پله

وسیله ارتباطی دو سطح مختلف را پله گویند. پله واحدی است مشخص با مقیاسی انسانی (قدم باریک انسان) که با تکرار این واحد ارتباط میان ارتفاعات مختلف برقرار می‌شود. طول قدمب باریک انسان در سطح مسطح حدود ۶۲ تا ۶۴ سانتی‌متر است. میزان تغییرات ارتفاع هر پله میان ۱۲ تا ۳۰ سانتی‌متر است. عرض پله را معمولاً از ۵/۱ تا ۵ متر گرفته‌اند چون عرض شانه انسان در حدود ۵۵ سانتی‌متر است و فرض بر این است که در آن واحد دو نفر بتوانند از یک پله بالا یا پائین بروند عرض پله معمولاً ۱۱۰ سانتی‌متر در نظر گرفته شد مگر در جاهائی که عرض کمتری وجود دارد. اندازه معمولی کف پله ۳۰ سانتی‌متر است.
● پله برقی: در بسیاری از فروشگاه‌های بزرگ، ایستگاه‌های مترو، فرودگاه‌ها و بعضی ادارات پر رفت و آمد دنیا، افراد معمولی مزایایی دارد. حمل و نقل تعداد زیاد افراد، به‌خصوص هنگامی که بار و چمدان‌های سنگین در دست دارند، از طریق پله مشکل است.
آسانسور نیز متناسب با گنجایش و تعداد محدود آن در هر ساختمان در هر مسیر نفرات و مقدار بار محدودی را جابه‌جا می‌کند. همچنین استفاده از آن به انتظار و صرف وقت بیشتر نیاز دارد و ساختمان و شکل کار آن پیچیده‌تر از پله برقی است. با توجه به این موارد، به جرأت می‌توان گفت که در ساختمان‌های پر رفت و آمد، پله‌برقی بهترین وسیله برای جابه‌جائی افراد بین طبقات مختلف است.
اولین طرح موفق پله‌برقی توسط فردی آمریکائی به‌نام چارلز. دی. سیبرگر ارائه شد. پله‌برقی سیبرگر را در سال ۱۹۰۰ میلادی در نمایشگاه پاریس به نمایش گذاشتند. البته در دوران سیبرگر فرد دیگری به نام جسی‌رنو نیز طرح مشابهی ارائه داده بود.
از سال ۱۹۲۱ به بعد، پله‌برقی‌ها، بیشتر مورد استفاده قرار گرفتند و ساختمان و شکل کار آنها نیز گسترده‌تر و ایمن‌تر گردید، البته اساس آنها همچنان ثابت مانده است.
امروزه یکی از بزرگترین پله ‌برقی‌های جهان در مترو یا قطار زیرزمینی لنینگراد قرار دارد. این پله برقی دارای ۶۰ متر ارتفاع و ۷۲۹ پله است.
● ساختمان کلی پله‌برقی: هر پله برقی چند بخش اساسی دارد. اولین قسمت، پله‌های آن است که روی حلقه (زنجیر) بسته‌ای قرار می‌گیرند. در بالا و پائین این حلقه دو چرخ دنده وجود دارد که حلقه حامل پله‌های حول آنها می‌چرخد. چهت حرکت این حلقه و به عبارتی پله‌ها متناسب با جهت حرکت موتور قابل تغییر است. چرخ دنده بالائی به کمک یک موتور الکتریکی می‌چرخد و با خود حلقه حامل پله‌ها را به حرکت در می‌آورد. محور موتور و چرخ دنده بالائی به کمک یک تسمه انتقال نیرو با یکدیگر ارتباط دارند. محور موتور با چرخ دیگری نیز ارتباط دارد که دستگیره حائل کنار راه می‌چرخاند. دستگیره پله برقی‌ها از نوع انعطاف‌پذیر است و همراه و همسو با حرکت پله‌ها می‌چرخد. این دستگیره‌ها اتکای مسافران را بیشتر می‌کند.
سطح پله‌ها شیاردار است و وقتی پله‌ای همسطح طبقه بالا قرار می‌گیرد، با سطوح شیاردار، شیبدار و ثابتی روبرو می‌شود. در این سطح پله تخت می‌شود و بدون حرکت قائم (روبه بالا) تنها به طرف جلو می‌رود. شیارها سطح پله و سطح ثابت کف ساختمان مثل دندانه‌های دو شانه متقابل از لابه‌لای یکدیگر می‌&#۷۸۲;ذرند. وجود این دندانه‌ها در پله‌ها و در سطح ثابت سبب می‌شود که اگر هنگام رسیدن به طبقه بالا (بالاترین سطح یا آخرین پله) فرد به موقع از روی پله نگذرد، پاهایش خود به خود و به آرامی، حتی بدون احساس ضربه‌ای روی دندانه‌های ثابت، حمل (منتقل) می‌شوند.
شیب پله‌ برقی‌ها معمولاً بین ۳۰ تا ۳۵ درجه است. به عبارت دیگر، هر مسافر برای رسیدن به ارتفاع یک متری ۲۰ متر روی مسیر پله جابه‌جا می‌شود. سرعت پله‌برقی‌ها حدود ۲۷ متر در دقیقه است، البته سرعت بعضی از این پله‌ها متناسب با بار وارد بر آنها (وزن مسافر و بار) تغییر می‌کند. این تغییر سرعت سبب می‌شود تا فشار کمتری به موتور وارد آید و استهلاک آن و دیگر قطعات دستگاه کمتر شود.
با توجه به سرعت پله برقی و با فرض اینکه روی هر پله آن ۲ نفر به صورت ثابت بایستند، می‌توان در هر ساعت ۸ هزار نفر را با این وسیله از طبقه‌ای به طبقه دیگر جابه‌جا کرد. البته اگر این افراد خود نیز روی پله‌ها و همسو با حرکت پله‌ها در حال حرکت باشند، این تعداد به ۱۱ هزار نفر نیز می‌رسد. این یکی از مهمترین مزایای پله‌برقی است، چون مسافران را منتظر نمی‌گذارد. روی بعضی از پله برقی‌ها مثل پله برقی‌های انگلیس دوچرخه سواران نیز می‌توانند رفت و آمد کنند.
وسیله دیگری شبیه پله‌برقی وجود دارد که در یک طبقه (روی یک سطح) برای جابه‌جائی از یک نقطه به نقطه دیگر به کار می‌رود. از این وسیله که ساختمانی شبیه یک تسمه نقاله افقی دارد، معمولاً در فروشگاه‌ەا و فرودگاه‌ها استفاده می‌کنند در چنین جاهائی افراد مجبورند که مسیرهای نسبتاً طولانی را همراه با چمدان، وسایل و بارهای سنگین پیاده طی کنند بدین جهت این وسیله کاربرد زیادی دارد. تفاوت عمده این تسمه نقاله (مسیر متحرک) با پله برقی در زاویه حرکت (شیب) آن است که بسیار کم و نامحسوس می‌باشد.

منبع : مطالب ارسال شده