گزارشی از روند عرضه و تقاضای خودروهای برقی- هیبریدی

افزایش چشمگیر قیمت سوخت در سراسر جهان، موجب شده است تا مالکان خودروها بیش از پیش به استفاده از خودروهای برقی و هیبریدی گرایش یابند.
نتایج جدیدترین نظرسنجی صورت گرفته در آلمان، حاکی از آن است که افزون بر ۶۰ درصد از مالکان امریکایی و ژاپنی خودروهای هیبریدی، از این خودروها و رانندگی با آن رضایت دارند. تعداد قابل توجهی از رانندگان سراسر جهان، علاقه‌مند به استفاده از خودروهای دارای نیرومحرکه برقی یا هیبریدی هستند. بیش از ۸ هزار نفر از رانندگان در اتریش، چین، فرانسه، آلمان، ژاپن، سوئیس، انگلیس و امریکا، در این نظرسنجی شرکت کرده و یک سوم از آنها اعلام کرده‌اند که به احتمال قریب به یقین در آینده خودروهایی را خریداری خواهند کرد که مجهز به نیروی محرکه هیبریدی باشند.
براساس پیش‌بینی کارشناسان، خودروهای هیبریدی طی چند سال آینده بخش اعظم خودروهای تولیدی در سراسر جهان را به خود اختصاص خواهند داد. بر اساس یک بررسی انجام شده ۴/۵۴ درصد از آ‌لمانی‌ها کمتر از ۱۵ هزار کیلومتر در سال رانندگی می‌کنند. همین امر موجب شده است تا آنها به دنبال خودرویی باشند که هزینه‌های مصرف سوخت آن، پایین‌تر است. این تحقیق، بیانگر آن است که ۸/۵۳ درصد از چینی‌ها، ۲/۴۶ درصد از فرانسوی‌ها، ۸/۴۳ درصد از سوئیسی‌ها، ۲/۳۰ درصد از انگلیسی‌ها، ۴/۲۹ درصد از ژاپنی‌ها، ۲/۲۹ درصد از اتریشی‌ها، ۱/۲۸ درصد از آمریکایی‌ها و ۲۷ درصد از آلمانی‌ها، مایل به استفاده از خودروهای هیبریدی هستند.
دولت‌ها و شرکت‌های بزرگ خودروسازی که سعی دارند با پیشتازی در این زمینه، گوی سبقت را از رقبا ربوده و سهم اعظمی از بازار این نوع خودروها را به خود اختصاص دهند، در تلاشند تا با طراحی و تولید اولین خودروهای برقی- هیبریدی، پیشگامی خود را در تولید این خودروها تثبیت کنند. دولت‌ها نیز با ارائه مشوق‌هایی به تولیدکنندگان و مشتریان، سعی در جلب توجه آنها به تولید و خرید اینگونه خودروها دارند. مهم‌ترین اقدامات این نوع کشورها و شرکت‌ها عبارتند از:
دولت دانمارک، با هدف متقاعد ساختن رانندگان این کشور به استفاده از وسائط نقلیه برقی، در تلاش است تا این کشور را به دومین کشور دارای بیشترین استفاده‌کنندگان از خودروهای برقی تبدیل کند. اسرائیل نیز قراردادی را با شرکت رنو- نیسان در زمینه تولید و عرضه خودروهای برقی در این کشور به امضا رسانده است.
شرکت رنو مدل‌های برقی ون کانگو و نسل آینده مگان هاچ‌بک برقی را تا سال ۲۰۱۱ در دانمارک و اسرائیل تولید خواهد کرد. این شرکت، تکوین پلتفرم ویژه خودروهای برقی را نیز آغاز خواهد کرد تا در سال ۲۰۱۲ آماده عرضه شود.
مدیر پروژه خودروهای برقی رنو می‌گوید: «تا سال ۲۰۲۰ در ۱۰ تا ۲۰ درصد از خودروهای خانواده تولیدی در این شرکت از نیرومحرکه برقی استفاده خواهد شد، اما تمامی این مسائل به داشتن زیرساختار و برنامه بلندمدت در مورد مشوق‌های مالی بستگی خواهد داشت.
