شبکه چیست ؟

شبکه به ارتباط بین کامپیوترها گفته میشود که در ابتدایی ترین حالت میتواند دو کامپیوتر به یکدیگر متصل شود شاید این سوال پیش بیاید که با قدرت امروزی کامپیوتر ها شخصی ما چرا از شبکه استفاده می کنیم ؟ جواب این سوال در یک جمله میتواند خلاصه شود : افزایش بهروری و کاهش هزینه ها . شبکه های کامپیوتری به وسیله راه های زیر ما را به این اهداف میرسانند:
۱) اشتراک اطلاعات و داده ها ( به طور مثال حساب مربوط به امور مشتریان بانک )
۲) اشتراک سخت افزار و نرم افزارها(مثل اشتراک چاپگر یا برنامه واژه پرداز)
۳) مدیریت و پشتیبانی مرکزی ( نظارت مستقیم و مرکزی برروی اطلاعات و کارکنان)
البته شبکه ها میتوانند کارهای دیگر ازقبیل انتقال پیام ، تصویر و غیره را انجام دهند ولی بیشترین کاربرد اشتراک اطلاعات و به روزرسانی داده ها در شبکه کامپیوتری می باشد البته مسئله امنیت در شبکه ها نیز به خودی خود قابل اهمیت می باشد به طور مثال اگر قرار بود اطلاعات از طریق دیسکت منتقل میشد ممکن بود دیسکت گم شود دزدیده شود و حتی خراب شود در ضمن در شبکه های بزرگ مثل شبکه بانکها چه قدر طول میکشید تا این دیسکت از آن سوی کشور به سوی دیگری برده شوده حال که به اهمیت وجود شبکه های کامپیوتری پی بردیم به بحث درباره انواع شبکه از لحاظ وسعت ، شکل ، کاربرد می پردازیم .
● دو نوع اصلی شبکه ها : LAN و WAN
شبکه ها کامپیوتری را از لحاظ اندازه و عملکرد به دو گروه اصلی تقسیم میکنند .(البته گروه های دیگری نیز وجود دارد ) گروه اول LAN (local area network) به شبکه های محلی اطلاق میشوند که به حوزه جغرافیایی مثل ساختمان ، شهر و غیره محدود میشوند ولی در گزوه دوم WAN (wide area network) به منطقه جغرافیایی محدود نمیشود در این گروه از شبکه ها کامپیوتر ها و قطعات از نقاط مختلف دنیا به یکدیگر وصل شوند حتی این شبکه میتوانند ازچندین LAN تشکیل شده باشند مثل اینترنت که یک نوع شبکه نامحدود میباشد .
▪ شبکه WAN
▪ شبکه LAN
البته در این میان تقسیم بندی های دیگر نیز وجود دارد که از جمله مهم ترین آنها میشه به شبکه های شهری یا MAN نیز اشاره کرد
۱) Local Area Network (LAN)
۲) Wide Area Network (WAN)
۳) Metropolitan Area Network (MAN)
۴) Storage Area Network (SAN)
۵) System Area Network (SAN)
۶) Server Area Network (SAN)
۷) Small Area Network (SAN)
۸) Personal Area Network (PAN)
۹) Desk Area Network (DAN)
۱۰) Controller Area Network (CAN)
۱۱) Cluster Area Network (CAN)
● پیکربندی شبکه
شبکه ها عموما ازقطعات و اجزایی تشکیل شده اند که وظایف به خصوصی را انجام می دهند
▪ Servers : کامپیوترهایی که اشتراک منابع (shared resources) را برای کاربران فراهم میسازند یا به عبارت ساده تر کامپیوترهایی که به ارائه خدمات درشبکه می پردازند .
▪ Clients: کامپیوترهایی که از منابعی (Resources) که Server آماده ساخته استفاده می کنند .
▪ Media : به سیم هایی که مسئول ارتباط فیزیکی شبکه هستند .
▪ Shared data : فایل هایی که توسطServer در کل شبکه به اشتراک گذاشنه می شوند یا به عبارت دیگر فایل هایی که توسط Server برای استفاده Client آماده میشود
▪ Shared printers and other peripherals : به منابع (Resources) اضافی که توسط Server فراهم می شود مثل چاپگر یا هر وسیله ی جانبی دیگر .
