دو نفر تا تکمیل کابینه

● هیات دولت دو صندلی بی وزیر دارد
کابینه رئیس جمهور انگار قصد تکمیل شدن ندارد. در هر وقت سال که نگاهی به جلسات هیات دولت می اندازیم جای یکی دو وزیر را خالی می بینیم؛ گویی هر بار بهانه یی پیش می آید تا کابینه رئیس جمهور ابتر باقی بماند. چنین است که اداره دو وزارتخانه کلیدی نفت و صنایع، توسط دو سرپرست، کمتر تعجبی را بر می انگیزد اما نمی توان نسبت به بلاتکلیفی این دو وزارتخانه بی تفاوت بود.
هر چه باشد اکنون کمتر از سه ماه است که نفتی ها و صنعتی ها بی وزیرند و به رغم مطرح شدن نام محرابیان و نوذری، هنوز دولت به صورت رسمی آنها را به مجلس معرفی نکرده است. با این حساب لیست وزیران دولت کماکان ناقص است و پای ثابت این نقص هم وزارتخانه نفت است که در دو سال گذشته بیشترین زمان وزیر نداشتن را تجربه کرده است.
سال نکوی دولت احمدی نژاد البته از بهارش پیدا بود؛ آن گاه که وزرای ۲۱ گانه به مجلس معرفی شدند و در اوج ناباوری چهار نفر از آنها موفق به کسب رای اعتماد نشدند. به این ترتیب کابینه احمدی نژاد از همان ابتدا ناقص متولد شد و در ادامه راه هم ماه های بسیاری ناتمام به کار خود ادامه داد. هر وقت هم که اوضاع به ظاهر مرتب بود و جلسات هیات دولت با تمام وزیران برگزار می شد به ناگاه بحث ترمیم کابینه مطرح می شد و با طرح شایعه برکناری برخی وزیران، دست و دل نام ها به لرزه در می آمد که آیا نوبت من است که با دولت خداحافظی کنم؟
چنین بود که چند ماه پس از روشن شدن سرنوشت وزارت نفت و رای اعتماد وزیری هامانه برای این مسوولیت، زمزمه های ترمیم کابینه آغاز شد و اولین وزیران از دولت نهم خداحافظی کردند. دو انتخاب اول وزیر رفاه و وزیر تعاون بودند. برکناری یا استعفای آنها در حالی اتفاق افتاد که دو وزیر دیگر نیز هریک در مقاطع جداگانه میان ماندن و رفتن دست و پنجه نرم می کردند. یکی از آنها وزیر جهاد کشاورزی بود و دیگری وزیر آموزش و پرورش که اگر نبود حمایت جانانه و سفت و سخت هیات رئیسه فراکسیون اصولگرایان از آنها، کار سختی برای ماندن در پیش داشتند.
در این گیر و دار و پس از آنکه کابینه احمدی نژاد چند ماهی سامانی یافت و از پیش لرزه های تغییر و تحول در امان به سر می برد، تغییر و تحولات در سطح معاونین وزیران آغاز شد و ریزش ها در سطحی دیگر رخ نمود. دولت در حال و هوای برگزاری جشن دوسالگی بود که باز هم زمزمه ترمیم کابینه، وزیران را با نگرانی مواجه ساخت. این بار هم قبل از آنکه تغییر و تحولات به صورت رسمی اعلام شود، رسانه های نزدیک به دولت، میدان را به دست گرفته و شنیده ها و گمانه زنی های خود را از خداحافظی وزیران اعلام کردند. در دور جدید تغییرات، قرعه به نام وزیر صنایع افتاد. وزیری که گفته می شد با احمد توکلی رابطه نزدیکی دارد و به واسطه معرفی او به دولت راه یافته است.
وزیر دیگری که از کابینه جدا شد، وزیری هامانه وزیر نفت بود؛ همو که پس از چند رفت و برگشت به وزارت رسیده بود و برای اثبات پاکدستی اش هم دوربین صدا و سیما را به منزل راه داده بود تا از زندگی اش گزارش تهیه کند. اما اینها به ماندگاری کمک نکرد و رفتنی شد.
● سرپرستانی با بوی وزارت
پس از خداحافظی این دو وزیر، دولت به جای معرفی هرچه سریع تر وزیران پیشنهادی ترجیح داد از فرصت سه ماهه نهایت استفاده را برده و وزارتخانه های بی وزیر را با سرپرست اداره کند. به این ترتیب غلامحسین نوذری و محرابیان سرپرستانی نام گرفتند که از همان لحظه انتصاب به شدت بوی وزارت می دادند. در واقع دو سرپرستی که احمدی نژاد برای وزارتخانه های نفت و صنایع منصوب کرد از روز آغاز به کار به گونه یی عمل کردند که گویی خبر داشتند در نهایت به عنوان وزیر پیشنهادی به مجلس معرفی می شوند؛ چنان که از بدو انتصاب دست به عزل و نصب های گسترده زده و در حوزه مدیریتی جابه جایی های بسیاری انجام دادند.
با این حال به نظر می رسد تاخیر رئیس جمهور در معرفی رسمی این دو به مجلس، از این رو صورت گرفته که محرابیان و نوذری فرصت فعالیت در مسوولیت جدید را داشته و بتوانند از فرصت سه ماهه برای لابی با پارلمان و کسب نظر مساعد استفاده کنند. نوذری البته مشکل چندانی در کسب رای اعتماد ندارد. از مجموع اظهار نظرهای نمایندگان چنین بر می آید که آنها نظر مساعدی نسبت به نوذری دارند اما محرابیان با انتقادهایی روبه رو است. در این شرایط تکلیف رای اعتماد چه می شود؟