اسرائیل نرخ مالیات بر خودروهای وارداتی را در صورتی‌که مجهز به نیرومحرکه برقی باشند، از ۸۰ به ۲۰ درصد کاهش خواهد داد و دانمارک نیز آمادگی خود را برای اعمال همین مقررات، اعلام کرده است.
تحقیقات صورت گرفته ثابت کرده‌اند که رانندگان اروپایی به طور میانگین روزانه کمتر از ۶۰ کیلومتر رانندگی میکنند و تنها ۲۵ درصد از آنها بیش از ۱۰۰ کیلومتر در روز رانندگی می‌نمایند. البته جای شکی نیست که افزایش هزینه سوخت بر جذابیت استفاده از خودروهای برقی می‌افزاید. ما آنچه که بیش از قیمت بالای بنزین موجب پیشبرد این پروژه می‌شود، مشکلات ناشی از آلایندگی گاز CO۲ است.
شرکت رنو قصد دارد در زمینه تولید باتری‌هایی کار کند که وقتی پس از ۴ یا ۵ سال، توانایی و کارایی آنها در تولید نیرو برای به حرکت درآوردن خودرو کاهش یافت، بتوان با ایجاد چرخه عمر ۸ یا ۱۰ ساله، از آنها در منزل و برای استفاده در وسایل برقی نظیر ماشین لباسشویی استفاده کرد.
در همین ارتباط، کشورهایی نظیر انگلیس، سیاست‌هایی تشویقی برای تولید خودروهای برقی و تشویق مشتریان به خرید این نوع خودروها، اعمال کرده‌اند که از جمله آنها می‌توان به کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی نرخ‌ها برای خودروهای برقی توسط شرکت‌های بیمه در صنعت خودرو اشاره کرد.
خودروسازان سعی دارند از طریق افزایش سرمایه‌گذاری به رقابت در تولید خودروهای برقی و هیبریدی بپردازند. مسئولان نیسان معتقدند که تولید خودروهای برقی، حرکتی از برنامه‌های کوتاه مدت به سوی برنامه‌های بلندمدت کاهش آلاینده‌های CO۲ است. از نظر این شرکت، خودروهای برقی تنها یک خودرو و یا راه‌حلی برای جابه‌جایی‌های شهری نیستند بلکه آینده نیسان تلقی می‌شوند. به اعتقاد آنها، تمایل مصرف‌کنندگان آینده به خودروهایی با کمترین میزان آلاینده‌های CO۲، بسیار زیاد خواهد بود. مسئولان نیسان معتقدند که تولید خودرویی بدون هیچ‌گونه آلایندگی که نیروی خود را نیز از انرژی قابل بازیافت به دست می‌آورد، بحث و جدل‌های بسیاری را در پی دارد. از آنجا که تامین‌کنندگان انرژی نیز بخش مهمی از این پروژه محسوب می‌شوند، مسئولان نیسان در پی یافتن شریکی هستند که انرژی قابل بازیافت را برای آنها تامین کند.
ضمناً پیش‌بینی می‌شود که با افزایش قیمت بنزین در امریکا (فعلاً به بیش از ۴ دلار در هر گالن رسیده است) تقاضا برای خودروهایی که با سوخت‌های فسیلی- الکتریکی (هیبریدی ) کار می‌کنند از جمله تویوتا Prius با افزایش چشمگیری مواجه شد. در این میان، تویوتا که به دلیل تولید خودروی هیبریدی Prius با استقبال بیشتری از سوی خریداران مواجه است، در عرضه این خودرو با مشکلات و کاستی‌هایی روبه‌رو شده به طوری‌که سعی دارد به منظور جلب رضایت مشتریان، این نواقص و کمبودها را تا پایان سال، جبران کند. این شرکت سعی دارد تا به منظور افزایش رضایتمندی مشتریان خود، تولید خودروهای کم‌مصرف از جمله Yaris را افزایش دهد.
