مرا به خانه ات ببر

● تاریخچه اسكار
از اواخر دهه ۱۹۲۰ و ورود صدا به سینما تا قرن ۲۱و استفاده از تصاویری كه به كمك كامپیوتر تولید شده، دهه های متمادی شاهد پیدایش و از میان رفتن سبك های گوناگون بوده اند.
هالیوود پیوسته سلطه خود را برعالم خیال حفظ كرده و بر فیلم های اروپایی، بریتانیایی و هندی - كه البته تماشاگران خود را داشته اند - سایه افكنده است.
ستارگان هالیوود نیز از نخستین بازیگران جهانی در دهه ۱۹۳۰ تا ستارگان شكوهمند دهه ۱۹۵۰ و چهره های پرزرق و برق دهه ۱۹۷۰ و بازیگران امروزی كه روابط شان موضوع بحث رسانه هاست دستخوش تغییرهای بسیاری شده اند.
در تمام این سالها، جایزه اسكار نشان دهنده وضعیت كلی سینما بوده اند و به عنوان پاداشی به فیلم ها، بازیگران و كارگردانانی كه دستاوردهای پایداری داشته اند اهدا شده است. حتی هر گاه آكادمی از یكی از نشانه ها غافل مانده، باز هم معیارهای مفیدی برای درك روندهای جاری در صنعت فیلم در اختیار مورخان گذاشته است.
● دهه های ۱۹۲۰ و ۱۹۳۰
اسكار همزمان با وجود صدا به سینما پا به عرصه گذاشت البته این جایزه تا سال ۱۹۳۹ رسماً نام اسكار را بر خود نداشت.
با ورود صدا، استودیوهای فیلمسازی آمریكا بر صنعت فیلم مسلط شدند و آغاز عصر طلایی هالیوود را نوید دادند. با پیدایش فناوری تكنی كالر، بیشتر فیلمها به صورت رنگی فیلمبرداری شدند.
نخستین مراسم اسكار یا درواقع جایزه آكادمی در سال ۱۹۲۹ در روم هتل روزولت هالیوود برگزار شد.
فیلم بالها با داستانی درباره خلبان آمریكایی كه هر دو عاشق یك دختر می شدند، جایزه بهترین فیلم را برد و امیل یانینگز برای بازی در فیلم جسم یا همه تن جایزه بهترین بازیگر مرد را دریافت كرد. جنت گینور برای بازی در فیلم آسمان هفتم جایزه بهترین بازیگر زن را گرفت.
سال ۱۹۳۰ شاهد پا به عرصه گذاشتن نخستین ستارگان جهانی بود: اسپنسر تریسی، كلارك گیبل، بت دیویس و كاترین هپبورن جایزه گرفتند و هر چهار تن در دهه های بعد نیز برنده جایزه اسكار شدند.
نخستین كارگردان - ستاره ها نیز رفته رفته وارد میدان شدند. فرانك كاپرا در این دهه سه بار (از جمله برای فیلم یك شب اتفاق افتاد) جایزه برد و جان فورد نیز نخستین اسكار از چهار اسكار بهترین كارگردانی را در همین دهه برای فیلم خبرچین گرفت.
در دهه ۱۹۳۰ دو فیلم كلاسیك از دو فیلم برنده جایزه شكست خوردند. در سال ۱۹۳۲ وداع با اسلحه با شركت گری كوپر و آلن هیز جایزه را به سواره نظام باخت و فیلم صفحه اول با شركت پت اوبراین نیز در سال ۳۱-۱۹۳۰ دربرابر فیلم وسترن سیمارون كه برنده جایزه شد ناكام ماند. در سال ۱۹۳۵ فیلم یك شب اتفاق افتاد به كارگردانی فرانك كاپرا نخستین فیلمی بود كه پنج جایزه بهترین كارگردانی، بهترین بازیگران زن و مرد، بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه را یك جا برد. داستان روزنامه نگاری كه عاشق خانمی می شود كه وارث ارثیه هنگفتی است اما از خانواده اش گریزان است، جایزه بهترین بازیگر مرد را برای كلارك گیبل به ارمغان آورد. در همان سال یكی از بزرگترین پیشگامان سینما، دیوید وارك گریفیث كه «به مردی كه هالیوود را اختراع كرد» شهرت داشت جایزه ویژه آكادمی را برد.
گریفیث پیشگام ابداع و استفاده از بسیاری از فنون داستانگویی در سینما بود و یكی از نخستین آثار كلاسیك سینما موسوم به تولد یك ملت را در سال ۱۹۱۵ كارگردانی كرد.
سینما همچنان كه از نظر اندازه و اهمیت رشد می كرد، تعداد ستارگانش نیز روبه فزونی بود.
اینگرید برگمان در این دهه چهار بار نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگر زن شد و سرانجام در سال ۱۹۴۴ این جایزه را برای ایفای نقش در فیلم چراغ گاز گرفت.
لارنس اولیویر بازیگر تئاتر بریتانیا با موفقیت به هالیوود راه یافت و شش بار نامزد دریافت جایزه بهترین بازیگری و بهترین كارگردانی شد. جیمز استوارت نیز كه جمعاً پنج بار نامزد دریافت جایزه اسكار شد، سه بار در این دهه نامزد شد و در سال ۱۹۴۰ جایزه اسكار را برای بازی در فیلم داستان فیلادلفیا برد. به روایتی غول های پیشگام سینمای آمریكا، فرانك كاپرا، بیلی وایلدر، جان فورد و اورسن ولز قویترین آثار خود در این دهه خلق كردند.
