پنجشنبه, ۱۳ اردیبهشت, ۱۴۰۳ / 2 May, 2024
مجله ویستا

انفجار بزرگ در سرتاسر کیهان طنین افکنده است


انفجار بزرگ در سرتاسر کیهان طنین افکنده است
در دو تلاش بزرگی كه در تهیه نقشه جهان تا امروز صورت گرفته است، دانشمندان به مواردی دست یافته اند كه نظریه انفجار بزرگ را به شدت تائید می كند. نتایج تحقیقات در كنفرانس زمستانه جامعه نجومی امریكا ارائه شد.
وسعت زیاد پراكندگی كهكشان ها توسط اخترشناسان محاسبه شده است كه به عنوان مهم ترین یافته دانشمندان در این زمینه به حساب می آید. بنابراین با این وجود می توان از اطلاعات محل قرارگیری كهكشان ها به عنوان "پنجره ای به سوی تاریخ جهان" استفاده كرد.
در این تحقیق كه چندین سال به طول انجامید، دو گروه مختلف كه شامل دانشمندان كشور های انگلستان و استرالیا و امریكا بود نقشه ای سه بعدی از ۲۶۶۰۰۰ كهكشان تهیه شد. دانشمندان اطلاعات جمع آوری شده در مورد توزیع كهكشان ها را با اطلاعات تشعشعات پس زمینه كیهانی كه در سرتاسر كیهان پراكنده است مقایسه كردند و كشفیات جدیدی در مورد مبدا كهكشان ها به دست آوردند. محققان از اطلاعات جمع آوری شده نتیجه گرفتند كه كهكشان ها در جایی شكل گرفتند كه ماده ۳۵۰۰۰۰ سال بعد از انفجار بزرگ شكل گرفته بود و دسته های مواد كه در كنار هم بودند به خاطر نیروی جاذه به همدیگر چسبیدند.
این یافته ها نظریه انفجار بزرگ را كه می گوید جهان با یك انفجار از یك نقطه كوچك بدون حجم و جرم بینهایت زیاد در ۱۴ میلیارد سال پیش آغاز شد تائید می كنند. این نظریه توسط مشاهدات نجومی زیادی كه در طی چندین دهه انجام شده بود تائید شد و به صورت بی نظیری با بسیاری از یافته ها سازگار است. انفجار بزرگ مورد تائید بسیاری از اخترفیزیك دانان است و این حقیقت را كه خداوند دنیا را از هیچ آفرید تائید می كند.
مركز مشاهده انگلستان-استرالیا كه در ایالت استرالیایی ولز جنوبی جدید قرار دارد، در طی ده سال تحقیق موقعیت ۲۲۱۰۰۰ كهكشان را توسط روش تهیه نقشه سه بعدی در فضا تعیین كرد. این تحقیق كه به وسیله تلسكوپی با قطر ۳.۹ متر انجام شد تقریبا ده برابر بزرگ تر از هر تحقیق قبلی بود.(۱) تحت سرپرستی دكتر Matthew Colless مدیر مركز، دانشمندان ابتدا موقعیت كهكشان ها را نسبت به یكدیگر و فاصله آن ها از هم را تعیین كردند. سپس توزیع كهكشان ها را مدل سازی كردند و بعد تغییرات مدل را با دقت زیادی بررسی كردند. آن ها یافته های خود را در Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. منتشر كردند.
در تحقیق مشابهی كه توسط مركز مشاهده Apache Point Observatory در نیومكزیكو آمریكا صورت گرفت نقشه مكانی ۴۶۰۰۰ كهكشان را در منطقه دیگری از فضا تهیه كردند و توزیع آن را بررسی كردند. در این مطالعه كه از یك تلسكوپ با قطر ۲.۵ متر به نام Sloan استفاده می شد تحت سرپرستی Daniel Eisenstein از دانشگاه آریزونا و قرار است كه در Astrophysical journal منتشر شود.(۲)
نتایج به دست آمده توسط دو گروه در جلسه زمستانه جامعه نجومی امریكا در ساندیگو كالیفرنیا در ۱۱ ژانویه ۲۰۰۵ منتشر شد.
● یك تائیدیه مهم
اطلاعات به دست آمده از كار طولانی و دقیق، نتایجی را كه دهه ها پیش در زمینه نجوم در مورد مبدا كهكشان ها بود را تائید می كرد. در دهه ۱۹۶۰ نظریه پردازان تخمین زدند كه كهكشان ها ممكن است در جاهایی تشكیل شده باشند كه بعد از انفجار بزرگ، ماده به صورت متراكم تری نسبت به جاهای دیگر وجود داشته است. اگر آن تخمین درست باشد پس باید بتوان هسته های كهكشان ها را به شكل نوسانات كوچك در گرمای باقیمانده بعد از انفجار بزرگ مشاهده كرد كه به این كار بررسی تشعشعات پس زمینه كیهان می گویند.
تشعشعات پس زمینه كیهان، تشعشعات كیهانی است كه ۳۵۰۰۰۰ سال بعد از انفجار بزرگ شروع شد. این تشعشعات كه در سرتاسر كیهان پخش می باشد تصویری از جهان ۳۵۰۰۰۰ ساله می باشد و می توان آن را مانند یك فسیل به حساب آورد. این تشعشع كه ابتدا در سال ۱۹۶۵ كشف شد به عنوان تائید خوبی برای نظریه انفجار بزرگ بود و به صورت بسیار دقیق مورد بررسی قرار گرفته شده بود. اطلاعات به دست آمده از ماهواره COBE (Cosmic Background Explorer) در سال ۱۹۹۲ ، تخمین های دهه ۱۹۶۰ را تائید می كرد كه ناهمواری هایی در تشعشعات پس زمینه كیهان وجود دارد.(۳) اگرچه در آن زمان یك ارتباط كوچك بین این موضوع و تشكیل كهكشان ها به دست آمده بود اما این ارتباط تا به امروز قابل نشان دادن نبود.