از سوی دیگر، تویوتا سعی دارد تا با اتخاذ استراتژی‌های گوناگون به مقابله با کاهش فروش و سودآوری خویش در کشورهای مختلف جهان (ناشی از افزایش قیمت جهانی سوخت) بپردازد. یکی از این رویکردها، آغاز تولید و فروش سدان Camry هیبریدی در چین تا سال ۲۰۱۰ است.
هدف تویوتا، تولید سالانه ۱۰ هزار دستگاه Camry هیبریدی در چین است زیرا طی سال گذشته (۲۰۰۷) از ۴۳۰ هزار دستگاه خودروی هیبریدی تولیدی تنها ۳۲۰ دستگاه آن در چین تولید شده بود.
در این میان، میتسوبیشی موتورز نیز فروش خودروی برقی بدون آلایندگی i-MiEV را از تابستان آینده (۲۰۰۹) و فروش به مشتریان بخش ناوگان حمل و نقل را تا قبل از سال ۲۰۱۰ آغاز خواهد کرد.
قیمت عرضه این خودروی کوچک برقی بین ۲۳۴۲۰ دلار تا ۲۸۱۰۰ دلار بوده و باطری‌های آن قابل شارژ شدن از طریق اتصال به پریز برق منزل است. گفتنی است که میتسوبیشی در نظر دارد با همکاری پژو- سیتروئن (PSA) در زمینه تولید نیرومحرکه برقی خودروها نیز فعالیت کند.
کرایسلر نیز قصد دارد طی ۳ تا ۵ سال آینده، فروش خودروهای برقی خود را آغاز کند. این شرکت با راه‌اندازی واحد جدید تولید خودروی برقی، قصد تکوین این نوع خودرو را دارد به طوری‌که صرفاً با نیروی باتری و سرعتی حدود ۶۴ کیلومتر در ساعت حرکت کند. کرایسلر در حال کار در زمینه تولید نسل جدیدی از خودروهای هیبریدی است که باتری‌های لیتیوم- یونی دارند. این باطری‌ها علاوه بر سبکتر‌بودن در مقایسه با باتری‌های کنونی هیدروژنی نیکل- متالی که کاربرد وسیعی دارند، انرژی بیشتری در خود ذخیره می‌کنند. البته این شرکت در نمایشگاه خودروی دیترویت که سال گذشته برپا شد، ایده سه خودروی «سبز» با موتورهای برقی را به نمایش گذاشت. این شرکت، با استفاده از تکنولوژی مشابه با یکی از آنها و یا ترکیبی از هر سه، خودروی خود را عرضه خواهد کرد.
در هر صورت، تحولات محیطی بویژه در بخش‌های افزایش جهانی قیمت سوخت و روند رو به رشد آن، نگرانی‌های زیست‌محیطی ناشی از کاربرد سوخت‌های فسیلی و معایب‌ اندک این نوع خودروها (برقی- هیبریدی) در بازارهای کشورهای اروپایی، در مجموع شرایطی را ایجاد کرده است که توجه به این نوع خودروها به عنوان جایگزینی جدی از سوی بسیاری از خودروسازان برتر جهانی، در دستور کار قرار گیرد. هم اکنون بسیاری از خودروسازان بزرگ، برنامه‌های مختلفی را برای عرضه خودرویی برقی- هیبریدی در دست اجرا دارند که به نظر می‌رسد شماری از آنها تا سال ۲۰۱۰ عملا وارد بازار شود. با توجه به فشارهای مراجع قانونگذاری کشورها برای کاهش آلاینده‌های CO۲، توجه روزافزون جامعه به موضوع‌ هوای پاک و همچنین صرفه‌جویی در مصرف سوخت‌های فسیلی، به‌نظر می‌رسد طی سال‌های آتی، شاهد تحرک بی‌سابقه خودروسازان در زمینه عرضه خودروهایی با سوخت‌های جایگزین از جمله خودروهای برقی- هیبریدی خواهیم بود.

نویسنده : مریم شهمیرزادی

منبع : ماهنامه صنعت خودرو