستوران در وین در زمستان ۲۰۰۴، ۱۱ میکروگرم بود که در زمستان ۲۰۰۷ به حدود ۱۶ میکروگرم افزایش یافته بود، چرا که اتریش تاکنون هیچ گونه قانونی برای ممنوعیت دود در مکانهای عمومی از جمله رستورانهایش ندارد.
بر این اساس، به گفته کارشناسان، علت اصلی کاهش تراکم نیکوتین در رستورانهای ایتالیا ناشی از اجرای قانون جدید در این کشور است که می تواند به عنوان طرحی راهبردی در دیگر کشورها از جمله ایران نیز مورد توجه قرار گیرد.

زهرا صابری
منبع: At-schweiz.ch

منبع : روزنامه قدس