استرس انتظار پاداش

امروزه در محیط های كاری استرس توقع پاداش و مزایا به سرعت در میان كارمندان و كارگران روبه رشد است. میزان صدماتی كه به علت ضعف توان كاری در زمان انجام كار اتفاق می افتد از ۸ درصد در سال ،۱۹۸۸ به ۴۵ درصد در حال حاضر رسیده است.
طبق گزارشاتی كه از كارمندان طی سالهای ۱۹۷۹ تا ۱۹۸۸ گرفته شده، استرس ذهنی مزایا و پاداش كاری تا ۷۰ درصد افزایش نشان می دهد. در سال ۱۹۸۸ هزینه این نوع استرس برای كارمندان و شركت های بیمه، به طور كلی بالغ بر ۴۶۰ میلیون دلار برآورد شده است. در سال ۱۹۸۵ ، شركت های بیمه برای درمان و كاهش این نوع از استرس ها به طور متوسط در حدود ۱۱ هزار دلار هزینه كرده اند. البته این رقم با محاسبه از كار افتادگی دائمی سه چهارم افراد بوده است. اگر قرار باشد تمام موارد مبتلا به این استرس درمان شوند متوسط هزینه بالغ بر ۱۳۰ هزار دلار، خواهد بود. البته این ارقام مربوط به سال ۱۹۸۵ است و امروزه هزینه مربوط به استرس توقع مزایا و پاداش خیلی بالاتر از این ارقام می باشد.
توقعات: نوك قله كوه یخ این ارقام در واقع ممكن است تنها نوك قله كوه یخی از مشكل استرس كارگران، باشد كه به ثبت رسیده است. در این رابطه دو نوع استرس ثبت و بایگانی شده است.
یك نوع از این استرس ها، استرس آسیب حاد است. این استرس می تواند در اثر هر نوع حادثه ای كه روزانه و یا در زمان كار اتفاق می افتد بروز كند. كارگر طی یك سال این نیاز و انتظار و توقع را در خود نگه داشته و بایگانی می كند و پس از چهار یا پنج سال با تقاضاها و عریضه هایی پی در پی به كارفرما، آنها را اعلام می كند.
استرس نوع دوم، استرس یا صدمه مزمن می باشد. این نوع از افراد ممكن است تقاضا و توقع خود را پس از سالها به كارفرمایشان ارائه دهند و یا پس از اولین ملاقاتشان با پزشك معالج، اقدام به این كار كنند چرا كه ممكن است پزشك یا روانپزشكی كه این افراد به خاطر خود به او مراجعه كرده اند، ارتباط ناراحتی ایشان را با شغلشان دریافته اند و به آنان گوشزد كرده باشد.به طور مثال مدت طولانی كار كردن برای یك كارمند می تواند دلیلی بر مدعای او مبنی بر وجود شدت استرس باشد. در این صورت حتی نیازی به حادثه ای به نام انتظار پاداش، نخواهد بود.با توجه به این قانون، كارمندی كه حتی دو سال به بازنشستگی اش مانده و دچار حمله قلبی می شود، می تواند ادعا كند كه عامل اساسی حمله قلبی وی، استرس كاری پس از گذشت ۲۸ سال كار مداوم، بوده است. عوامل بسیاری وجود دارند كه می توانند ایجاد كننده استرس توقع، باشند. یكی از عوامل ممكن است وضعیت اقتصادی دولت باشد. برخی از دولت ها در محیط كاری به نوعی، شخصیت كارگر یا كارمند را پایین می آورند. چرا كه وقتی ما از استرس توقع پاداش صحبت می كنیم منظور ما تنها پاداش مادی و پولی نیست.به طور كلی می توانیم سه عامل اساسی را برای ایجاد این نوع استرس برشماریم:
۱- كارمندان پیش از اشتغال به كار و یا هنگام اشتغال، در مورد مشكلات مربوط به استرس كاری چگونگی روبه رو شدن و كاهش آن، آموزش های لازم را ندیده اند.
۲- كاركنان پیش از آن كه درگیر مسائل قانونی ناشی از مشكلات كاری چون استرس شوند، دانش لازم برای روبه رو شدن با مشكلات و رفع مسائل محیط كار را ندارند. آنها عموماً توان این كه توقعات و انتظارات خود را پیش از آن كه استرس ها آنان را از پای در آورد به كارفرمایان اعلام كنند و از آنان كمك بخواهند، ندارند.