▪ Resources : هر سرویس یا وسیله ای مثل فایل ، چاپگر و .... که برای عضوهای شبکه قابل دسترسی باشد .
شبکه ها از اجزای مختلفی تشکیل شده اند :
شبکه ها از لحاظ نوع منطقی و کار به ۲ دسته عمده تقسیم میشوند :
▪ Peer-to-peer networks
▪ Server-based networks
▪ Peer-to-peer networks
▪ Server-based networks
این نوع تقسیم بندی فقط از لحاظ منطقی( نرم افزاری ) فقط مورد بررسی قرار میگرد و هیچ گونه ارتباطی به حالت فیزیکی ندارد به همین دلیل تشخیص آن فقط با دیدن نوع ارتباط کامپیوتر ها مشخص میشود و نمیتوان با دیدن اجزای ظاهری یک شبکه نوع آن را مشخص کرد . تفاوت میان این دو نوع شبکه بسیار مهم میباشد زیرا هر کدام دارای قابلیت هایی مخصوص به خود میباشند که به معرفی اجمالی بعضی از قابلیت ها می پردازیم
▪ Peer-to-Peer Network
در شبکه های Peer-to-Peer هیچ گونه سرور ( Server ) اختصاصی وجود ندارد و هیچ گوته سلسله مراتبی وجود ندارد در نتیچه تمام کامپیوتر ها از لحاظ دسترسی به اطلاعات با هم برابر می باشند هر کامپیوتر هم وظیفه Client و هم وظیفه Server را با هم به عهده دارد . نام دیگر این شبکه "workgroup" میباشد این نوع شبکه برای شبکه ها کوچک و کمتر از ۱۰ کامپیوتر مناسب است درست کردن این نوع شبکه آسان و ازآ نجایی که احتیاج به سرور و تجهیزات قدرتمند ندارند معمولا از لحاظ هزینه ارزانتر از شبکه های Server-based میباشند البته این نوع شبکه ها به علت عدم وجود مدیریت مرکزی از امنیت بالایی برخوردار نیستند همچنین بیشتر برای محیط هایی که تعداد کامپیوتر ها محدود میباشد مناسب است .
▪ Server-based Network
بیشتر برای شبکه هایی با تعداد کامپیوتر های بالای ۱۰ تا به کار می روند در این شبکه معولا حداقل یک کامپیوتر قوی وجود دارد که خاصیت فقط سروری دارند و اصلا عمل Client را انجام نمیدهند و آنها فقط مسئولیت تأمین احتیاجات Client ها و حفظ امنیت شبکه ها را به عهده دارند. البته در شبکه هایی با ترافیک بالا بیشتر از یک سرور استفاده میکنند و به هر سرور وظیفه ای خاص (Specialized Servers ) میدهند به طور مثال File and Print Servers که فقط مسئول مدیریت چاپگر و فایل ها میباشد یا Mail Servers ، Fax Servers و .....
▪ Specialized servers
در این نوع شبکه ها مدیریت مرکزی میباشد به همین دلیل مدیر شبکه میتواند بر تمام منابعی که share شده اند نظارت کند همینطور عمل Backup (عملی کپی برداری از اطلاعات برای بازیابی اطلاعات ) به سادگی انجام میشود زیرا همه اطلاعات و دادها در یک جا جمع شده اند برخلاف peer-to-peer که اطلاعات در کامپیوتر های مختلف پخش بودند .این نوع شبکه باز هم به علت وجود یک مدیریت مرکزی از لحاظ امنیتی بسیار قوی تر ازPee-to-Peer میباشد در ضمن این نوع شبکه میتوانند هزاران کاربر داشته باشند وهمین طور کاربران معمولا به سخت افزار های قوی از قبیل hard disk با ظرفیت بالا احتیاج ندارند زیرا اطلاعات خود را در سرور ذخیره میکنند.

منبع : سازمان آموزش و پرورش استان خراسان