گروه Eisensteinو Colless ارتباطی بین ناهمواری های مشاهده شده در تشعشعات پس زمینه كیهان و فاصله های بین كهكشان ها به دست آورده بودند. سپس مشخص شده كه هسته كهكشان ها در جایی تشكیل شده كه تمركز ماده ۳۵۰۰۰۰ سال بعد از انفجار بزرگ بیشتر از جاهای دیگر بوده. در كنفرانسی كه در مورد این موضوع بود، دكتر Eisenstein گفت كه نحوه پراكندگی كهكشان ها كه امروزه می بینیم متناسب با امواج صوتی است كه منجر به آن پراكندگی شده است. محققان اعتقاد دارند كه جاذبه امواج را تحت تاثیر قرار داده و شكل كهكشان ها را به وجود آورده است. Eisenstein جملات زیر را به زبان آورد:
ما این پدیده را مدرك تفنگ دود (smoking-gun) می دانیم كه جاذبه نقش اصلی در رشد هسته های اولیه در پس زمینه امواج مایكرو ویو ( باقیمانده پس از انفجار بزرگ) داشته وكهكشان ها و خوشه های كهكشانی را كه ما امروزه می بینیم به وجود آورده است.(۴)
در بیانیه ای به دفتر نمایندگی AAP، یكی از اعضای گروه تحقیقاتی به نام Russell Cannon گفت كه یافته ها از اهمیت بالایی برخوردار هستند و اهمیت تحقیق را به صورت زیر خلاصه می كنم:
"كاری كه ما انجام داده ایم نشان دهنده طرح كهكشان ها است، آنچه كه ما الان می بینیم كاملا با طرح های دیگر كه در آثار انفجار بزرگ است منطبق می باشد..." (۵)
همچنین نتایجی را نیز از مطالعه سطوح مواد و انرژی و شكل هندسی كه جهان را تشكیل می دهد به دست آوردند. بر اساس این ها، جهان محتوی ۴% ماده معمولی، ۲۵% ماده سیاه (ماده ای كه دیده نمی شود اما وجود آن محاسبه شده است) و بقیه نیز انرژی سیاه (انرژی رموزی كه منجر به بسط كیهان سریع تر از آن چیزی می شود كه انتظار می رود).
● حمایت از نظریه انفجار بزرگ
یافته های این مطالعات نظریه انفجار بزرگ را تقویت كرده است. دكتر Cannon گفت كه تحقیقات باعث ارزش بخشیدن به نظریه انفجار بزرگ شده است و جملات زیر را تائید كرد:
مدت زیادی است كه می دانیم بهترین نظریه برای جهان نظریه انفجار بزرگ است كه می گوید جهان با یك انفجار بزرگ در یك فضای محدود شروع شد و تا به حال در حال بسط است.(۶)
در گفته ای بر اساس مطالعات Sir Martin Rees دانشمند نجوم دانشگاه كمبریج بیان كرد كه علی رغم استفاده از روش های آماری و مشاهدات مختلف، گروه ها به نتایج یكسان رسیده اند و این را به عنوان تائیدی برای دقت نتایج می توان دانست.(۷)
پایگاه Physicsweb.org كه یكی از مهم ترین پایگاه های علوم فیزیكی در اینترنت است گفت كه مطالعات نشان دهنده مدارك بیشتر برای انفجار بزرگ به همراه مدل كیهان شناسی در حال انبساط است.(۸)
دانشمندان فهمیدند كه جهان شروعی داشته (انفجار بزرگ) و در حال انبساط است و این نتیجه را با تحلیل تشعشعات و اجرام آسمانی در فضا به دست آورده اند و این كار به كمك توانایی های علم امروزی حاصل شده است. این معلومات چیز تازه ای برای بشر نیست. انسان این دو حقیقت را كه دانشمندان با مطالعه عمق كیهان در قرن ۲۱ به دست آورده اند، در قرآن و ۱۴۰۰ سال پیش داشته است.
دو موضوع مهم در مورد مدل استاندارد كیهانی در قرآن مجید آمده است.
در قرآن كریم و در تورات و انجیل (كه دو كتاب تورات و انجیل كه بعد از نزولشان مورد تحریف قرا گرفته اند) خداوند گفته است كه جهان و تمام مواد داخل آن از هیچ به وجود آمده است؛ در قرآن كه تنها كتاب آسمانی است كه مورد تحریف قرار نگرفته است یك حقیقت دیگر را بیان می كند و می گوید كه جهان در حال انبساط است. نحوه به وجود آمدن جهان از هیچ به آنچه كه هست در قرآن به صورت زیرآمده است
"او آغاز كننده آسمان ها و زمین است" ( سوره انعام آیه ۱۰۱)
انبساط كیهان كه یكی از زمینه های مهم تحقیق علم امروز است در آیه زیر آمده است:
"و ما آسمان را به قدرت آفریدیم و ما هستیم كه آنرا به تدریج گسترش می دهیم." Zariay:۴۷
همان طور كه دیدیم دو بخش از الگوی كیهان استاندارد كه شامل انفجار بزرگ و انبساط كیهان است در قرآن و در زمانی بیان شده است كه وسایل مشاهده بسیار محدود بوده اند. این اثبات محكمی است كه قرآن از طرف خداوند نازل شده است. یافته های علم امروزی در تطابق كامل با آن چیزی است كه در قرآن آمده است و این مطالعات كه اخیرا انجام شده است بار دیگر توجه ما را به سازگاری كامل قرآن با علم واقعی جلب می كند.
احسان اشرفی