۳- اغلب كارمندان، خواستار این هستند كه از این گونه مشكلات بگذرند و بر آنها تأكید نكنند، چرا كه ممكن است ایشان با اخم یك كارفرمای سخت گیر روبه رو شوند. پس ترجیح می دهند دم فرو بندند و انتظارشان را بیان نكنند و در خود انبار نمایند. یك كارمند ممكن است به مسائل كاری مثل چگونگی تجارت و خرید و فروش و غیره و یا بسیاری از مسائل دیگر از جمله ایجاد و تأمین رفاه خانواده، بیشتر اهمیت دهد تا مسائل مربوط به استرس های درونی اش، او ممكن است خود را موردی مناسب برای این كه كارفرما وظیفه حل مشكلات وی را داشته باشد، نداند و گمان كند كه این گونه مسائل ربطی به كارفرمای او نداشته و موضوعی شخصی است كه باید از طریق مراجعه به پزشك حل شود. او فكر می كند مشكلات شخصی او و یا استرس های درونی اش، ربطی به محیط كار ندارد و محیط كاری او در قبال این گونه مسائل هیچ گونه نقش و مسئولیتی ندارد.
چه كسانی بیشتر استرس دارند
استرس توقع پاداش، بیشتر در زنان دیده می شود. (كناره گیری از كار) حداقل ۵۵ درصد از زمان ها این گونه بوده است. در مورد تعداد از كار افتاده ها بر اثر این نوع استرس نیز رقم زنان دو برابر مردان بوده است.میانگین سنی استرس توقع ۴۰ سالگی است. البته این رقم را می توان در مقایسه با سایر عوامل از كار افتادگی در كارگران كه حدود ۳۴ سالگی است مقایسه نمود. گرچه كارگران در سنین ۲۵ و یا پایین تر از آن نیز به علل مختلف از جمله صدمات حین كار، از كار افتاده می شوند.كارگران یقه سفید (عالی رتبه)كه در واقع قشر متوسط كاركنان را شامل می شوند و بیشتر كارهای حرفه ای و یا مدیریتی رده متوسط را انجام می دهند، بیشتر اوقات در معرض این نوع استرس قرار دارند و از كار افتادگی و كناره گیری از كار در آنان (به دلیل استرس توقع) بیشتر است.استرس توقع، اغلب در حدود ۲۵ درصد از موارد، در طول سال اول كار و یا شش ماهه اول به كار گماشته شدن فرد روی می دهد در كارگران یقه آبی (كارگران دون پایه) صدمه و آسیب و از كار افتادگی تا حدود یك سوم، مربوط به صدمات كاری مختلف و درصد ناچیزی مربوط به صدمات ناشی از كار با ماشین است.بیشترین و مهمترین عامل برای ایجاد این نوع استرس، فشار كاری و تعدد مسئولیت می باشد و مزاحمت ها و آزارهای محیط كاری در مرحله دوم قرار می گیرد.
بهای سنگین استرس در محیط كار
هزینه استرس توقع در محیط كار روزبه روز فزونی می گیرد. باید دید چرا شركت های بیمه، كار درمان و پیشگیری را بیشتر معطوف به قشر كارگر نموده اند تا كارمند و گاهی حتی از آنها تا حدودی غافل شده اند. این مشكل است كه نه تنها پزشكان بلكه حتی وكلا، روانپزشكان و روانشناسان و متخصصین سایر رشته ها را درگیر كرده است و حتی گاهی بیرحمانه مورد قضاوت قرار می گیرد و بر آن ارزش گذاری می كنند و حال آن كه از طرف دیگر این مشكل و هزینه گزاف آن همچنان روبه فزونی است.
چه می توان كرد؟
* یكی از كارهایی كه مدیران می توانند انجام دهند، مطالعه نوشته ها و درخواست های كاركنان است. (البته اگر محلی برای ارائه این گونه نوشته ها در سازمان وجود داشته باشد.)
* یك مدیر باید آموزش های ضمن خدمت را در مورد كنترل و مدیریت استرس برای كاركنان خود در نظر بگیرد.
* مدیر باید به گونه های مختلف و با روش های متفاوت به كاركنان خود این آموزش را بدهد كه استرس های مربوط به زندگی شخصی و خانوادگی خود را به محل كار منتقل نسازند و در صورت داشتن چنین استرس هایی در محیط كار با ایجاد اشتغال و مسئولیت مناسب و تعیین هدف كاری مطلوب فشارهای وی را كاهش داده، نیرویش را در جهت مثبت سوق دهد و اعتماد به نفس وی را تقویت نماید.
پیشگیری
برنامه پیشگیری از استرس توقع مانند پیشگیری از حادثه نیست و شركت های بیمه به راحتی نمی توانند با روشهایی مرسوم پیشگیری از آن جلوگیری نمایند. این مشكل با یك استراحت پزشكی و خواب كافی مرتفع نخواهد شد.از طرفی پیشگیری از این نوع استرس تنها از طریق مادی و دادن پاداش های مادی و پولی انجام نمی پذیرد. بلكه داشتن و یا ایجاد رضایت شغلی، احساس كفایت و شایستگی در كار، تقویت روحیه كاری بالا و حس مفید بودن در سازمان و همچنین مشاركت در امور و نقش داشتن در افزایش تولیدات سازمان می تواند اقدام هایی باشد، جهت پیشگیری از این مشكل بزرگ كه هر ساله هزینه هنگفتی را بر ملت ها و دولت ها تحمیل می كند.

منبع : خبرگزاری فارس