در سال ۱۹۴۰ فیلم بربادرفته بیشتر جوایز اصلی اسكار را درو كرد. درحالی كه این فیلم هنوز یك اثر كلاسیك به شمار می آید، كارگردانش ویكتور فلمینگ در بوته فراموشی مانده است.
در سال ۱۹۴۱ رقابت بر سر جایزه بهترین فیلم میان فیلم های خوشه های خشم، ربكا، داستان فیلادلفیا و دیكتاتور بزرگ بسیار فشرده بود.
ربكای هیچكاك جایزه را برد؛ اما از آنجا كه جایزه بهترین فیلم همیشه به تهیه كننده داده می شود، هیچكاك هرگز به جایزه اسكار نرسید.
در رقابت بر سر جایزه بهترین كارگردانی جان فورد از هیچكاك پیش افتاد. هیچكاك انگلیسی چندبار دیگر نیز نامزد اسكار شد اما به آن دست نیافت.
در سال ۱۹۴۲ والت دیزنی جایزه ایروین تالبرگ موسوم به جایزه دستاورد تمام عمر را گرفت. این همان سالی بود كه پروژه شخصی او، فانتازیا، شكست سختی خورد و دیزنی اشك ریزان از عدم توفیق آن در گیشه خبر داد. بازی روزگار این است كه امروز فانتازیا را یك اثر كلاسیك سینمای كارتونی می شناسند.
مراسم اسكار سال ۱۹۴۲ یكی از بحث انگیزترین مراسم در نوع خود بود. «دره من چه سبز بود» به كارگردانی جان فورد اسكار بهترین فیلم رابرد و همشهری كین اورسن ولز را ناكام گذاشت. فورد در زمینه بهترین كارگردانی هم اورسن ولز تازه كار را از جایزه محروم كرد برخی استدلال می كنند كه این بزرگترین بی عدالتی در تاریخ اسكار بود. این دهه تحت تأثیر نام تعدادی از بزرگترین كارگردانانی كه به سینما شكوه بخشیده اند قرار داشت دیوید لین، آلفرد هیچكاك، الیا كازان، جان هیوستن و جان فورد، همه شاهكارهای خود را در دهه پنجاه آفریده اند. این همان دهه ای بود كه شاهد نمایش سرگیجه، پل رودخانه كوای، در بارانداز، اتوبوسی به نام هوس و قایق آفریكن كوئین (مشهور به ملكه آفریقایی) بود. مارلون براندو، یكی از تیزهوش ترین ستارگان هالیوود در دهه پنجاه بر پرده درخشید. او پنج بار نامزد دریافت اسكار شد اما برای دریافت اسكار می بایست تا سال ۱۹۵۴ كه به خاطر بازی در فیلم دربارانداز جایزه گرفت منتظر اسكار می ماند. كاترین هپبورن كه دوبار هم در دهه های ۳۰ و ۴۰ نامزد دریافت اسكار شده بود سه بار هم در دهه ۵۰ نامزد شد و چهاربار در دهه ۶۰ و برای آخرین بار در سال ۱۹۸۲ نامزد اسكار شد.
هپبورن در مجموع دوازده بار نامزد اسكار شد و چهار بار به این جایزه دست یافت كه هنوز هیچ بازیگری به این ركورد دست نیافته است. جذابیت و محبوبیت هیچ بازیگر زن دیگری به اندازه او طولانی نشد و هیچ زنی هم به اندازه او در مراسم اسكار سالهای مختلف موفقیت كسب نكرد. وجه غالب فیلم های این دوره تركیبی از شگفت انگیزی و مسخرگی بود. با این حال آكادمی در سال ۱۹۵۱ جایزه بهترین فیلم را - به درستی - به «همه چیز درباره ایو» و در سال ۱۹۵۵ به «از اینجا تا ابدیت» اعطا كرد.
اما در سال ۱۹۵۲ كه اسكار بهترین فیلم به یك آمریكایی در پاریس داده شد (آن هم در برابر اتوبوسی به نام هوس) و در سال ۱۹۵۷ كه اسكار را به دور دنیا در هشتاد روز دادند، آكادمی آشكارا به خطا رفته بود.
در سال بعد از آن هم همین اتفاق افتاد. وقتی اسكار بهترین فیلم را به بزرگترین نمایش روی زمین دادند حتی مری پیكفورد كه مجری برنامه بود، موقع اعلام نام فیلم برنده كاملاً جاخورده بود.
در سال ۲۰۰۵ فیلم دختر میلیون دلاری ساخت كلینت ایستوود، بازیگر و كارگردان آمریكایی، اسكار بهترین فیلم را دریافت كرد.
این فیلم كه در هفت بخش نامزد اسكار بود، جوایز بهترین فیلم وبهترین كارگردان را به دست آورد و هیلاری سوانك و مورگان فریمن بازیگر سیاه پوست آمریكایی، نیز به خاطر بازی در این فیلم به ترتیب جوایز بهترین بازیگر نقش اول زن و بهترین بازیگر مكمل مرد را به خود اختصاص دادند.

سحر طلوعی

منبع : روزنامه ایران