● کسی نگران نیست
تقریباً قابل پیش بینی است که نوذری و محرابیان هر دو بتوانند از مجلس رای اعتماد بگیرند و به نام آقای وزیر خطاب شوند، چیزی که باعث می شود ناظران امور مجلس در این خصوص دست به پیش بینی بزنند تجربه عملکرد گذشته مجلس هفتم در بررسی صلاحیت ها است. البته ممکن است هر یک از این دو وزیر در جلسه رای اعتماد با مخالفت های سختی روبه رو شوند، حتی ممکن است چهره های خبرساز جناح اقلیت و اکثریت در مخالفت با وزیران پیشنهادی صحبت کنند اما آنچه در نهایت بر برگه های سفید و کبود نمایندگان تاثیر می گذارد نظر هیات رئیسه فراکسیون اصولگرایان و به ویژه رایزنی های باهنر و حداد عادل است.
طبیعی است در شرایطی که بزرگان اصولگرا به حمایت از وزیران پیشنهادی وارد عمل شوند بدنه اصولگرای مجلس که بیشتر تابع بزرگان بوده و در جهت جلب رضایت آنها عمل می کند ساز مخالف نزده و خود را همسو نشان می دهند؛ همچنان که در گذشته نیز چنان کردند.در این میان ممکن است یکی دو نطق تند و تیز و مخالفت آمیز هم ابراز شود اما اکثریت اصولگرای مجلس آنقدر از بزرگان اصولگرا حرف شنوی دارند که مخالفت های موردی بر رای آنان اثری نگذارد. هر چه باشد آنها پیش از این بارها وفاداری خود را اثبات کرد ه اند. دلیلی ندارد که این بار وفاداری به خرج ندهند. پس بهتر است سرپرست های کنونی چندان نگران باشند و خود را برای وزارت آماده کنند،
● باز هم سفره، باز پول نفت
از شعارهای انتخاباتی محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری چند وعده و وعید به یادگار مانده است که دو تای آنها از همه مهمتر بوده و البته در یک حوزه مشخص قرار دارند؛ « حوزه نفت و انرژی». یکی از آن شعارها آوردن پول نفت سر سفره های مردم بود و دومی مقابله با مافیای نفتی. با چنین شعارهایی طبیعی است که وزارت نفت برای محمود احمدی نژاد از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ به همین جهت بود که نخستین بار علی سعیدلو یکی از نزدیکانش را برای این مسوولیت معرفی کرد. با این حال پس از آنکه وزیری هامانه در پی کش و قوس های فراوان توانست رای اعتماد بگیرد عملکرد وی نتوانست رضایت حامیان رئیس جمهور را جلب کند، به ویژه آنکه وی صراحتاً اعلام کرد چیزی به نام مافیای نفتی نمی شناسد و از طرف دیگر برای تحقق شعار آوردن پول نفت سر سفره مردم، اقدام انقلابی و پر سر و صدایی انجام نداد.
در نهایت کار به جایی رسید که وی مجبور به خداحافظی از کابینه شد اما فردی که به عنوان سرپرست وزارت نفت معرفی شد، فردی جدا از مجموعه شناخته شده مدیران صنعت نفت نبود. به همین دلیل حامیان تندرو دولت این انتصاب را خوش ندانسته و از حضور نوذری در وزارت نفت هم انتقاد کردند، به گونه یی که در برخی موارد او را هم ادامه دهنده همان راهی دانستند که در گذشته پیموده شده.
با وجود این قبیل مخالفت ها و به رغم آنکه نوذری به صورت رسمی به مجلس معرفی نشده، به نظر می رسد مجلس نشینان تصمیم خود را گرفته اند و شلوغ بازی های اصولگرایان تندرو نمی تواند در نظر نمایندگان تاثیری بگذارد. چند ماه پایانی مانده به عمر مجلس هفتم هم باعث می شود جوی از همراهی و وفاق با دولت به راه افتاده و کسی خیال قهرمان بازی به سرش نزند. اوضاع فقط برای محرابیان جوان، کمی نامساعد است که از طرف منتقدان با اتهام بی تجربگی مواجه است. او چند جلسه هفته آینده را فقط وقت دارد تا در جلسات
رو در رو و لابی با نمایندگان اوضاع را به سود خود سامان دهد و به این ترتیب به نظر می رسد تا نیمه آبان ماه کابینه موقتاً تکمیل شود اما باید منتظر ماند و دید در شرایطی که مجلس هفتمی ها با استیضاح خداحافظی کرده اند و استفاده از این ابزار را به کناری گذاشته اند طی ماه های آینده دوباره چه بهانه یی ممکن است صندلی های دولت را خالی کرده و این بار نوبت خداحافظی کدام وزیران با کابینه می رسد. هرچه باشد ترمیم کابینه که اقدام بدی نیست،

سجاد سالک

منبع : روزنامه اعتماد